Tom 14, Nr 2 (2020)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2020-04-02
Rola pielęgniarki w edukacji pacjenta po zawale serca ze współistniejącą cukrzycą typu 2
Forum Medycyny Rodzinnej 2020;14(2):88-95.
Streszczenie
Wstęp: Choroby metaboliczne oraz schorzenia układu sercowo-naczyniowego są ze sobą powiązane. Wpływają w znaczny sposób na życie chorych przyczyniając się do wystąpienia niebezpiecznych powikłań mogących być przyczyną śmierci. W celu uniknięcia wystąpienia sytuacji zagrażającej życiu pacjenta prowadzona jest edukacja na tematy dotyczące istoty chorób, stylu życia oraz profilaktyki powikłań.
Cel: Celem niniejszej pracy jest ukazanie roli pielęgniarki w edukacji pacjenta po zawale mięśnia sercowego z współistniejącą cukrzycą typu 2.
Metoda: W niniejszej pracy wykorzystano metodę przeglądu piśmiennictwa.
W niesystematycznej analizie piśmiennictwa posłużono się dostępnymi bazami internetowymi, takimi jak: Google Scholar, PubMed.
Podsumowanie i wnioski: Wystąpienie zawału mięśnia sercowego koreluje
z współwystępowaniem cukrzycy typu 2 poprzez stymulowanie procesów zapalnych
i prozakrzepowych w naczyniach krwionośnych. Jest to związane z występowaniem insulinooporności, utrwalonej hiperglikemii, otyłości wisceralnej oraz zaburzeń gospodarki lipidowej. Problemy pielęgnacyjne pacjenta po zawale mięśnia sercowego z współistniejącą cukrzycą są niejednokrotnie ściśle powiązane z deficytem wiedzy chorego, a działania edukacyjne pielęgniarki pozwalają zapobiec wystąpieniu wielu problemów pielęgnacyjnych. Na podstawie analizy dostępnej literatury wyraźnie widać, że kwestią kluczową opieki pielęgniarskiej nad chorym po zawale mięśnia sercowego z współistniejącą cukrzycą jest edukacja, udzielenie wsparcia, obniżenie poziomu lęku i zapobieganie powikłaniom.
Słowa kluczowe: cukrzyca typu 2zawał sercaedukacja pacjenta
Referencje
- Grzeszczak W. Ryzyko rozwoju cukrzycy oraz jej powikłań — co nowego opublikowano na ten temat na początku 2011 roku? Via Medica, Gdańsk. 2011; 8: 132–138.
- Szymborski J. Zachorowalność i umieralność na choroby układu krążenia a sytuacja demograficzna Polski. Rządowa Rada Ludnościowa. Warszawa. 2015.
- Kaszuba D, Nowicka A. Pielęgniarstwo kardiologiczne. Podręcznik dla studiów medycznych. PZWL, Warszawa 2011.
- Pacholczyk M, Ferenc T, Kowalski J. Zespół metaboliczny. Część I: Definicje i kryteria rozpoznawania zespołu metabolicznego. Epidemiologia oraz związek z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Postepy Hig Med Dosw. 2008; 62: 530–542.
- Pres D. Gąsior M., Poloński L. Zaburzenia lipidowe w przebiegu cukrzycy typu 2 a współwystępowanie nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca i otyłości. Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii, Gdańsk. 2006; 2(3): 86–93.
- Sieradzki J. Cukrzyca — kompendium. Via Medica, Gdańsk 2009.
- Wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia ostrych zespołów wieńcowych bez uniesienia odcinka ST. Medycyna Praktyczna, Cholerzyn. 2015; 73(12): 1207–1294.
- Sikora-Frąc M., Budaj A. Postępowanie w ostrych zespołach wieńcowych u chorych z cukrzycą typu 2. Postępy Nauk Medycznych, Warszawa. 2015; 28(11): 51–55.
- Thygesen K. Czwarta uniwersalna definicja zawału serca. Via Medica, Gdańsk 2018.
- Pres D. Gąsior M., Poloński L., Zaburzenia lipidowe w przebiegu cukrzycy typu 2 a współwystępowanie nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca i otyłości. Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii, Gdańsk. 2006; 2(3): 86–93.
- Rezner A, et al. Edukator zdrowia w podstawowej opiece zdrowotnej jako szansa na podniesienie poziomu promocji zdrowia i profilaktyki w Polsce. Probl Hig Epidemiol. 2013; 94(3): 407–412.
- Filipek B. Postępy w farmakoterapii cukrzycy typu 2 i chorób układu sercowo-naczyniowego w cukrzycy. Farm Pol, Warszawa. 2009; 65(6): 425–438.
- Michalski P, Kosobucka A, Nowik M, et al. Edukacja zdrowotna pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Folia Cardiologica. 2017; 11(6): 519–524.
- Ślusarska B, Zboina B. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z chorobą przewlekłą. In: Zarzycka D, Zboina B. ed. Podstawy pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 2017: 609–622.
- Ryś B, Kudłacik B, Fraś M, et al. Oczekiwania odnośnie edukacji zdrowotnej. Problemy Pielęgniarstwa. 2014; 4(22): 496–502.
- Włodarek D, Lange E, Kozłowska L, Głąbska D. Dietoterapia. PZWL, Warszawa 2014.
- Karłowicz A, Korzon-Burakowska A, Skuratowicz-Kubica A, et al. Świerblewska E., Burakowski I. Poziom wiedzy na temat zespołu stopy cukrzycowej u chorych na cukrzycę typu 2. Diabetologia Praktyczna, Gdańsk. 2010; 11(4): 109–117.
- Salwa A, Babiarz A, Nowak-Starz G. Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta w podeszłym wieku z cukrzycą do samoopieki. Pielęgniarstwo Polskie. 2017; 65(3): 558–562.
- Zarzycki W, Popławska E. Edukacja terapeutyczna chorych na cukrzycę. Diabetologia Praktyczna, Gdańsk. 2002; 2: 21–26.
- Dziemidok P, Jaworska J, Cygan J. Uwarunkowania wpływu samokontroli glikemii na wskaźnik wyrównania metabolicznego cukrzycy w praktyce ambulatoryjnej. Medycyna Metaboliczna, Warszawa. 2006; 10(4): 1–6.
- Tyszka Z. Rodzina w czasach szybkich przemian. Roczniki Socjologii Rodziny, UAM, Poznań. 2002; 13: 209–228.
- Kwissa Z. Jakość życia uwarunkowana stanem zdrowia u osób chorych na cukrzycę. Psychologia jakości życia, Warszawa. 2006; 5(1): 119–132.
- Skorupska S, Chomiuk T, Mamcarz A. Czy sport to zdrowie dla chorego na cukrzycę? Przegląd Kardiodiabetologiczny, Poznań. 2008; 3: 232–236.
- Makowiec-Dąbrowska T. Wpływ aktywności fizycznej w pracy i życiu codziennym na układ krążenia. Forum Medycyny Rodzinnej, Gdańsk. 2012; 6(3): 130–138.
- Kłosiewicz-Latoszek L, Cybulska B. Wpływ zdrowego stylu życia na zmniejszenieryzyka zgonów sercowo-naczyniowych. Choroby Serca i Naczyń, Gdańsk. 2012; 9(5): 273–281.
- Stelmach M. Rola aktywności fizycznej w profilaktyce otyłości oraz innych przewlekłych chorób niezakaźnych. Człowiek i Zdrowie, Biała Podlaska. 2010; 4(1): 50–67.
- Plewa M, Markiewicz A. Aktywność fizyczna w profilaktyce i leczeniu otyłości. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, Gdańsk. 2006; 2(1): 30–37.
- Jaźwa P, Kwolek A, Misior A. Rehabilitacja jako składowa leczenia i prewencji neuropatii cukrzycowej. Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów. 2005; 2: 188–192.
- Trzos E, Kurpesa M. Rechciński T., Wierzbowska-Drabik K. Wpływ rehabilitacji fizycznejna podatność tętnic u chorych po zawale serca. Folia Cardiologica, Gdańsk. 2007; 2(10): 492–497.
- Wciórska J, Pużyński S. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Vesalius, Kraków. 2000.
- Kara I, Zysnarska M, Borkowicz M, et al. Palenie tytoniu wśród osób hospitalizowanych z powodu choroby niedokrwiennej serca. Przegląd Lekarski, Kraków. 2009; 66(10): 727–728.