Tom 12, Nr 6 (2018)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2018-12-15
Diagnostyka i terapia bezsenności w praktyce ogólnolekarskiej Część I: Epidemiologia, patomechanizm i diagnostyka bezsenności
Forum Medycyny Rodzinnej 2018;12(6).
Streszczenie
Bezsenność definiuje się jako sytuację, w której pacjent śpi zbyt krótko w stosunku do swoich potrzeb, co prowadzi do pogorszenia jego funkcjonowania w ciągu dnia. W zależności od obrazu klinicznego i mechanizmu można wyróżnić bezsenność psychofizjologiczną, reaktywną, paradoksalną, wynikającą z niewłaściwej higieny snu oraz wtórną do innych sytuacji klinicznych. Rozpowszechnienie bezsenności może sięgać nawet 19%. Choroba ta zwiększa ryzyko chorób układu krążenia, zaburzeń nastroju i funkcji poznawczych. Pojawienie się bezsenności najczęściej tłumaczy się współwystępowaniem czynników predysponujących, prowokujących i podtrzymujących bezsenność. Dodatkową rolę pełnią czynniki fizjologiczne i poznawcze, z którymi mogą współgrać uwarunkowania organiczne. Proces diagnostyczny bezsenności opiera się przede wszystkim na wywiadzie lekarskim, obejmującym pytania poświęcone rytmowi okołodobowemu, higienie snu i warunkom nocnego wypoczynku. Bardzo rzadko w przebiegu diagnostyki bezsenności konieczna jest konsultacja specjalistyczna bądź badania dodatkowe.
Słowa kluczowe: bezsennośćhigiena snurytm okołodobowy
Referencje
- Thorpy MJ. Classification of Sleep Disorders. Neurotherapeutics. 2012; 9(4): 687–701.
- Avidan AY, Neubauer DN. Chronic Insomnia Disorder. Continuum (Minneap Minn). 2017; 23(4, Sleep Neurology): 1064–1092.
- Schlack R, Hapke U, Maske U, et al. Frequency and distribution of sleep problems and insomnia in the adult population in Germany: results of the German Health Interview and Examination Survey for Adults (DEGS1). Bundesgesundheitsblatt . 2013; 56(5–6): 740–748.
- Leger D, Guilleminault C, Dreyfus JP, et al. Prevalence of insomnia in a survey of 12,778 adults in France. J Sleep Res. 2000; 9(1): 35–42.
- Nowicki Z, Grabowski K, Cubała WJ, et al. Prevalence of self-reported insomnia in general population of Poland. Psychiatr Pol. 2016; 50(1): 165–173.
- Sivertsen B, Harvey AG, Pallesen S, et al. Prevalence of insomnia in the adult Norwegian population. Sleep. 2001; 24(7): 771–779.
- Pallesen S, Sivertsen B, Nordhus IH, et al. A 10-year trend of insomnia prevalence in the adult Norwegian population. Sleep Med. 2014; 15(2): 173–179.
- Bjorvatn B, Meland E, Flo E, et al. High prevalence of insomnia and hypnotic use in patients visiting their general practitioner. Fam Pract. 2017; 34(1): 20–24.
- Morin CM, Bélanger L, LeBlanc M, et al. The natural history of insomnia: a population-based 3-year longitudinal study. Arch Intern Med. 2009; 169(5): 447–453.
- Webb CA, Cui R, Titus C, et al. Sleep Disturbance, Activities of Daily Living, and Depressive Symptoms among Older Adults. Clin Gerontol. 2018; 41(2): 172–180.
- Bernert RA, Kim JS, Iwata NG, et al. Sleep disturbances as an evidence-based suicide risk factor. Curr Psychiatry Rep. 2015; 17(3): 554.
- Appleton SL, Gill TK, Lang CJ, et al. Prevalence and comorbidity of sleep conditions in Australian adults: 2016 Sleep Health Foundation national survey. Sleep Health. 2018; 4(1): 13–19.
- Aasvik J, Stiles TC, Woodhouse A, et al. The Effect of Insomnia on Neuropsychological Functioning in Patients with Comorbid Symptoms of Pain, Fatigue, and Mood Disorders. Arch Clin Neuropsychol. 2018; 33(1): 14–23.
- Keage HA, Banks S, Yang KL, et al. What sleep characteristics predict cognitive decline in the elderly? Sleep Med. 2012; 13(7): 886–892.
- Potvin O, Lorrain D, Forget H, et al. Sleep quality and 1-year incident cognitive impairment in community-dwelling older adults. Sleep. 2012; 35(4): 491–499.
- Lim ASP, Kowgier M, Yu L, et al. Sleep Fragmentation and the Risk of Incident Alzheimer's Disease and Cognitive Decline in Older Persons. Sleep. 2013; 36(7): 1027–1032.
- Liu RQ, Qian Z, Trevathan E, et al. Poor sleep quality associated with high risk of hypertension and elevated blood pressure in China: results from a large population-based study. Hypertens Res. 2016; 39(1): 54–59.
- Zhuang J, Zhan Y, Zhang F, et al. Self-reported insomnia and coronary heart disease in the elderly. Clin Exp Hypertens. 2016; 38(1): 51–55.
- Ulmer CS, Bosworth HB, Germain A, et al. VA Mid-Atlantic Mental Illness Research Education and Clinical Center Registry Workgroup. Associations between sleep difficulties and risk factors for cardiovascular disease in veterans and active duty military personnel of the Iraq and Afghanistan conflicts. J Behav Med. 2015; 38(3): 544–555.
- Bayon V, Leger D, Gomez-Merino D, et al. Sleep debt and obesity. Ann Med. 2014; 46(5): 264–272.
- Laugsand LE, Strand LB, Vatten LJ, et al. Insomnia symptoms and risk for unintentional fatal injuries — the HUNT Study. Sleep. 2014; 37(11): 1777–1786.
- Spielman AJ, Caruso LS, Glovinsky PB. A behavioral perspective on insomnia treatment. Psychiatr Clin North Am. 1987; 10(4): 541–553.
- Zhang J, Lam SP, Li SX, et al. A community-based study on the association between insomnia and hypothalamic–pituitary–adrenal axis: sex and pubertal influences. J Clin Endocrinol Metab. 2014; 99(6): 2277–2287.
- Farina B, Dittoni S, Colicchio S, et al. Heart rate and heart rate variability modification in chronic insomnia patients. Behav Sleep Med. 2014; 12(4): 290–306.
- Feige B, Baglioni C, Spiegelhalder K, et al. The microstructure of sleep in primary insomnia: an overview and extension. Int J Psychophysiol. 2013; 89(2): 171–180.
- Baglioni C, Spiegelhalder K, Lombardo C, et al. Sleep and emotions: a focus on insomnia. Sleep Med Rev. 2010; 14(4): 227–238.
- Pepin E, Gillet P, Sauvet F, et al. Shift work, night work and sleep disorders among pastry cookers and shopkeepers in France: a cross-sectional survey. BMJ Open. 2018; 8(5): e019098.
- Coogan AN, Schutová B, Husung S, et al. The circadian system in Alzheimer's disease: disturbances, mechanisms, and opportunities. Biol Psychiatry. 2013; 74(5): 333–339.