Tom 14, Nr 5 (2020)
Praktyka lekarza rodzinnego
Opublikowany online: 2020-10-29
Zakażenie Clostridioides difficile — co jest ważne dla lekarza rodzinnego?
Forum Medycyny Rodzinnej 2020;14(5):234-244.
Streszczenie
Clostridioides difficile jest bezwzględnie beztlenową Gram-dodatnią laseczką posiadającą
zdolność do wytwarzania formy przetrwalnikowych (spor). To jedna z najczęściej rozpoznawalnych
przyczyn biegunki powstałej w następstwie stosowania leków przeciwbakteryjnych.
W Polsce i na świecie w ciągu ostatnich lat liczba zachorowań spowodowanych zakażeniem
Clostridioides difficile (ZCD) wzrosła. Profilaktyka ZCD opiera się na działaniach mających
na celu zwiększenie poziomu higieny oraz na eliminacji czynników ryzyka. Obraz kliniczny
zakażenia zależy od stopnia wirulencji szczepu Clostridioides difficile oraz ogólnego stanu
zdrowia chorego. Do objawów ZCD należą: biegunka, ból brzucha, nudności i wymioty
oraz gorączka. Diagnostykę ZCD przeprowadza się w oparciu o wieloetapowy algorytm
z wykorzystaniem testów immunoenzymatycznych, molekularnych oraz hodowli bakteryjnej.
W leczeniu ZCD stosuje się przede wszystkim wankomycynę i fidaksomycynę, a schemat
leczenia zależy od postaci ZCD. Prawidłowa mikrobiota jelit gospodarza zapobiega przemianie
form pr zetrwalnikowych do postaci wegetatywnych Clostridioides difficile i zapobiega
ich wzrostowi. W przypadku wystąpienia zaburzenie jej składu, tj. dysbiozy działania
mające na celu pr zywrócenie prawidłowej mikrobioty mogą zapobiegać rozwojowi ZCD .
Do interwencji terapeutycznych modyfikujących mikrobiotę jelit zalicza się: zastosowanie
probiotyków, prebiotyków, synbiotyków oraz transfer mikrobioty jelitowej. Wyniki większości
metaanaliz badań klinicznych wskazują, że probiotyki mogą zmniejszać ryzyko ZCD. Jednym
z probiotycznych szczepów bakterii, który znalazł zastosowanie w zapobieganiu ZCD jest
Lactobacillus plantarum 299v (LP299v). W oparciu o opisane w ar tykule wyniki badań
można wnioskować, że podawanie preparatu zawierającego LP299v u chorych w trakcie
leczenia przeciwbakteryjnego zmniejsza zapadalność na ZCD.
Słowa kluczowe: Clostridium difficileprobiotykiLactobacillus plantarum 299v
Referencje
- Smits WK, Lyras D, Lacy DB, et al. Clostridium difficile infection. Nat Rev Dis Primers. 2016; 2: 16020.
- Sadkowska-Todys M, Zieliński A, Czarkowski MP. Infectious diseases in Poland in 2015. Przegl Epidemiol. 2017; 71(3): 295–309.
- Martirosian G, Hryniewicz W, Ozorowski T. Zakażenia Clostridioides (Clostridium) difficile: epidemiologia, diagnostyka, terapia, profilaktyka. Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2018.
- Depestel DD, Aronoff DM. Epidemiology of Clostridium difficile infection. J Pharm Pract. 2013; 26(5): 464–475.
- Valiente E, Cairns MD, Wren BW. The Clostridium difficile PCR ribotype 027 lineage: a pathogen on the move. Clin Microbiol Infect. 2014; 20(5): 396–404.
- Pituch H, Obuch-Woszczatyński P, Lachowicz D, et al. Polish Clostridium difficile Study Group. Hospital-based Clostridium difficile infection surveillance reveals high proportions of PCR ribotypes 027 and 176 in different areas of Poland, 2011 to 2013. Euro Surveill. 2015; 20(38).
- Carlson PE, Walk ST, Bourgis AET, et al. The relationship between phenotype, ribotype, and clinical disease in human Clostridium difficile isolates. Anaerobe. 2013; 24: 109–116.
- Guery B, Galperine T, Barbut F. : diagnosis and treatments. BMJ. 2019; 366: l4609.
- Papatheodorou P, Barth H, Minton N, et al. Cellular uptake and mode-of-action of Clostridium difficile toxins. Adv Exp Med Biol. 2018; 1050: 77–96.
- Poutanen SM, Simor AE. Clostridium difficile-associated diarrhea in adults. CMAJ. 2004; 171(1): 51–58.
- Ghose C. Clostridium difficile infection in the twenty-first century. Emerg Microbes Infect. 2013; 2(9): e62.
- Nagy E. What do we know about the diagnostics, treatment and epidemiology of Clostridioides (Clostridium) difficile infection in Europe? J Infect Chemother. 2018; 24(3): 164–170.
- Khanna S, Pardi DS. Clostridium difficile infection: new insights into management. Mayo Clin Proc. 2012; 87(11): 1106–1117.
- Leffler DA, Lamont JT. Clostridium difficile infection. N Engl J Med. 2015; 372(16): 1539–1548.
- Khanna S, Gerding DN. Current and future trends in clostridioides (clostridium) difficile infection management. Anaerobe. 2019; 58: 95–102.
- McDonald L, Gerding D, Johnson S, et al. Clinical Practice Guidelines for Clostridium difficile Infection in Adults and Children: 2017 Update by the Infectious Diseases Society of America (IDSA) and Society for Healthcare Epidemiology of America (SHEA). Clinical Infectious Diseases. 2018; 66(7): e1–e48.
- van Nood E, Vrieze A, Nieuwdorp M, et al. Duodenal infusion of donor feces for recurrent Clostridium difficile. N Engl J Med. 2013; 368(5): 407–415.
- DeGruttola AK, Low D, Mizoguchi A, et al. Current understanding of dysbiosis in disease in human and animal models. Inflamm Bowel Dis. 2016; 22(5): 1137–1150.
- Ruszkowski J, Szewczyk A, Witkowski J. Prebiotics, probiotics, synbiotics and postbiotics available on Polish pharmaceutical market – a review. Farmacja Polska. 2018; 74(2): 114–122.
- Szajewska H. Probiotyki – aktualny stan wiedzy i zalecenia dla praktyki klinicznej. Med Prakt. 2017; 7-8: 19–37.
- Blandino G, Inturri R, Lazzara F, et al. Impact of gut microbiota on diabetes mellitus. Diabetes Metab. 2016; 42(5): 303–315.
- Goldenberg JZ, Yap C, Lytvyn L, et al. Probiotics for the prevention of Clostridium difficile-associated diarrhea in adults and children. Cochrane Database Syst Rev. 2017; 12: CD006095.
- Mangell P, Lennernäs P, Wang M, et al. Adhesive capability of Lactobacillus plantarum 299v is important for preventing bacterial translocation in endotoxemic rats. APMIS. 2006; 114(9): 611–618.
- Dudzicz S, Kujawa-Szewieczek A, Kwiecień K, et al. Reduces the Incidence of Infection in Nephrology and Transplantation Ward-Results of One Year Extended Study. Nutrients. 2018; 10(11).