Tom 14, Nr 3 (2020)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2020-06-26
Wyświetlenia strony
1015
Wyświetlenia/pobrania artykułu
201
Czy i jak picie kawy zapobiega rozwinięciu otępienia?
Forum Medycyny Rodzinnej 2020;14(3):134-141.
Streszczenie
WSTĘP: Rola picia kawy w zapobieganiu chorobom neurozwyrodnieniowym jest coraz powszechniej dyskutowaną kwestią w świetle prewencji otępienia. W artykule omówiono rolę i znaczenie spożycia kawy w redukowaniu występowania schorzeń będących czynnikami ryzyka rozwinięcia się otępienia. MATERIAŁ I METODY: Z powodu starzenia się społeczeństwa i zwiększenia populacji osób z otępieniem, badacze poszukują kolejnych środków prewencji i sprawdzają skuteczność powszechnie znanych i używanych substancji. Jedną z nich jest kawa i zawarte w niej składniki, przede wszystkim kofeina. W pracy podjęto próbę usystematyzowania znaczenia roli kawy w redukcji otępienia na podstawie dostępnej literatury. WYNIKI: Dostępne wyniki badań oceniające wpływ picia kawy na przebieg procesów neurodegeneracyjnych nie pozwalają na jednoznaczne wnioski. Udowodnione jest natomiast protekcyjne działania kawy na uznane czynniki ryzyka pojawienia się otępienia, czyli klinicznej manifestacji chorób neurozwyrodnieniowych. Dotyczy to przede wszystkim: cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, otyłości i depresji. Korzystne działanie ma nie tylko kofeina, ale też inne składniki kawy, które wpływają na zmniejszenie rozpowszechnienia tych schorzeń u osób regularnie pijących kawę. Jako najbardziej znana substancja psychoaktywna na świecie, kawa stymuluje również do podejmowania aktywności fizycznej, poznawczej i socjalnej, dodatkowo poprawiając efekty tych działań. Dane z licznych badań wskazują, iż izolacja społeczna, siedzący tryb życia i niedostateczna aktywność poznawcza mogą przyśpieszyć rozwinięcie się otępienia. WNIOSKI: Poza powszechnie znanym działaniem pobudzającym, składniki kawy, głównie polifenole, posiadają właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne, działając nie tylko neuroprotekcyjnie, ale również dobroczynnie na pozostałe organy.
Słowa kluczowe: kawakofeinaprewencjaotępieniefunkcje poznawcze
Referencje
- Frankish H, Horton R. Prevention and management of dementia: a priority for public health. Lancet. 2017; 390(10113): 2614–2615.
- Orgeta V, Mukadam N, Sommerlad A, et al. Dementia prevention, intervention, and care. Lancet. 2017; 390(10113): 2673–2734.
- Baumgart M, Snyder HM, Carrillo MC, et al. Summary of the evidence on modifiable risk factors for cognitive decline and dementia: A population-based perspective. Alzheimers Dement. 2015; 11(6): 718–726.
- Almeida OP, Hankey GJ, Yeap BB, et al. Depression as a modifiable factor to decrease the risk of dementia. Transl Psychiatry. 2017; 7(5): e1117.
- Szczechowiak K, Wójcik D. Modulation of inflammation in Alzheimer’s disease and omega-3 fatty acids. Aktualności Neurologiczne. 2019; 19(1): 27–32.
- Barczak A. Clinical efficacy of oral Souvenaid® as a non-pharmacological support in Alzheimer’s disease – a review. Aktualności Neurologiczne. 2017; 17(2): 115–120.
- Dominguez LJ, Barbagallo M. Nutritional prevention of cognitive decline and dementia. Acta Biomed. 2018; 89(2): 276–290.
- Barczak A. Rola kawy w zapobieganiu otępieniu. Pediatria i Medycyna Rodzinna. 2019; 15(3): 332–337.
- Mancini RS, Wang Y, Weaver DF. Phenylindanes in Brewed Coffee Inhibit Amyloid-Beta and Tau Aggregation. Front Neurosci. 2018; 12: 735.
- Dochniak M, Ekiert K. Żywienie w prewencji i leczeniu choroby Alzheimera i choroby Parkinsona. Piel Zdr Publ. 2015; 5(2): 199–208.
- Madeira MH, Boia R, Ambrósio AF, et al. Having a Coffee Break: The Impact of Caffeine Consumption on Microglia-Mediated Inflammation in Neurodegenerative Diseases. Mediators Inflamm. 2017; 2017: 4761081.
- Koszowska A, Dittfeld A, Puzoń-Brończyk A, et al. Polifenole w profilaktyce chorób cywilizacyjnych. Post Fitoter. 2013; 4: 263–266.
- Dybkowska E, Sadowska A, Rakowska R, et al. Assessing polyphenols content and antioxidant activity in coffee beans according to origin and the degree of roasting. Rocz Panstw Zakl Hig. 2017; 68(4): 347–353.
- Turnbull D, Rodricks JV, Mariano GF, et al. Caffeine and cardiovascular health. Regul Toxicol Pharmacol. 2017; 89: 165–185.
- Grosso G, Stepaniak U, Polak M, et al. Coffee consumption and risk of hypertension in the Polish arm of the HAPIEE cohort study. Eur J Clin Nutr. 2016; 70(1): 109–115.
- Rhee JJ, Qin F, Hedlin HK, et al. Coffee and caffeine consumption and the risk of hypertension in postmenopausal women. Am J Clin Nutr. 2016; 103(1): 210–217.
- Grosso G, Micek A, Godos J, et al. Long-Term Coffee Consumption Is Associated with Decreased Incidence of New-Onset Hypertension: A Dose-Response Meta-Analysis. Nutrients. 2017; 9(8).
- Zhou A, Hyppönen E. Long-term coffee consumption, caffeine metabolism genetics, and risk of cardiovascular disease: a prospective analysis of up to 347,077 individuals and 8368 cases. Am J Clin Nutr. 2019; 109(3): 509–516.
- Xie C, Cui L, Zhu J, et al. Coffee consumption and risk of hypertension: a systematic review and dose-response meta-analysis of cohort studies. J Hum Hypertens. 2018; 32(2): 83–93.
- Buscemi S, Marventano S, Antoci M, et al. Coffee and metabolic impairment: An updated review of epidemiological studies. NFS Journal. 2016; 3: 1–7.
- Williamson G. The role of polyphenols in modern nutrition. Nutr Bull. 2017; 42(3): 226–235.
- Gaeini Z, Bahadoran Z, Mirmiran P, et al. Tea, coffee, caffeine intake and the risk of cardio-metabolic outcomes: findings from a population with low coffee and high tea consumption. Nutr Metab (Lond). 2019; 16: 28.
- Poole R, Kennedy OJ, Roderick P, et al. Coffee consumption and health: umbrella review of meta-analyses of multiple health outcomes. BMJ. 2017; 359: j5024.
- Reis CEG, Dórea JG, da Costa THM. Effects of coffee consumption on glucose metabolism: A systematic review of clinical trials. J Tradit Complement Med. 2019; 9(3): 184–191.
- Santos RM, Lima DR. Coffee consumption, obesity and type 2 diabetes: a mini-review. Eur J Nutr. 2016; 55(4): 1345–1358.
- O'Keefe JH, DiNicolantonio JJ, Lavie CJ. Coffee for Cardioprotection and Longevity. Prog Cardiovasc Dis. 2018; 61(1): 38–42.
- Siwek R, Witkowska-Banaszczak E, Szamański M. Kofeina w lekach i suplementach diety – znaczenie w lecznictwie. Farm Pol. 2013; 69(9): 541–549.
- Jarosz M. Kawa w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. For Med Rodzin. 2019; 13(2): 106–108.
- Grosso G, Stepaniak U, Micek A, et al. Association of daily coffee and tea consumption and metabolic syndrome: results from the Polish arm of the HAPIEE study. Eur J Nutr. 2015; 54(7): 1129–1137.
- Lee A, Lim W, Kim S, et al. Coffee Intake and Obesity: A Meta-Analysis. Nutrients. 2019; 11(6).
- Bojarowicz H, Przygoda M. Kofeina. Część II. Kofeina a ciąża. Możliwość uzależnienia oraz toksyczność. Zastosowanie kofeiny w farmacji i kosmetologii. Probl Hig Epidemiol. 2012; 93(1): 14–20.
- Navarro AM, Abasheva D, Martínez-González MÁ, et al. Coffee Consumption and the Risk of Depression in a Middle-Aged Cohort: The SUN Project. Nutrients. 2018; 10(9).
- Kimura Y, Suga H, Kobayashi S, et al. Three-Generation Study of Women on Diets and Health Study Group. Intake of coffee associated with decreased depressive symptoms among elderly Japanese women: a multi-center cross-sectional study. J Epidemiol. 2019 [Epub ahead of print].
- Haller S, Montandon ML, Rodriguez C, et al. Impact of Coffee, Wine, and Chocolate Consumption on Cognitive Outcome and MRI Parameters in Old Age. Nutrients. 2018; 10(10).
- Vauzour D, Camprubi-Robles M, Miquel-Kergoat S, et al. Nutrition for the ageing brain: Towards evidence for an optimal diet. Ageing Res Rev. 2017; 35: 222–240.
- Driscoll I, Shumaker SA, Snively BM, et al. Relationships Between Caffeine Intake and Risk for Probable Dementia or Global Cognitive Impairment: The Women's Health Initiative Memory Study. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2016; 71(12): 1596–1602.
- Larsson SC, Orsini N. Coffee Consumption and Risk of Dementia and Alzheimer's Disease: A Dose-Response Meta-Analysis of Prospective Studies. Nutrients. 2018; 10(10).
- Barczak A. Wykształcenie, aktywność umysłowa i socjalna jako czynniki protekcyjne otępienia. Aktualn Neurol 2014; 14(3):161–166. 2014.
- Haskell-Ramsay CF, Jackson PA, Forster JS, et al. The Acute Effects of Caffeinated Black Coffee on Cognition and Mood in Healthy Young and Older Adults. Nutrients. 2018; 10(10).
- Kato M, Ochiai R, Kozuma K, et al. Effect of Chlorogenic Acid Intake on Cognitive Function in the Elderly: A Pilot Study. Evid Based Complement Alternat Med. 2018; 2018: 8608497.
- Grgic J, Grgic I, Pickering C, et al. Wake up and smell the coffee: caffeine supplementation and exercise performance-an umbrella review of 21 published meta-analyses. Br J Sports Med. 2020; 54(11): 681–688.
- Torquati L, Peeters G, Brown WJ, et al. A Daily Cup of Tea or Coffee May Keep You Moving: Association between Tea and Coffee Consumption and Physical Activity. Int J Environ Res Public Health. 2018; 15(9).
- McLellan TM, Caldwell JA, Lieberman HR. A review of caffeine's effects on cognitive, physical and occupational performance. Neurosci Biobehav Rev. 2016; 71: 294–312.
- Silva MV, Loures Cd, Alves LC, et al. Alzheimer's disease: risk factors and potentially protective measures. J Biomed Sci. 2019; 26(1): 33.
- Kivimäki M, Singh-Manoux A, Pentti J, et al. IPD-Work consortium. Physical inactivity, cardiometabolic disease, and risk of dementia: an individual-participant meta-analysis. BMJ. 2019; 365: l1495.
- Barnard ND, Bush AI, Ceccarelli A, et al. Dietary and lifestyle guidelines for the prevention of Alzheimer's disease. Neurobiol Aging. 2014; 35 Suppl 2: S74–S78.
- Cacioppo JT, Cacioppo S. Older adults reporting social isolation or loneliness show poorer cognitive function 4 years later. Evid Based Nurs. 2014; 17(2): 59–60.
- Papakonstantinou E, Kechribari I, Sotirakoglou Κ, et al. Acute effects of coffee consumption on self-reported gastrointestinal symptoms, blood pressure and stress indices in healthy individuals. Nutr J. 2016; 15: 26.
- Samoggia A, Riedel B. Consumers' Perceptions of Coffee Health Benefits and Motives for Coffee Consumption and Purchasing. Nutrients. 2019; 11(3).
