Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Forum Medycyny Rodzinnej
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Zrealizuj voucher Recenzenci 2023

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 6 (2021)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2021-12-24
Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Bezsenność u osób w podeszłym wieku-możliwości leczenia w warunkach POZ

Paweł Wacław Królik1, Ewa Rudnicka-Drożak2
Forum Medycyny Rodzinnej 2021;15(6):253-262.
Afiliacje
  1. Szpital Specjalistyczny w Jaśle, ul. Lwowwska 22, 38-200 Jasło, Polska
  2. Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Langiewicza 6a, 20-032 Lublin, Polska

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 6 (2021)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2021-12-24

Streszczenie

Bezsenność jest zagadnieniem, które znajduje się poza głównym nurtem zainteresowań współczesnej medycyny. Ponieważ jest problemem interdyscyplinarnym, w praktyce bardzo często pozostaje w domenie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Jest jednym z wielkich zespołów geriatrycznych, z którym może spotkać się nawet 30-50 % osób w podeszłym wieku. Bezsenność niezwykle mocno pogarsza jakość ich życia będąc źródłem nie tylko zmęczenia, lęku i depresji, ale jest też związana z szeregiem innych dolegliwości i schorzeń oraz zwiększonym ryzykiem śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jej rozpoznanie ma charakter kliniczny. Opiera się przede wszystkim na dokładnie zebranym wywiadzie. Terapia poznawczo-behawioralna, a więc edukacja, higiena snu, metody ograniczania snu i kontroli bodźców, jest podstawą leczenia bezsenności. Jej skuteczność jest porównywalna z leczeniem farmakologicznym, ale co istotne bez ryzyka działań niepożądanych. Jeśli istnieją trudności z wdrożeniem terapii poznawczo-behawioralnej lub nie prowadzi ona do złagodzenia objawów bezsenności, należy rozważyć zastosowanie leków nasennych.

Streszczenie

Bezsenność jest zagadnieniem, które znajduje się poza głównym nurtem zainteresowań współczesnej medycyny. Ponieważ jest problemem interdyscyplinarnym, w praktyce bardzo często pozostaje w domenie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Jest jednym z wielkich zespołów geriatrycznych, z którym może spotkać się nawet 30-50 % osób w podeszłym wieku. Bezsenność niezwykle mocno pogarsza jakość ich życia będąc źródłem nie tylko zmęczenia, lęku i depresji, ale jest też związana z szeregiem innych dolegliwości i schorzeń oraz zwiększonym ryzykiem śmierci z przyczyn sercowo-naczyniowych. Jej rozpoznanie ma charakter kliniczny. Opiera się przede wszystkim na dokładnie zebranym wywiadzie. Terapia poznawczo-behawioralna, a więc edukacja, higiena snu, metody ograniczania snu i kontroli bodźców, jest podstawą leczenia bezsenności. Jej skuteczność jest porównywalna z leczeniem farmakologicznym, ale co istotne bez ryzyka działań niepożądanych. Jeśli istnieją trudności z wdrożeniem terapii poznawczo-behawioralnej lub nie prowadzi ona do złagodzenia objawów bezsenności, należy rozważyć zastosowanie leków nasennych.

Pełny tekst:

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

bezsenność, osoby w podeszłym wieku, terapia poznawczo behawioralna, leki nasenne

Informacje o artykule
Tytuł

Bezsenność u osób w podeszłym wieku-możliwości leczenia w warunkach POZ

Czasopismo

Forum Medycyny Rodzinnej

Numer

Tom 15, Nr 6 (2021)

Typ artykułu

Inne materiały uzgodnione z Redakcją

Strony

253-262

Opublikowany online

2021-12-24

Wyświetlenia strony

2896

Wyświetlenia/pobrania artykułu

80

Rekord bibliograficzny

Forum Medycyny Rodzinnej 2021;15(6):253-262.

Słowa kluczowe

bezsenność
osoby w podeszłym wieku
terapia poznawczo behawioralna
leki nasenne

Autorzy

Paweł Wacław Królik
Ewa Rudnicka-Drożak

Referencje (59)
  1. Patel D, Steinberg J, Patel P. Insomnia in the Elderly: A Review. J Clin Sleep Med. 2018; 14(6): 1017–1024.
    CrossRefPubMed
  2. Buysse DJ. Insomnia. JAMA. 2013; 309(7): 706–716.
    CrossRefPubMed
  3. Morin CM, LeBlanc M, Bélanger L, et al. Prevalence of insomnia and its treatment in Canada. Can J Psychiatry. 2011; 56(9): 540–548.
    CrossRefPubMed
  4. Sateia M. International Classification of Sleep Disorders-Third Edition. Chest. 2014; 146(5): 1387–1394.
    CrossRef
  5. Wennberg AM, Canham SL, Smith MT, et al. Optimizing sleep in older adults: treating insomnia. Maturitas. 2013; 76(3): 247–252.
    CrossRefPubMed
  6. Bollu PC, Kaur H, Hepburn M, et al. Sleep and Parkinson Disease. Mo Med. 2017; 114(5): 381–386.
    PubMed
  7. Palagini L, Bruno RM, Gemignani A, et al. Sleep loss and hypertension: a systematic review. Curr Pharm Des. 2013; 19(13): 2409–2419.
    CrossRefPubMed
  8. Troxel WM, Buysse DJ, Matthews KA, et al. Sleep symptoms predict the development of the metabolic syndrome. Sleep. 2010; 33(12): 1633–1640.
    CrossRefPubMed
  9. Yaffe K, Falvey CM, Hoang T. Connections between sleep and cognition in older adults. Lancet Neurol. 2014; 13(10): 1017–1028.
    CrossRefPubMed
  10. Javaheri S, Redline S. Insomnia and Risk of Cardiovascular Disease. Chest. 2017; 152(2): 435–444.
    CrossRefPubMed
  11. Zheng B, Yu C, Lv J, et al. China Kadoorie Biobank Collaborative Group. Insomnia symptoms and risk of cardiovascular diseases among 0.5 million adults: A 10-year cohort. Neurology. 2019; 93(23): e2110–e2120.
    CrossRefPubMed
  12. Riemann D, Baglioni C, Bassetti C, et al. European guideline for the diagnosis and treatment of insomnia. J Sleep Res. 2017; 26(6): 675–700.
    CrossRefPubMed
  13. https://www.sleepassociation.org/.
  14. Li J, Vitiello MV, Gooneratne NS. Sleep in Normal Aging. Sleep Med Clin. 2018; 13(1): 1–11.
    CrossRefPubMed
  15. Moraes W, Piovezan R, Poyares D, et al. Effects of aging on sleep structure throughout adulthood: a population-based study. Sleep Med. 2014; 15(4): 401–409.
    CrossRefPubMed
  16. Ohayon MM, Carskadon MA, Guilleminault C, et al. Meta-analysis of quantitative sleep parameters from childhood to old age in healthy individuals: developing normative sleep values across the human lifespan. Sleep. 2004; 27(7): 1255–1273.
    CrossRefPubMed
  17. Iwańczuk W, Guźniczak P. Neurofizjologiczne uwarunkowania procesów snu, czuwania, świadomości i przytomności. Część 2. Anestezjologia Intensywna Terapia. 2015; 47(2): 168–174.
    CrossRef
  18. Dopheide JA. Insomnia overview: epidemiology, pathophysiology, diagnosis and monitoring, and nonpharmacologic therapy. Am J Manag Care. 2020; 26(4 Suppl): S76–S84.
    CrossRefPubMed
  19. Engelberth R, Pontes Ade, Fiuza F, et al. Changes in the suprachiasmatic nucleus during aging: Implications for biological rhythms. Psychology & Neuroscience. 2013; 6(3): 287–297.
    CrossRef
  20. Benloucif S, Orbeta L, Ortiz R, et al. Morning or evening activity improves neuropsychological performance and subjective sleep quality in older adults. Sleep. 2004; 27(8): 1542–1551.
    CrossRefPubMed
  21. Štefan L, Vrgoč G, Rupčić T, et al. Sleep Duration and Sleep Quality Are Associated with Physical Activity in Elderly People Living in Nursing Homes. Int J Environ Res Public Health. 2018; 15(11).
    CrossRefPubMed
  22. Medrano-Martínez P, Ramos-Platón MJ. [Cognitive and emotional alterations in chronic insomnia]. Rev Neurol. 2016; 62(4): 170–178.
    PubMed
  23. van de Laar M, Verbeek I, Pevernagie D, et al. The role of personality traits in insomnia. Sleep Med Rev. 2010; 14(1): 61–68.
    CrossRefPubMed
  24. Drake CL, Pillai V, Roth T. Stress and sleep reactivity: a prospective investigation of the stress-diathesis model of insomnia. Sleep. 2014; 37(8): 1295–1304.
    CrossRefPubMed
  25. Mc Carthy CE. Sleep Disturbance, Sleep Disorders and Co-Morbidities in the Care of the Older Person. Med Sci (Basel). 2021; 9(2).
    CrossRefPubMed
  26. Choi H, Youn S, Um YH, et al. Korean Clinical Practice Guideline for the Diagnosis and Treatment of Insomnia in Adults. Psychiatry Investig. 2020; 17(11): 1048–1059.
    CrossRefPubMed
  27. Lichstein KL, Durrence HH, Taylor DJ, et al. Quantitative criteria for insomnia. Behav Res Ther. 2003; 41(4): 427–445.
    CrossRefPubMed
  28. Sateia MJ, Buysse DJ, Krystal AD, et al. Clinical Practice Guideline for the Pharmacologic Treatment of Chronic Insomnia in Adults: An American Academy of Sleep Medicine Clinical Practice Guideline. J Clin Sleep Med. 2017; 13(2): 307–349.
    CrossRefPubMed
  29. Qaseem A, Kansagara D, Forciea MA, et al. Clinical Guidelines Committee of the American College of Physicians. Management of Chronic Insomnia Disorder in Adults: A Clinical Practice Guideline From the American College of Physicians. Ann Intern Med. 2016; 165(2): 125–133.
    CrossRefPubMed
  30. MacFarlane J, Morin CM, Montplaisir J. Hypnotics in insomnia: the experience of zolpidem. Clin Ther. 2014; 36(11): 1676–1701.
    CrossRefPubMed
  31. Berry SD, Lee Y, Cai S, et al. Nonbenzodiazepine sleep medication use and hip fractures in nursing home residents. JAMA Intern Med. 2013; 173(9): 754–761.
    CrossRefPubMed
  32. French DD, Spehar AM, Campbell RR et al. Outpatient Benzodiazepine Prescribing, Adverse Events, and Costs. In: Henriksen K, Battles JB, Marks ES, Lewin DI, editors. Advances in Patient Safety: from Research to Implementation (Volume 1: Research Findings) Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality; 2005: 185–198.
  33. Schroeck JL, Ford J, Conway EL, et al. Review of Safety and Efficacy of Sleep Medicines in Older Adults. Clin Ther. 2016; 38(11): 2340–2372.
    CrossRefPubMed
  34. Dailly E, Bourin M. The use of benzodiazepines in the aged patient: clinical and pharmacological considerations. Pak J Pharm Sci. 2008; 21(2): 144–150.
    PubMed
  35. Gunja N. The clinical and forensic toxicology of Z-drugs. J Med Toxicol. 2013; 9(2): 155–162.
    CrossRefPubMed
  36. Bhandari P, Sapra A. Zaleplon. StatPearls [Internet] 2021. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing;.
  37. Pinto LR, Bittencourt LR, Treptow EC, et al. Eszopiclone versus zopiclone in the treatment of insomnia. Clinics. 2016; 71(1): 5–9.
    CrossRef
  38. Billioti de Gage S, Pariente A, Bégaud B. Is there really a link between benzodiazepine use and the risk of dementia? Expert Opin Drug Saf. 2015; 14(5): 733–747.
    CrossRefPubMed
  39. Yi XY, Ni SF, Ghadami MR, et al. Trazodone for the treatment of insomnia: a meta-analysis of randomized placebo-controlled trials. Sleep Med. 2018; 45: 25–32.
    CrossRefPubMed
  40. Generali JA, Cada DJ. Trazodone: Insomnia (Adults). Hosp Pharm. 2015; 50(5): 367–369.
    CrossRefPubMed
  41. Jaffer KY, Chang T, Vanle B, et al. Trazodon for Insomnia: A Systemic Review. . Innov Clin Neurosci. 2017; 14(7-8): 24–34.
  42. Saletu B, Prause W, Anderer P, et al. Insomnia in somatoform pain disorder: sleep laboratory studies on differences to controls and acute effects of trazodone, evaluated by the Somnolyzer 24 x 7 and the Siesta database. Neuropsychobiology. 2005; 51(3): 148–163.
    CrossRefPubMed
  43. Camargos EF, Louzada LL, Quintas JL, et al. Trazodone improves sleep parameters in Alzheimer disease patients: a randomized, double-blind, and placebo-controlled study. Am J Geriatr Psychiatry. 2014; 22(12): 1565–1574.
    CrossRefPubMed
  44. Fagiolini A, Comandini A, Catena Dell'Osso M, et al. Rediscovering trazodone for the treatment of major depressive disorder. CNS Drugs. 2012; 26(12): 1033–1049.
    CrossRefPubMed
  45. Krystal AD, Durrence HH, Scharf M, et al. Efficacy and Safety of Doxepin 1 mg and 3 mg in a 12-week Sleep Laboratory and Outpatient Trial of Elderly Subjects with Chronic Primary Insomnia. Sleep. 2010; 33(11): 1553–1561.
    CrossRefPubMed
  46. Karsten J, Hagenauw LA, Kamphuis J, et al. Low doses of mirtazapine or quetiapine for transient insomnia: A randomised, double-blind, cross-over, placebo-controlled trial. J Psychopharmacol. 2017; 31(3): 327–337.
    CrossRefPubMed
  47. Jilani TN, Gibbons JR, Faizy RM et al. Mirtazapine. [Updated 2021 Aug 9]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519059/ (1.01.2021).
  48. Miller DD. Atypical antipsychotics: sleep, sedation, and efficacy. Prim Care Companion J Clin Psychiatry. 2004; 6(Suppl 2): 3–7.
    PubMed
  49. Thompson W, Quay TAW, Rojas-Fernandez C, et al. Atypical antipsychotics for insomnia: a systematic review. Sleep Med. 2016; 22: 13–17.
    CrossRefPubMed
  50. Modesto-Lowe V, Harabasz AK, Walker SA. Quetiapine for primary insomnia: Consider the risks. Cleve Clin J Med. 2021; 88(5): 286–294.
    CrossRefPubMed
  51. Lee DO, Buchfuhrer MJ, Garcia-Borreguero D, et al. Efficacy of gabapentin enacarbil in adult patients with severe primary restless legs syndrome. Sleep Med. 2016; 19: 50–56.
    CrossRefPubMed
  52. Liu GJ, Karim MdR, Xu LiLi, et al. Efficacy and Tolerability of Gabapentin in Adults with Sleep Disturbance in Medical Illness: A Systematic Review and Meta-analysis. Front Neurol. 2017; 8: 316.
    CrossRefPubMed
  53. Fleet JL, Dixon SN, Kuwornu PJ, et al. Gabapentin dose and the 30-day risk of altered mental status in older adults: A retrospective population-based study. PLoS One. 2018; 13(3): e0193134.
    CrossRefPubMed
  54. Gammoh O, Al-Smadi A, Shawagfeh MQ, et al. The Clinical Difference between Gabapentin and Pregabalin: Data from a Pilot Comparative Trial. Rev Recent Clin Trials. 2021; 16(3): 279–287.
    CrossRefPubMed
  55. Wade AG, Crawford G, Ford I, et al. Prolonged release melatonin in the treatment of primary insomnia: evaluation of the age cut-off for short- and long-term response. Curr Med Res Opin. 2011; 27(1): 87–98.
    CrossRefPubMed
  56. Rhyne DN, Anderson SL. Suvorexant in insomnia: efficacy, safety and place in therapy. Ther Adv Drug Saf. 2015; 6(5): 189–195.
    CrossRefPubMed
  57. Owen RT. Suvorexant: efficacy and safety profile of a dual orexin receptor antagonist in treating insomnia. Drugs Today (Barc). 2016; 52(1): 29–40.
    CrossRefPubMed
  58. Norman JL, Anderson SL. Novel class of medications, orexin receptor antagonists, in the treatment of insomnia - critical appraisal of suvorexant. Nat Sci Sleep. 2016; 8: 239–247.
    CrossRefPubMed
  59. Youn S, Choi B, Lee S, et al. Sleeping Pill Administration Time and Patient Subjective Satisfaction. J Clin Sleep Med. 2016; 12(1): 57–62.
    CrossRefPubMed

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Czasopismo Forum Medycyny Rodzinnej dostęne jest również w Ikamed - księgarnia medyczna

Wydawcą czasopisma jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl