Multimedialna platforma wiedzy medycznej Internetowa Księgarnia Medyczna Kalendarium Konferencji
Forum Medycyny Rodzinnej
MENU
Na skróty Zdeponuj artykuł Wytyczne dla autorów Zrealizuj voucher Recenzenci 2023

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 2 (2021)
Inne materiały uzgodnione z Redakcją
Opublikowany online: 2021-05-05
Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Dieta wegańska w prewencji i leczeniu wybranych chorób cywilizacyjnych

Klaudia Wiśniewska, Katarzyna Okręglicka, Klaudia Czajkowska, Aneta Nitsch-Osuch
Forum Medycyny Rodzinnej 2021;15(2):88-95.

dostęp otwarty

Tom 15, Nr 2 (2021)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2021-05-05

Streszczenie

W ostatnich latach dieta wegańska stała się popularnym modelem żywienia, szczególnie w krajach rozwiniętych. Odsetek wegan w Europie to około 1–10% populacji. Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne od lat wskazuje, że odpowiednio zbilansowane i dobrze zaplanowane diety wegetariańskie, w tym dieta wegańska, są odpowiednie na wszystkich etapach życia człowieka. Prawidłowo skomponowane diety wegetariańskie realizują zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Dieta wegańska zasadniczo zmniejsza ryzyko rozwoju przewlekłych niezakaźnych chorób zwyrodnieniowych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy wybrane nowotwory a ponadto wymaga mniej zasobów naturalnych do produkcji żywności niż dieta tradycyjna. Ponadto sprzyja utrzymaniu restrykcji kalorycznych u pacjentów z otyłością i może być również przydatnym narzędziem w leczeniu wielu innych chorób.

Streszczenie

W ostatnich latach dieta wegańska stała się popularnym modelem żywienia, szczególnie w krajach rozwiniętych. Odsetek wegan w Europie to około 1–10% populacji. Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne od lat wskazuje, że odpowiednio zbilansowane i dobrze zaplanowane diety wegetariańskie, w tym dieta wegańska, są odpowiednie na wszystkich etapach życia człowieka. Prawidłowo skomponowane diety wegetariańskie realizują zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Dieta wegańska zasadniczo zmniejsza ryzyko rozwoju przewlekłych niezakaźnych chorób zwyrodnieniowych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca czy wybrane nowotwory a ponadto wymaga mniej zasobów naturalnych do produkcji żywności niż dieta tradycyjna. Ponadto sprzyja utrzymaniu restrykcji kalorycznych u pacjentów z otyłością i może być również przydatnym narzędziem w leczeniu wielu innych chorób.

Pełny tekst:

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

dieta wegańska, choroby przewlekłe niezakaźne, otyłość, cukrzyca, żywienie

Informacje o artykule
Tytuł

Dieta wegańska w prewencji i leczeniu wybranych chorób cywilizacyjnych

Czasopismo

Forum Medycyny Rodzinnej

Numer

Tom 15, Nr 2 (2021)

Typ artykułu

Inne materiały uzgodnione z Redakcją

Strony

88-95

Opublikowany online

2021-05-05

Wyświetlenia strony

956

Wyświetlenia/pobrania artykułu

163

Rekord bibliograficzny

Forum Medycyny Rodzinnej 2021;15(2):88-95.

Słowa kluczowe

dieta wegańska
choroby przewlekłe niezakaźne
otyłość
cukrzyca
żywienie

Autorzy

Klaudia Wiśniewska
Katarzyna Okręglicka
Klaudia Czajkowska
Aneta Nitsch-Osuch

Referencje (37)
  1. Chen C, Chaudhary A, Mathys A. Dietary Change Scenarios and Implications for Environmental, Nutrition, Human Health and Economic Dimensions of Food Sustainability. Nutrients. 2019; 11(4).
    CrossRefPubMed
  2. Borude S. Which is a good diet-veg or non-veg? Faith-based vegetarianism for protection from obesity-a myth or actuality? Obes Surg. 2019; 29(4): 1276–1280.
    CrossRefPubMed
  3. Allès B, Baudry J, Méjean C, et al. Comparison of sociodemographic and nutritional characteristics between self-reported vegetarians, vegans, and meat-eaters from the NutriNet-Santé Study. Nutrients. 2017; 9(9).
    CrossRefPubMed
  4. Fresán U, Sabaté J. Vegetarian diets: planetary health and its alignment with human health. Adv Nutr. 2019; 10(Suppl_4): S380–S388.
    CrossRefPubMed
  5. Radnitz C, Beezhold B, DiMatteo J. Investigation of lifestyle choices of individuals following a vegan diet for health and ethical reasons. Appetite. 2015; 90: 31–36.
    CrossRefPubMed
  6. Oussalah A, Levy J, Berthezène C, et al. Health outcomes associated with vegetarian diets: An umbrella review of systematic reviews and meta-analyses. Clin Nutr. 2020; 39(11): 3283–3307.
    CrossRefPubMed
  7. Janssen M, Busch C, Rödiger M, et al. Motives of consumers following a vegan diet and their attitudes towards animal agriculture. Appetite. 2016; 105: 643–651.
    CrossRefPubMed
  8. Melina V, Craig W, Levin S. Position of the academy of nutrition and dietetics: vegetarian diets. J Acad Nutr Diet. 2016; 116(12): 1970–1980.
    CrossRefPubMed
  9. Bowen KJ, Sullivan VK, Kris-Etherton PM, et al. Nutrition and cardiovascular disease - an update. Curr Atheroscler Rep. 2018; 20(2): 8.
    CrossRefPubMed
  10. Micha R, Peñalvo JL, Cudhea F, et al. Association between dietary factors and mortality from heart disease, stroke, and type 2 diabetes in the United States. JAMA. 2017; 317(9): 912–924.
    CrossRefPubMed
  11. Ornish D, Scherwitz LW, Billings JH, et al. Intensive lifestyle changes for reversal of coronary heart disease. JAMA. 1998; 280(23): 2001–2007.
    CrossRefPubMed
  12. Ornish D, Brown SE, Scherwitz LW, et al. Can lifestyle changes reverse coronary heart disease? The Lifestyle Heart Trial. Lancet. 1990; 336(8708): 129–133.
    CrossRefPubMed
  13. Dinu M, Abbate R, Gensini GF, et al. Vegetarian, vegan diets and multiple health outcomes: A systematic review with meta-analysis of observational studies. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017; 57(17): 3640–3649.
    CrossRefPubMed
  14. Wang F, Zheng J, Yang Bo, et al. Effects of vegetarian diets on blood lipids: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. J Am Heart Assoc. 2015; 4(10): e002408.
    CrossRefPubMed
  15. Kahleova H, Levin S, Barnard N. Cardio-metabolic benefits of plant-based diets. Nutrients. 2017; 9(8).
    CrossRefPubMed
  16. Jenkins D, Wong J, Kendall C, et al. The effect of a plant-based low-carbohydrate (“Eco-Atkins”) diet on body weight and blood lipid concentrations in hyperlipidemic subjects. Archives of Internal Medicine. 2009; 169(11): 1046.
    CrossRef
  17. Lütjohann D, Meyer S, von Bergmann K, et al. Cholesterol absorption and synthesis in vegetarians and omnivores. Mol Nutr Food Res. 2018; 62(6): e1700689.
    CrossRefPubMed
  18. Barnard ND, Alwarith J, Rembert E, et al. A mediterranean diet and low-fat vegan diet to improve body weight and cardiometabolic risk factors: a randomized, cross-over trial. J Am Coll Nutr. 2021 [Epub ahead of print]: 1–13.
    CrossRefPubMed
  19. Mattos CB, Viana LV, Paula TP, et al. Increased protein intake is associated with uncontrolled blood pressure by 24-hour ambulatory blood pressure monitoring in patients with type 2 diabetes. J Am Coll Nutr. 2015; 34(3): 232–239.
    CrossRefPubMed
  20. Appleby PN, Davey GK, Key TJ. Hypertension and blood pressure among meat eaters, fish eaters, vegetarians and vegans in EPIC-Oxford. Public Health Nutr. 2002; 5(5): 645–654.
    CrossRefPubMed
  21. Yokoyama Y, Nishimura K, Barnard ND, et al. Vegetarian diets and blood pressure: a meta-analysis. JAMA Intern Med. 2014; 174(4): 577–587.
    CrossRefPubMed
  22. Lopez PD, Cativo EH, Atlas SA, et al. The effect of vegan diets on blood pressure in adults: a meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Med. 2019; 132(7): 875–883.e7.
    CrossRefPubMed
  23. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adults. Lancet. 2017; 390(10113): 2627–2642.
    CrossRefPubMed
  24. Thedford K, Raj S. A vegetarian diet for weight management. J Am Diet Assoc. 2011; 111(6): 816–818.
    CrossRefPubMed
  25. Davey GK, Spencer EA, Appleby PN, et al. EPIC-Oxford: lifestyle characteristics and nutrient intakes in a cohort of 33 883 meat-eaters and 31 546 non meat-eaters in the UK. Public Health Nutr. 2003; 6(3): 259–269.
    CrossRefPubMed
  26. Barnard ND, Levin SM, Yokoyama Y. A systematic review and meta-analysis of changes in body weight in clinical trials of vegetarian diets. J Acad Nutr Diet. 2015; 115(6): 954–969.
    CrossRefPubMed
  27. Huang RY, Huang CC, Hu FB, et al. Vegetarian diets and weight reduction: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Gen Intern Med. 2016; 31(1): 109–116.
    CrossRefPubMed
  28. Wright N, Wilson L, Smith M, et al. The BROAD study: A randomised controlled trial using a whole food plant-based diet in the community for obesity, ischaemic heart disease or diabetes. Nutr Diabetes. 2017; 7(3): e256.
    CrossRefPubMed
  29. Ley SH, Hamdy O, Mohan V, et al. Prevention and management of type 2 diabetes: dietary components and nutritional strategies. Lancet. 2014; 383(9933): 1999–2007.
    CrossRefPubMed
  30. Schwingshackl L, Hoffmann G, Lampousi AM, et al. Food groups and risk of type 2 diabetes mellitus: a systematic review and meta-analysis of prospective studies. Eur J Epidemiol. 2017; 32(5): 363–375.
    CrossRefPubMed
  31. McMacken M, Shah S. A plant-based diet for the prevention and treatment of type 2 diabetes. J Geriatr Cardiol. 2017; 14(5): 342–354.
    CrossRefPubMed
  32. Pawlak R. Vegetarian diets in the prevention and management of diabetes and its complications. Diabetes Spectr. 2017; 30(2): 82–88.
    CrossRefPubMed
  33. Tonstad S, Stewart K, Oda K, et al. Vegetarian diets and incidence of diabetes in the Adventist Health Study-2. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2013; 23(4): 292–299.
    CrossRefPubMed
  34. Chen Z, Zuurmond MG, van der Schaft N, et al. Plant versus animal based diets and insulin resistance, prediabetes and type 2 diabetes: the Rotterdam Study. Eur J Epidemiol. 2018; 33(9): 883–893.
    CrossRefPubMed
  35. Yokoyama Y, Barnard ND, Levin SM, et al. Vegetarian diets and glycemic control in diabetes: a systematic review and meta-analysis. Cardiovasc Diagn Ther. 2014; 4(5): 373–382.
    CrossRefPubMed
  36. Kahleova H, Tura A, Hill M, et al. A plant-based dietary intervention improves beta-cell function and insulin resistance in overweight adults: a 16-week randomized clinical trial. Nutrients. 2018; 10(2).
    CrossRefPubMed
  37. Wiśniewska K. Diety roślinne – charakterystyka, zalecenia oraz postawy konsumenckie. PRZEMYSŁ SPOŻYWCZY. 2020; 1(5): 42–45.
    CrossRef

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Czasopismo Forum Medycyny Rodzinnej dostęne jest również w Ikamed - księgarnia medyczna

Wydawcą czasopisma jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl