Tom 15, Nr 1 (2021)
Artykuł redakcyjny
Opublikowany online: 2021-01-30
Gruźlica w praktyce lekarza rodzinnego
Forum Medycyny Rodzinnej 2021;15(1):6-13.
Streszczenie
Gruźlica jest chorobą o dobr ze poznanej etiologii, epidemiologii i dopracowanych sche -
matach diagnostycznych i terapeutycznych. Abstrahując od, na sz częście wciąż jeszcze
dość rzadkich, przypadków gruźlicy wielolekoopornej (w 2019 roku w Polsce było to ok. 1%
przypadków) odpowiednio wcześnie wykryta powinna być w pełni uleczalna. Jej rozpoznanie,
a przynajmniej postawienie takiego podejrzenia, jest jednym z zadań lekarza rodzinnego.
Celem pracy jest odświeżenie wiadomości z zakresu diagnostyki i epidemiologii gruźlicy
oraz praktyczna systematyzacja, łatwa do wykorzystania w praktyce lekarza rodzinnego
Słowa kluczowe: gruźlicalekarz rodzinnydiagnostykaepidemiologia
Referencje
- Magdzik W. Choroby zakaźne i pasożytnicze: zapobieganie i zwalczanie. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1986.
- Augustynowicz-Kopeć E, Demkow U, Grzelewska-Rzymowska I, et al. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc dotyczące rozpoznawania, leczenia i zapobiegania gruźlicy u dorosłych i dzieci. Pneumonol Alergol Pol. 2013; 81: 323–379.
- Schlegel Ha. Mikrobiologia ogólna. Wydawnictwo Naukowe PWN 2004.
- Ochocki Z. Gruźlica i jej terapia. Cześc II. Farmakoterapia. Farmacja Polska. 2003; 59(19): 875–83.
- Chazan R. Pneumonologia praktyczna. a-medica press, Bielsko-Biała 2005.
- Hunter RL. Pathology of post primary tuberculosis of the lung: an illustrated critical review. Tuberculosis (Edinb). 2011; 91(6): 497–509.
- Szczeklik A, Gajewski P. Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna 2018.
- Zielonka TM. Epidemiologia gruźlicy w Polsce — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego. Forum Medycyny Rodzinnej. 2016; 10(1): 25–33.
- Michałowska-Mitczuk D. Diagnosis of tuberculosis. Nowa Medycyna, 2000 .
- Martin GLA. Epidemiologia i rozpoznawanie gruźlicy. Medycyna po Dyplomie. 2001; 10(2): 26–40.
- Long B, Liang SY, Koyfman A, et al. Tuberculosis: a focused review for the emergency medicine clinician. Am J Emerg Med. 2020; 38(5): 1014–1022.
- Monney M, Zellweger JP. Active and passive screening for tuberculosis in Vaud Canton, Switzerland. Swiss Med Wkly. 2005; 135(31-32): 469–474.
- Augustynowicz-Kopeć EJA, Zwolska Z. Przydatność metody fluorescencyjnej BACTEC MGIT 960 w mikrobiologicznym diagnozowaniu gruźlicy. Pneumonologia i Alergologia Polska. 2002; 70: 419–28.
- Zwolska Z. A-KE, Klatt M. Nowy, automatyczny, nieizotopowy system hodowli prątków MB/BACT i jego wartość w diagnostyce mikrobiologicznej gruźlicy. Pneumonologia i Alergologia Polska. 1998; 68: 24–30.
- Walkiewicz R, Safianowska A, Grubek-Jaworska H. Zastosowanie analizy kwasów mikolowych w diagnostyce gruźlicy i mikobakterioz — 3 lata doświadczeń. Pneumonol Alergol Pol. 2002; 70: 444–449.
- Leung AN, Müller NL, Pineda PR, et al. Primary tuberculosis in childhood: radiographic manifestations. Radiology. 1992; 182(1): 87–91.
- Miller WT, Miller Jr. Tuberculosis in the normal host: radiological findings. Seminars in roentgenology. Elsevier, 1993 .
- Andreu J, Cáceres J, Pallisa E, et al. Radiological manifestations of pulmonary tuberculosis. Eur J Radiol. 2004; 51(2): 139–149.
- Delgado BJ, Bajaj T. Ghon Complex. StatPearls Publishing, Treasure Island 2019.
- Im JG, Itoh H, Shim YS, et al. Pulmonary tuberculosis: CT findings--early active disease and sequential change with antituberculous therapy. Radiology. 1993; 186(3): 653–660.
- Lee KS, Im JG. CT in adults with tuberculosis of the chest: characteristic findings and role in management. AJR Am J Roentgenol. 1995; 164(6): 1361–1367.
- Andreu J, Mauleón S, Pallisa E, et al. Miliary lung disease revisited. Curr Probl Diagn Radiol. 2002; 31(5): 189–197.
- Sharma SK, Mohan A, Sharma A, et al. Miliary tuberculosis: new insights into an old disease. Lancet Infect Dis. 2005; 5(7): 415–430.
- Sharma SK, Mohan A. Miliary tuberculosis. Microbiology Spectrum. 2017; 5(2).
- Organization WH. Global tuberculosis report 2020. Global tuberculosis report 2020.
- Grzelewska-Rzymowska I. Gruźlica płuc w XXI wieku. Standardy Medyczne. 2003; 5: 1028–1034.
- Organization WH. TB/HIV: a clinical manual: World Health Organization; 2004.
- Gruźlica i choroby układu oddechowego w Polsce w 2019 roku: IGiCP 2020.
- Zalc-Świerczewska E. Gruźlica płuc w rodzinach osób chorych na gruźlicę płuc potwierdzona bakteriologicznie. Pneumonologia i Alergologia Polska. 1999; 7-8: 367–370.
- Verver S, Warren R, Munch Z, et al. Proportion of tuberculosis transmission that takes place in households in a high-incidence area. The Lancet. 2004; 363(9404): 212–214.
- Romaszko J, Bucinski A, Wasinski R, et al. Incidence and risk factors for pulmonary tuberculosis among the poor in the northern region of Poland. Int J Tuberc Lung Dis. 2008; 12(4): 430–435.
- Romaszko J, Buciński A, Kuchta R, et al. The incidence of pulmonary tuberculosis among the homeless in north-eastern Poland. Open Medicine. 2013; 8(2): 283–285.
- Beijer U, Wolf A, Fazel S. Prevalence of tuberculosis, hepatitis C virus, and HIV in homeless people: a systematic review and meta-analysis. Lancet Infect Dis. 2012; 12(11): 859–870.
- Mathema B, Andrews J, Cohen T, et al. Drivers of tuberculosis transmission. J Infec Dis. 2017; 216(suppl_6): S644–S653.
- Romaszko J, Siemaszko A, Bodzioch M, et al. Active Case Finding Among Homeless People as a Means of Reducing the Incidence of Pulmonary Tuberculosis in General Population. Adv Exp Med Biol. 2016; 911: 67–76.
- Romaszko J, Kuchta R, Opalach C, et al. Socioeconomic Characteristics, Health Risk Factors and Alcohol Consumption among the Homeless in North-Eastern Part of Poland. Cent Eur J Public Health. 2017; 25(1): 29–34.
- Romaszko J, Cymes I, Dragańska E, et al. Mortality among the homeless: Causes and meteorological relationships. PLoS One. 2017; 12(12): e0189938.
- Augustynowicz A, Wrzesniewska-Wal I. Ograniczenie autonomii pacjenta w diagnozowaniu i leczeniugruzlicy. Pneumonol Alergol Pol. 2013: 130–136.