dostęp otwarty

Tom 13, Nr 3 (2019)
Artykuły
Opublikowany online: 2019-06-03
Pobierz cytowanie

Wapń i układ krążenia — korzyści i zagrożenia

Marek Tałałaj1, Agata Bogołowska-Stieblich1
Forum Medycyny Rodzinnej 2019;13(3):109-115.
Afiliacje
  1. Klinika Geriatrii, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości CMKP, SPSK im. Prof. W. Orłowskiego, Warszawa, Polska

dostęp otwarty

Tom 13, Nr 3 (2019)
Artykuły
Opublikowany online: 2019-06-03

Streszczenie

Badania przeprowadzone w ostatnich latach dowiodły, że spożycie wapnia w diecie wynoszące 600-900 mg/d, koreluje z wolniejszą kalcyfikacją naczyń krwionośnych oraz przyczynia się do ograniczenia częstości zawałów serca i udarów mózgu. Dodatkowa farmakologiczna suplementacja wapnia stosowana u kobiet w prewencji i leczeniu osteoporozy wydaje się nie wywierać istotnego wpływu na układ krążenia, natomiast u mężczyzn zwiększa ryzyko wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego i śmierci z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Wykazano, że najniższą śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia cechują się osoby z całkowitą dobową podażą wapnia wynoszącą 800-1000 mg. Wpływ suplementacji wapnia na układ sercowo-naczyniowy wydaje się być w znacznym stopniu mediowany przez zmiany kalcemii. Wapń zawarty w diecie w minimalnym stopniu modyfikuje stężenie wapnia w surowicy krwi, podczas gdy przyjęcie 1000 mg wapnia w postaci cytrynianu wywołuje wzrost kalcemii sięgający 0,15 mmol/l i utrzymujący się > 5 godzin. Wykazano, że podwyższone stężenie wapnia w surowicy krwi koreluje m.in. ze stopniem kalcyfikacji aorty i tętnic wieńcowych, przyczynia się do aktywacji płytek krwi i szybszego tworzenia skrzepu, a podwyższeniu kalcemii o 0,1 mmol/l towarzyszy wzrost ryzyka ostrego zespołu wieńcowego o 20%, udaru mózgu o 37% oraz ryzyka zgonu o 13%. W oparciu o opublikowane dotychczas wyniki badań zaleca się utrzymywanie całkowitej podaży wapnia (w możliwie wysokim odsetku z przetworzonych produktów nabiałowych) w ilości około 1000-1200 mg/d u pacjentów z osteoporozą, pensjonariuszy domów opieki oraz osób wymagających innych form opieki instytucjonalnej. Brak jest natomiast wiarygodnych danych pozwalających ocenić korzyści i ryzyko stosowania suplementacji wapnia w pierwotnej prewencji złamań u bezobjawowych mężczyzn i kobiet.

Streszczenie

Badania przeprowadzone w ostatnich latach dowiodły, że spożycie wapnia w diecie wynoszące 600-900 mg/d, koreluje z wolniejszą kalcyfikacją naczyń krwionośnych oraz przyczynia się do ograniczenia częstości zawałów serca i udarów mózgu. Dodatkowa farmakologiczna suplementacja wapnia stosowana u kobiet w prewencji i leczeniu osteoporozy wydaje się nie wywierać istotnego wpływu na układ krążenia, natomiast u mężczyzn zwiększa ryzyko wystąpienia ostrego zespołu wieńcowego i śmierci z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Wykazano, że najniższą śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia cechują się osoby z całkowitą dobową podażą wapnia wynoszącą 800-1000 mg. Wpływ suplementacji wapnia na układ sercowo-naczyniowy wydaje się być w znacznym stopniu mediowany przez zmiany kalcemii. Wapń zawarty w diecie w minimalnym stopniu modyfikuje stężenie wapnia w surowicy krwi, podczas gdy przyjęcie 1000 mg wapnia w postaci cytrynianu wywołuje wzrost kalcemii sięgający 0,15 mmol/l i utrzymujący się > 5 godzin. Wykazano, że podwyższone stężenie wapnia w surowicy krwi koreluje m.in. ze stopniem kalcyfikacji aorty i tętnic wieńcowych, przyczynia się do aktywacji płytek krwi i szybszego tworzenia skrzepu, a podwyższeniu kalcemii o 0,1 mmol/l towarzyszy wzrost ryzyka ostrego zespołu wieńcowego o 20%, udaru mózgu o 37% oraz ryzyka zgonu o 13%. W oparciu o opublikowane dotychczas wyniki badań zaleca się utrzymywanie całkowitej podaży wapnia (w możliwie wysokim odsetku z przetworzonych produktów nabiałowych) w ilości około 1000-1200 mg/d u pacjentów z osteoporozą, pensjonariuszy domów opieki oraz osób wymagających innych form opieki instytucjonalnej. Brak jest natomiast wiarygodnych danych pozwalających ocenić korzyści i ryzyko stosowania suplementacji wapnia w pierwotnej prewencji złamań u bezobjawowych mężczyzn i kobiet.
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

wapń, układ krążenia, choroba niedokrwienna serca

Informacje o artykule
Tytuł

Wapń i układ krążenia — korzyści i zagrożenia

Czasopismo

Forum Medycyny Rodzinnej

Numer

Tom 13, Nr 3 (2019)

Strony

109-115

Opublikowany online

2019-06-03

Wyświetlenia strony

3836

Wyświetlenia/pobrania artykułu

2332

Rekord bibliograficzny

Forum Medycyny Rodzinnej 2019;13(3):109-115.

Słowa kluczowe

wapń
układ krążenia
choroba niedokrwienna serca

Autorzy

Marek Tałałaj
Agata Bogołowska-Stieblich

Referencje (27)
  1. Reid IR, Birstow SM, Bolland MJ. Calcium and cardiovascular disease. Endocrinol Metab (Seoul). 2017; 32(3): 339–349.
  2. Li K, Kaaks R, Linseisen J, et al. Associations of dietary calcium intake and calcium supplementation with myocardial infarction and stroke risk and overall cardiovascular mortality in the Heidelberg cohort of the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition study (EPIC-Heidelberg). Heart. 2012; 98(12): 920–925.
  3. Iso H, Stampfer MJ, Manson JE, et al. Prospective study of calcium, potassium, and magnesium intake and risk of stroke in women. Stroke. 1999; 30(9): 1772–1779.
  4. Wang X, Chen H, Ouyang Y, et al. Dietary calcium intake and mortality risk from cardiovascular disease and all causes: a meta-analysis of prospective cohort studies. BMC Med. 2014; 12: 158.
  5. Anderson JJB, Kruszka B, Delaney JAC, et al. Calcium Intake From Diet and Supplements and the Risk of Coronary Artery Calcification and its Progression Among Older Adults: 10-Year Follow-up of the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). J Am Heart Assoc. 2016; 5(10).
  6. Cormick G, Ciapponi A, Cafferata ML. Calcium supplementation for prevention of primary hypertension. Cochrane Database Syst Rev . 2015.
  7. Michaëlsson K, Wolk A, Melhus H, et al. Milk intake and risk of mortality and fractures in women and men: cohort studies. BMJ. 2014; 349(5): g6015–361.
  8. Bolland MJ, Grey A, Reid IR. Calcium supplements and cardiovascular risk: 5 years on. Ther Adv Drug Saf. 2013; 4(5): 199–210.
  9. Jamal SA, Vandermeer B, Raggi P, et al. Effect of calcium-based versus non-calcium-based phosphate binders on mortality in patients with chronic kidney disease: an updated systematic review and meta-analysis. Lancet. 2013; 382(9900): 1268–1277.
  10. Reid IR, Mason B, Horne A, et al. Effects of calcium supplementation on serum lipid concentrations in normal older women: a randomized controlled trial. Am J Med. 2002; 112(5): 343–347.
  11. Bolland MJ, Barber PA, Doughty RN, et al. Vascular events in healthy older women receiving calcium supplementation: randomised controlled trial. BMJ. 2008; 336(7638): 262–266.
  12. Bolland MJ, Avenell A, Baron JA, et al. Effect of calcium supplements on risk of myocardial infarction and cardiovascular events: meta-analysis. BMJ. 2010; 341: c3691.
  13. Bolland MJ, Grey A, Avenell A, et al. Calcium supplements with or without vitamin D and risk of cardiovascular events: reanalysis of the Women's Health Initiative limited access dataset and meta-analysis. BMJ. 2011; 342: d2040.
  14. Xiao Q, Murphy RA, Houston DK, et al. Dietary and supplemental calcium intake and cardiovascular disease mortality: the National Institutes of Health-AARP diet and health study. JAMA Intern Med. 2013; 173(8): 639–646.
  15. Yang B, Campbell PT, Gapstur SM, et al. Calcium intake and mortality from all causes, cancer, and cardiovascular disease: the Cancer Prevention Study II Nutrition Cohort. Am J Clin Nutr. 2016; 103(3): 886–894.
  16. Lewis JR, Calver J, Zhu K, et al. Calcium supplementation and the risks of atherosclerotic vascular disease in older women: results of a 5-year RCT and a 4.5-year follow-up. J Bone Miner Res. 2011; 26(1): 35–41.
  17. Lewis JR, Zhu K, Thompson PL, et al. The effects of 3 years of calcium supplementation on common carotid artery intimal medial thickness and carotid atherosclerosis in older women: an ancillary study of the CAIFOS randomized controlled trial. J Bone Miner Res. 2014; 29(3): 534–541.
  18. Bristow SM, Gamble GD, Stewart A. Acute effects of calcium citrate with or without a meal, calcium-fortified juice and a dairy product meal on serum calcium and phosphate: a randomized cross-over trial. Br J Nutr. 2015; 113: 1585–1594.
  19. Williams DM, Fraser A, Lawlor DA. Associations of vitamin D, parathyroid hormone and calcium with cardiovascular risk factors in US adolescents. Heart. 2011; 97(4): 315–320.
  20. Chin K, Appel LJ, Michos ED. Vitamin D, Calcium, and Cardiovascular Disease: A"D"vantageous or "D"etrimental? An Era of Uncertainty. Curr Atheroscler Rep. 2017; 19(1): 5.
  21. Reid IR, Gamble GD, Bolland MJ. Circulating calcium concentrations, vascular disease and mortality: a systematic review. Journal of Internal Medicine. 2016; 279(6): 524–540.
  22. Foley RN, Collins AJ, Ishani A, et al. Calcium-phosphate levels and cardiovascular disease in community-dwelling adults: the Atherosclerosis Risk in Communities (ARIC) Study. Am Heart J. 2008; 156(3): 556–563.
  23. März W, Seelhorst U, Wellnitz B, et al. Alanine to serine polymorphism at position 986 of the calcium-sensing receptor associated with coronary heart disease, myocardial infarction, all-cause, and cardiovascular mortality. J Clin Endocrinol Metab. 2007; 92(6): 2363–2369.
  24. Wang TKM, Bolland MJ, van Pelt NC, et al. Relationships between vascular calcification, calcium metabolism, bone density, and fractures. J Bone Miner Res. 2010; 25(12): 2777–2785.
  25. Lamas GA, Goertz C, Boineau R, et al. TACT Investigators. Effect of disodium EDTA chelation regimen on cardiovascular events in patients with previous myocardial infarction: the TACT randomized trial. JAMA. 2013; 309(12): 1241–1250.
  26. Grossman DC, Curry SJ, Owens DK, et al. US Preventive Services Task Force. Vitamin D, Calcium, or Combined Supplementation for the Primary Prevention of Fractures in Community-Dwelling Adults: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA. 2018; 319(15): 1592–1599.
  27. Ross AC, Manson JE, Abrams SA, et al. The 2011 report on dietary reference intakes for calcium and vitamin D from the Institute of Medicine: what clinicians need to know. J Clin Endocrinol Metab. 2011; 96(1): 53–58.

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Czasopismo Forum Medycyny Rodzinnej dostęne jest również w Ikamed - księgarnia medyczna

Wydawcą czasopisma jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl