Tom 17, Nr 1 (2023)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2023-02-28
Wyświetlenia strony
3349
Wyświetlenia/pobrania artykułu
23
Praktyczne podejście do leczenia kaszlu i zaburzeń węchu po przechorowaniu COVID-19
12
, 3, 1
, 3, 1
Forum Medycyny Rodzinnej 2023;17(1):30-36.
Streszczenie
COVID-19 to ostra choroba zakaźna dotycząca głównie układu oddechowego. Pojawienie się wirusa SARS-CoV-2 pod koniec 2019 roku zapoczątkowało pandemię, z którą zmagamy się do dziś. Nowe warianty koronawirusa charakteryzują się coraz wyższą zakaźnością i mniej specyficznym obrazem klinicznym. Do głównych objawów infekcji należą gorączka, kaszel, duszność, złe samopoczucie, zaburzenia węchu i smaku. Zazwyczaj objawy ustępują samoistnie po kilku tygodniach. U niektórych osób zakażenia SARS-CoV-2 może mieć ciężki i powikłany przebieg, a objawy mogą utrzymywać się przez długi czas. Powikłania choroby pojawiają się niezależnie od ciężkości przebiegu. Do najczęstszych objawów tak zwanego zespołu post-COVID należą zaburzenia węchu i smaku oraz uporczywy kaszel. W celu łagodzenia objawów stosuje się głównie leczenie objawowe oraz rehabilitację.
Słowa kluczowe: long-COVID-19kaszelzaburzenia węchuzaburzenia smakupandemia
Referencje
- Raveendran AV, Jayadevan R, Sashidharan S, et al. Long COVID: An overview. Diabetes Metab Syndr. 2021; 15(3): 869–875.
- Palus D, Kuziemski K, Suchodolski R, et al. Wariant Delta SARS-CoV-2: przyczyna kolejnej fali pandemii? Forum Med Rodz. 2021; 15: 160–168.
- Coronaviridae Study Group of the International Committee on Taxonomy of Viruses. The species Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: classifying 2019-nCoV and naming it SARS-CoV-2. Nat Microbiol. 2020; 5(4): 536–544.
- He X, Hong W, Pan X, et al. SARS-CoV-2 Omicron variant: Characteristics and prevention. MedComm (2020). 2021; 2(4): 838–845.
- Ren SY, Wang WB, Gao RD, et al. Omicron variant (B.1.1.529) of SARS-CoV-2: Mutation, infectivity, transmission, and vaccine resistance. World J Clin Cases. 2022; 10(1): 1–11.
- Naeije R, Caravita S. Phenotyping long COVID. Eur Respir J. 2021; 58(2).
- Nalbandian A, Sehgal K, Gupta A, et al. Post-acute COVID-19 syndrome. Nat Med. 2021; 27(4): 601–615.
- Croy I, Nordin S, Hummel T. Olfactory disorders and quality of life--an updated review. Chem Senses. 2014; 39(3): 185–194.
- Lechien JR, Michel J, Radulesco T, et al. Clinical and Radiological Evaluations of COVID-19 Patients With Anosmia: Preliminary Report. Laryngoscope. 2020; 130(11): 2526–2531.
- Welge-Lüssen A, Wolfensberger M. Olfactory disorders following upper respiratory tract infections. Adv Otorhinolaryngol. 2006; 63: 125–132.
- Hopkins C, Surda P, Vaira LA, et al. Six month follow-up of self-reported loss of smell during the COVID-19 pandemic. Rhinology. 2021; 59(1): 26–31.
- Langstaff L, Pradhan N, Clark A, et al. Validation of the olfactory disorders questionnaire for English-speaking patients with olfactory disorders. Clin Otolaryngol. 2019; 44(5): 715–728.
- Tekcan Sanli DE, Sanli AN, Kandemirli SG, et al. Comparison of Olfactory Cleft Width and Volumes in Patients with COVID-19 Anosmia and COVID-19 Cases Without Anosmia. ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec. 2022; 84(1): 1–9.
- Lechien JR, Chiesa-Estomba CM, Place S, et al. COVID-19 Task Force of YO-IFOS. Clinical and epidemiological characteristics of 1420 European patients with mild-to-moderate coronavirus disease 2019. J Intern Med. 2020; 288(3): 335–344.
- Addison AB, Wong B, Ahmed T, et al. Clinical Olfactory Working Group consensus statement on the treatment of postinfectious olfactory dysfunction. J Allergy Clin Immunol. 2021; 147(5): 1704–1719.
- Damm M, Pikart LK, Reimann H, et al. Olfactory training is helpful in postinfectious olfactory loss: a randomized, controlled, multicenter study. Laryngoscope. 2014; 124(4): 826–831.
- Hummel T, Rissom K, Reden J, et al. Effects of olfactory training in patients with olfactory loss. Laryngoscope. 2009; 119(3): 496–499.
- Sorokowska A, Drechsler E, Karwowski M, et al. Effects of olfactory training: a meta-analysis. Rhinology. 2017; 55(1): 17–26.
- Kattar N, Do TM, Unis GD, et al. Olfactory Training for Postviral Olfactory Dysfunction: Systematic Review and Meta-analysis. Otolaryngol Head Neck Surg. 2021; 164(2): 244–254.
- Pekala K, Chandra RK, Turner JH. Efficacy of olfactory training in patients with olfactory loss: a systematic review and meta-analysis. Int Forum Allergy Rhinol. 2016; 6(3): 299–307.
- Meltzer EO, Hadley J, Blaiss M, et al. Techniques of intranasal steroid use. Otolaryngol Head Neck Surg. 2004; 130(1): 5–24.
- Merkus P, Ebbns FA, Muller B, et al. The "best metod” of topical nasal drug delivery: comparison of seven techniques. Rhinology. 2006; 44: 102–107.
- Aggarwal R, Cardozo A, Homer JJ. The assessment of topical nasal drug distribution. Clin Otolaryngol Allied Sci. 2004; 29(3): 201–205.
- Hummel T, Heilmann S, Hüttenbriuk KB. Lipoic acid in the treatment of smell dysfunction following viral infection of the upper respiratory tract. Laryngoscope. 2002; 112(11): 2076–2080.
- DUNCAN RB, BRIGGS M. Treatment of uncomplicated anosmia by vitamin A. Arch Otolaryngol. 1962; 75: 116–124.
- Reden J, Lill K, Zahnert T, et al. Olfactory function in patients with postinfectious and posttraumatic smell disorders before and after treatment with vitamin A: a double-blind, placebo-controlled, randomized clinical trial. Laryngoscope. 2012; 122(9): 1906–1909.
- Hummel T, Whitcroft KL, Rueter G, et al. Intranasal vitamin A is beneficial in post-infectious olfactory loss. Eur Arch Otorhinolaryngol. 2017; 274(7): 2819–2825.
- Henkin RI, Velicu I, Schmidt L. An open-label controlled trial of theophylline for treatment of patients with hyposmia. Am J Med Sci. 2009; 337(6): 396–406.
- Henkin RI, Velicu I, Schmidt L. Relative resistance to oral theophylline treatment in patients with hyposmia manifested by decreased secretion of nasal mucus cyclic nucleotides. Am J Med Sci. 2011; 341(1): 17–22.
- Henkin RI, Schultz M, Minnick-Poppe L. Intranasal theophylline treatment of hyposmia and hypogeusia: a pilot study. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2012; 138(11): 1064–1070.
- COVID-19 rapid guideline: managing symptoms (including at the end of life) in the community. London: National Institute for Health and Care Excellence (NICE). 2020 Oct 13..
- National Institute for Health and Care Excellence (NICE) in collaboration with NHS England and NHS Improvement. Managing COVID-19 symptoms (including at the end of life) in the community: summary of NICE guidelines. BMJ. 2020; 369: m1461.
- Morice AH, Menon MS, Mulrennan SA, et al. Opiate therapy in chronic cough. Am J Respir Crit Care Med. 2007; 175(4): 312–315.
- Global Strategy for the Diagnosis, Management and Prevention of COPD, Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) 2022. https://goldcopd.org (12 08.2022).
- Global Initiative for Asthma: Global Strategy for Asthma Management and Prevention, 2022. https://ginasthma.org (12.08.2022).
