Tom 14, Nr 2 (2020)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2020-04-02
Wyświetlenia strony
919
Wyświetlenia/pobrania artykułu
149
Postępowanie w uzależnieniu od nikotyny — interdyscyplinarne rekomendacje ekspertów
Forum Medycyny Rodzinnej 2020;14(2):66-72.
Streszczenie
Nikotynizm jest jednym z najszerzej rozpowszechnionych w populacji polskiej czynników ryzyka. Jego występowanie łączy się ze zwiększonym ryzykiem wielu groźnych chorób, w tym nowotworów, schorzeń układu moczowego czy sercowo-naczyniowego. Pomimo wzrostu świadomości pacjentów i działań w kontekście poprawy zdrowia publicznego, odsetek osób palących pozostaje wysoki. Niektórzy pacjenci mimo wprowadzenia wielorakich interwencji nie są w stanie całkowicie rzucić palenia. Niniejsze stanowisko ma na celu podsumowanie dostępnych metod pomocy uzależnionym oraz redukcji ryzyka u pacjentów palących.
Słowa kluczowe: nikotynizmredukcja ryzykafarmakoterapiacytyzyna
Referencje
- Państwowa Inspekcja Sanitarna. Raport z ogólnopolskiego badania ankietowego na temat postaw wobec palenia tytoniu. https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/Postawy-Polak%C3%B3w-do-palenia-tytoniu-Raport-2017.pdf (11.02.2020).
- Jóżwiak J, Windak A, Tomasik T, Mastej M, Ślęzak A, Banach M. The prevalence of the classical cardiovascular risk actors in primary health care in Poland- the result of the LIPIDOGRAM2015 Study. 23rd WONCA Europe Conference, Krakow, 24-27 May 2018.
- Ambrose JA, Barua RS. The pathophysiology of cigarette smoking and cardiovascular disease: an update. J Am Coll Cardiol. 2004; 43(10): 1731–1737.
- Sasco AJ, Secretan MB, Straif K. Tobacco smoking and cancer: a brief review of recent epidemiological evidence. Lung Cancer. 2004; 45 Suppl 2: S3–S9.
- Ministerstwo Zdrowia. Program profilaktyki chorób odtytoniowych. https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-profilaktyki-chorob-odtytoniowych (11.02.2020).
- Zatoński W, Jankowski P, Banasiak W, et al. Wspólne stanowisko dotyczące rozpoznawania i leczenia zespołu uzależnienia od tytoniu u pacjentów z chorobami układu sercowo−naczyniowego. Uzupełnienie „Konsensusu dotyczącego rozpoznawania i leczenia zespołu uzależnienia od tytoniu”. Kardiologia Polska. 2011; 69(1): 96–100.
- Stokłosa A, Skoczylas A, Rudnicka A, et al. [Evaluation of motivation to quit smoking in outpatients attending smoking cessation clinic]. Pneumonol Alergol Pol. 2010; 78(3): 211–215.
- Medycyna Praktyczna. Kwestionariusz oceny uzależnienia od nikotyny. https://www.mp.pl/interna/table/B16.3.23-2 (10.02.2020).
- Medycyna Praktyczna. Ocena stopnia motywacji do zaprzestania palenia. https://www.mp.pl/interna/table/B16.3.23-1 (10.02.2020).
- Godycki-Ćwirko M., Mączyńska M., Mierzecki A., Wrzeciono B., Zasady interwencji antynikotynowej, Wytyczne Kolegium Lekarzy Rodzinych w Polsce. http://www.klrwp.pl/file/zasady_interwencji_antytytoniowej.pdf (11.02.2020).
- Harris SK, Louis-Jacques J, Knight JR. Screening and brief intervention for alcohol and other abuse. Adolesc Med State Art Rev. 2014; 25(1): 126–156.
- Haibach JP, Beehler GP, Dollar KM, et al. Moving toward integrated behavioral intervention for treating multimorbidity among chronic pain, depression, and substance-use disorders in primary care. Med Care. 2014; 52(4): 322–327.
- Stead LF, Buitrago D, Preciado N, et al. Physician advice for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2013(5): CD000165.
- Nilsen P, Baird J, Mello MJ, et al. A systematic review of emergency care brief alcohol interventions for injury patients. J Subst Abuse Treat. 2008; 35(2): 184–201.
- Lindson N, Thompson TP, Ferrey A, et al. Motivational interviewing for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev. 2019 [Epub ahead of print]; 7: CD006936.
- Odorico M, Le Goff D, Aerts N, et al. How to support smoking cessation in primary care and the community: a systematic review of interventions for the prevention of cardiovascular dseases. Vasc Health Risk Manag. 2019; 15: 485–502.
- Nesi G, Galli IC, Amorosi A, et al. Environment and urinary bladder cancer. A historical perspective. Pol J Pathol. 2019; 70(1): 21–25.
- Michalek IM, Kinnunen TI, Kjaerheim K, et al. Smoking-adjusted risk of kidney cancer by occupation: a population-based cohort study of Nordic men. Acta Oncol. 2020; 59(5): 582–587.
- Wojtczyk-Miaskowska A, Schlichtholz B. Tobacco carcinogens and the methionine metabolism in human bladder cancer. Mutat Res. 2019; 782: 108281.
- Winters BR, Wen L, Holt SK, et al. Does the diagnosis of bladder cancer lead to higher rates of smoking cessation? Findings from the Medicare Health Outcomes Survey. J Urol. 2019; 202(2): 241–246.
- Yuce TK, Khorfan R, Soper NJ, et al. Post-Operative Complications and Readmissions Associated with Smoking Following Bariatric Surgery. J Gastrointest Surg. 2020; 24(3): 525–530.
- Aboyans V, Thomas D, Lacroix P. The cardiologist and smoking cessation. Curr Opin Cardiol. 2010; 25(5): 469–477.
- Zhong Z, Zhao S, Zhao Y, et al. Combination therapy of varenicline and bupropion in smoking cessation: A meta-analysis of the randomized controlled trials. Compr Psychiatry. 2019; 95: 152125.
- Watts SA, Noble SL, Smith PO, et al. First-line pharmacotherapy for tobacco use and dependence. J Am Board Fam Pract. 2002; 15(6): 489–497.
- Gonzales D, Rennard SI, Nides M, et al. Varenicline Phase 3 Study Group. Varenicline, an alpha4beta2 nicotinic acetylcholine receptor partial agonist, vs sustained-release bupropion and placebo for smoking cessation: a randomized controlled trial. JAMA. 2006; 296(1): 47–55.
- Robles GI, Singh-Franco D, Ghin HL. A review of the efficacy of smoking-cessation pharmacotherapies in nonwhite populations. Clin Ther. 2008; 30(5): 800–812.
- Lindson-Hawley N, Hartmann-Boyce J, Fanshawe TR, et al. Interventions to reduce harm from continued tobacco use. Cochrane Database Syst Rev. 2016; 10: CD005231.
- Karnieg T, Wang X. Cytisine for smoking cessation. CMAJ. 2018; 190(19): E596.
- Walker N, Howe C, Glover M, et al. Cytisine versus nicotine for smoking cessation. N Engl J Med. 2014; 371(25): 2353–2362.
- Hajek P, McRobbie H, Myers K. Efficacy of cytisine in helping smokers quit: systematic review and meta-analysis. Thorax. 2013; 68(11): 1037–1042.
- ZARZĄDZENIE Nr 78/2018/DSOZ PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA z dnia 7 sierpnia 2018 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju programy zdrowotne – w zakresach: profilaktyczne programy zdrowotne. https://www.nfz.gov.pl/zarzadzenia-prezesa/zarzadzenia-prezesa-nfz/zarzadzenie-nr-782018dsoz,6804.html (12.02.2020).
