Od hipokalcemii do gruczolaka przytarczyc
, 1, 1
Streszczenie
Gruczolak przytarczyc uznawany jest za najczęstszą pr zyczynę pierwotnej nadczynności przytarczyc (PNP). Podstawowa diagnostyka PNP obejmuje badania laboratoryjne, w których charakterystyczne są hiperkalcemia oraz podwyższone lub nieadekwatnie „normalne” stężenie parathormonu oraz badania obrazowe, takie jak USG szyi i scyntygrafia z użyciem MIBI znakowanego technetem 99mTc. Obecnie najefektywniejsze jest leczenie chirurgiczne polegające na usunięciu powiększonego gruczołu. Operacja jest rekomendowana w przypadku wszystkich pacjentów objawowych oraz pacjentów, którzy spełniają przynajmniej jedno z dodatkowych kryteriów kwalifikujących do zabiegu. W ar tykule opisano przypadek 38-letniej kobiety, która została skierowana do Kliniki Endokrynologii w celu diagnostyki hiperkalcemii. Uwagę zwracał jednak dodatni wynik próby tężyczkowej oraz objawy kliniczne sugerujące hipokalcemię, od któr ych zaczęła się diagnostyka. W pracy omówiono proces diagnostyczny zaburzeń gospodarki wapniowej, ze szczególnym uwzględnieniem holistycznego podejścia do pacjenta oraz informacji przydatnych dla lekarza POZ.
Słowa kluczowe: hiperkalcemiapierwotna nadczynność przytarczycpróba tężyczkowa
Referencje
- Masi L. Primary Hyperparathyroidism. Front Horm Res. 2019; 51: 1–12.
- Khan AA, Hanley DA, Rizzoli R, et al. Primary hyperparathyroidism: review and recommendations on evaluation, diagnosis, and management. A Canadian and international consensus. Osteoporos Int. 2017; 28(1): 1–19.
- McDonnell JE, Gild ML, Clifton-Bligh RJ, et al. Multiple endocrine neoplasia: an update. Intern Med J. 2019; 49(8): 954–961.
- Cristina EV, Alberto F. Management of familial hyperparathyroidism syndromes: MEN1, MEN2, MEN4, HPT-Jaw tumour, Familial isolated hyperparathyroidism, FHH, and neonatal severe hyperparathyroidism. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2018; 32(6): 861–875.
- Bilezikian JP, Cusano NE, Khan AA, et al. Primary hyperparathyroidism. Nat Rev Dis Primers. 2016; 2: 16033.
- Minisola S, Pepe J, Piemonte S, et al. The diagnosis and management of hypercalcaemia. BMJ. 2015; 350: h2723.
- Wermers R, Khosla S, Atkinson E, et al. Survival after the diagnosis of hyperparathyroidism: a population-based study. The American Journal of Medicine. 1998; 104(2): 115–122.
- Gellert R. Hipo- i hiperkalcemia- patogeneza i problemy terapeutyczne. Forum Nefrologiczne. 2011; 4(4): 373–382.
- Diagnostyka i leczenie wtórnej nadczynności przytarczyc. Forum Nefrologiczne. 2009; 2(4): 222–226.
- Cusano NE, Maalouf NM, Wang PY, et al. Normocalcemic hyperparathyroidism and hypoparathyroidism in two community-based nonreferral populations. J Clin Endocrinol Metab. 2013; 98(7): 2734–2741.
- Bollerslev J, Rejnmark L, Zahn A, et al. 2021 PARAT Working Group. European Expert Consensus on Practical Management of Specific Aspects of Parathyroid Disorders in Adults and in Pregnancy: Recommendations of the ESE Educational Program of Parathyroid Disorders. Eur J Endocrinol. 2022; 186(2): R33–R63.
- Koumakis E, Cormier C, Roux C, et al. The causes of hypo- and hyperphosphatemia in humans. Calcif Tissue Int. 2021; 108(1): 41–73.
- Obołończyk Ł, Karwacka I, Wiśniewski P, et al. The current role of parathyroid fine-needle biopsy (P-FNAB) with iPTH-washout concentration (iPTH-WC) in primary hyperparathyroidism: a single center experience and literature review. Biomedicines. 2022; 10(1).
- Kanis JA, Johansson H, Harvey NC, et al. A brief history of FRAX. Arch Osteoporos. 2018; 13(1): 118.
- Johansson H, Azizieh F, Al Ali N, et al. FRAX- vs. T-score-based intervention thresholds for osteoporosis. Osteoporos Int. 2017; 28(11): 3099–3105.
- A. Niedzielski, OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 15 lutego 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej.
- Mohan B, Abuji K, Dahiya D, et al. Quality of life assessment after parathyroidectomy in symptomatic primary hyperparathyroidism using the SF-36 questionnaire. Turk J Surg. 2021; 37(3): 247–252.
- Serdenes R, Lewis M, Chandrasekhara S. A clinical review of the psychiatric sequelae of primary hyperparathyroidism. Cureus. 2021; 13(10): e19078.
- Parasa M, Saheb SM, Vemuri NN. Cramps and tingling: A diagnostic conundrum. Anesth Essays Res. 2014; 8(2): 247–249.
- Baird GS. Ionized calcium. Clin Chim Acta. 2011; 412(9-10): 696–701.
- Watchko J, Bifano EM, Bergstrom WH. Effect of hyperventilation on total calcium, ionized calcium, and serum phosphorus in neonates. Crit Care Med. 1984; 12(12): 1055–1056.
- Thomas M, McKinley RK, Freeman E, et al. The prevalence of dysfunctional breathing in adults in the community with and without asthma. Prim Care Respir J. 2005; 14(2): 78–82.
- Kołłątaj W, Kołłątaj B, Klatka M, et al. Latent tetany and neuromuscular excitability. Pediatric Endocrinology. 2018; 17(2): 97–106.
