Tom 14, Nr 3 (2020)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2020-06-26
Miejsce probiotyków w leczeniu osteoporozy pomenopauzalnej
Forum Medycyny Rodzinnej 2020;14(3):120-128.
Streszczenie
Osteoporoza jest chorobą wymagającą długotrwałego leczenia. Profilaktyka
i leczenie osteoporozy powinny być kompleksowe obejmujące zarówno zmiany w stylu życia pacjenta, jego diecie i aktywności ruchowej oraz długotrwale przyjmowanie leków
od momentu rozpoznania osteoporozy. Nadal jednak zarówno profilaktyka, rozpoznanie,
jak i leczenie osteoporozy w Polsce nie jest zadowalające, pomimo opracowanych polskich rekomendacji dotyczących postępowania w tej chorobie. Osobnym problemem jest częste przerywanie terapii ze względu na objawy nietolerancji szeroko stosowanych bisfosfonianów, co zdecydowanie zmniejsza skuteczność leczenia. Nowe doniesienia naukowe wskazują na skuteczność probiotyków w profilaktyce i leczeniu osteoporozy, co może stanowić wysoce skuteczną uzupełniającą opcję terapeutyczną. Na szczególną uwagę zasługują szczepy bakterii probiotycznych z gatunku Lactobacillus.
Słowa kluczowe: osteoporozaFRAXwitamina Dwapńdietamikrobiomprobiotyki
Referencje
- Kanis JA, Cooper C, Rizzoli R, et al. European guidance for the diagnosis and management of osteoporosis in postmenopausal women. Osteoporos Int. 2008; 19(4): 399–428.
- Kanis JA, Harvey NC, McCloskey E, et al. Correction to: Algorithm for the management of patients at low, high and very high risk of osteoporotic fractures. Osteoporos Int. 2020; 31(4): 797–798.
- Lorenc R, Gluszko P, Franek E, et al. Zalecenia postepowania diagnostycznego i leczniczego w osteoporozie w sce. Aktualizacja 2017 Endokrynol Pol. 2017; 60(supl.A).
- http://www.shef.ac.uk/FRAX/tool.aspx?country=40.
- Głuszko P, Tłustochowicz W. Choroby metaboliczne kośc. Osteoporoza. In: Gajewski P. ed. Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków 2019.
- Hill C, Guarner F, Reid G, et al. Expert consensus document. The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic. Nat Rev Gastroenterol Hepatol. 2014; 11(8): 506–514.
- Xu X, Jia X, Mo L, et al. Intestinal microbiota: a potential target for the treatment of postmenopausal osteoporosis. Bone Res. 2017; 5: 17046.
- Picca A, Ponziani FR, Calvani R, et al. Gut Microbial, Inflammatory and Metabolic Signatures in Older People with Physical Frailty and Sarcopenia: Results from the BIOSPHERE Study. Nutrients. 2019; 12(1).
- http://dziennikmz.mz.gov.pl/#/keywordbrowse/4.
- Morley J, Moayyeri A, Ali L, et al. Persistence and compliance with osteoporosis therapies among postmenopausal women in the UK Clinical Practice Research Datalink. Osteoporosis International. 2019; 31(3): 533–545.
- Siris ES, Selby PL, Saag KG, et al. Impact of osteoporosis treatment adherence on fracture rates in North America and Europe. Am J Med. 2009; 122(2 Suppl): S3–13.
- Cramer JA, Amonkar MM, Hebborn A, et al. Compliance and persistence with bisphosphonate dosing regimens among women with postmenopausal osteoporosis. Curr Med Res Opin. 2005; 21(9): 1453–1460.
- Sender R, Fuchs S, Milo R. Revised Estimates for the Number of Human and Bacteria Cells in the Body. PLoS Biol. 2016; 14(8): e1002533.
- Tremaroli V, Bäckhed F. Functional interactions between the gut microbiota and host metabolism. Nature. 2012; 489(7415): 242–249.
- Sommer F, Bäckhed F. The gut microbiota--masters of host development and physiology. Nat Rev Microbiol. 2013; 11(4): 227–238.
- Kashtanova DA, Popenko AS, Tkacheva ON, et al. Association between the gut microbiota and diet: Fetal life, early childhood, and further life. Nutrition. 2016; 32(6): 620–627.
- Schmidt B, Mulder IE, Musk CC, et al. Establishment of normal gut microbiota is compromised under excessive hygiene conditions. PLoS One. 2011; 6(12): e28284.
- Panda S, El khader I, Casellas F, et al. Short-term effect of antibiotics on human gut microbiota. PLoS One. 2014; 9(4): e95476.
- Shin JH, Sim M, Lee JY, et al. Lifestyle and geographic insights into the distinct gut microbiota in elderly women from two different geographic locations. J Physiol Anthropol. 2016; 35(1): 31.
- Fujisaka S, Ussar S, Clish C, et al. Antibiotic effects on gut microbiota and metabolism are host dependent. J Clin Invest. 2016; 126(12): 4430–4443.
- Haro C, Rangel-Zúñiga O, Alcalá-Díaz J, et al. Intestinal Microbiota Is Influenced by Gender and Body Mass Index. PLOS ONE. 2016; 11(5): e0154090.
- Crotti TN, Dharmapatni AA, Alias E, et al. Osteoimmunology: Major and Costimulatory Pathway Expression Associated with Chronic Inflammatory Induced Bone Loss. J Immunol Res. 2015; 2015: 281287.
- Neuman H, Debelius JW, Knight R, et al. Microbial endocrinology: the interplay between the microbiota and the endocrine system. FEMS Microbiol Rev. 2015; 39(4): 509–521.
- Weaver CM. Diet, gut microbiome, and bone health. Curr Osteoporos Rep. 2015; 13(2): 125–130.
- Xu X, Jia X, Mo L, et al. Intestinal microbiota: a potential target for the treatment of postmenopausal osteoporosis. Bone Res. 2017; 5: 17046.
- Zhang J, Motyl KJ, Irwin R et al. Loss of bone and Wnt10b ezpression in male type 1 diabetic mice is blocked by the probiotic L. reuteri. Endocrinology. 2015; EN20151308.
- Chiang SS, Pan TM. Antiosteoporotic effects of Lactobacillus -fermented soy skim milk on bone mineral density and the microstructure of femoral bone in ovariectomized mice. J Agric Food Chem. 2011; 59(14): 7734–7742.
- Dar HY, Shukla P, Mishra PK, et al. inhibits bone loss and increases bone heterogeneity in osteoporotic mice via modulating Treg-Th17 cell balance. Bone Rep. 2018; 8: 46–56.
- Collins FL, Rios-Arce ND, Schepper JD, et al. The Potential of Probiotics as a Therapy for Osteoporosis. Microbiol Spectr. 2017; 5(4).
- Nilsson AG, Sundh D, Bäckhed F, et al. Lactobacillus reuteri reduces bone loss in older women with low bone mineral density: a randomized, placebo-controlled, double-blind, clinical trial. J Intern Med. 2018; 284(3): 307–317.
- Jansson PA, Curiac D, Ahrén IL, et al. Probiotic treatment using a mix of three Lactobacillus strains for lumbar spine bone loss in postmenopausal women: a randomised, double-blind, placebo-controlled, multicentre trial. The Lancet Rheumatology. 2019; 1(3): e154–e162.
- http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C33209%2Ceksperci-osteoporoza-zaniedbany-problem-ktory-dotyczy-ok-3-mln-polakow.html.
- Morley J, Moayyeri A, Ali L, et al. Persistence and compliance with osteoporosis therapies among postmenopausal women in the UK Clinical Practice Research Datalink. Osteoporos Int. 2020; 31(3): 533–545.