Tom 12, Nr 3 (2018)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2018-07-13
Wyświetlenia strony
12305
Wyświetlenia/pobrania artykułu
29322
Profilaktyka pierwotna i wtórna udaru niedokrwiennego mózgu w świetle obecnych zaleceń i rekomendacji
Forum Medycyny Rodzinnej 2018;12(3):89-98.
Streszczenie
Udar niedokrwienny mózgu jest nadal jedną z przodujących przyczyn zgonów i niepełnosprawności u dorosłych. Ponadto ryzyko zachorowania na udar mózgu o pacjentów po przebytym uprzednio incydencie mózgowo – naczyniowym jest znacznie większe niż w populacji ogólnej. Dlatego, pomimo znacznego rozwoju metod terapii ostrej fazy udaru niedokrwiennego mózgu, nadal kluczową kwestią z medycznego i społecznego punktu widzenia pozostaje skuteczna profilaktyka pierwotna i wtórna. W poniższym artykule autorzy przedstawiają wybrane elementy prewencji pierwotnej i wtórnej udaru niedokrwiennego mózgu oraz przemijającego niedokrwienia mózgu (ang. Transient Ischaemic Attack, TIA) w odniesieniu do najnowszych modyfikacji obowiązujących zaleceń i rekomendacji, uwzględniających nie tylko zmodyfikowane zasady farmakoterapii, ale również coraz istotniejszą rolę działań niefarmakologicznych.
Słowa kluczowe: udar mózguprzemijające niedokrwienie mózguprofilaktyka pierwotnaprofilaktyka wtórna
Referencje
- Stępień A. (ed). Neurologia. Wyd. I. , Warszawa 2014: 171.
- Siebert J, Nyka WM. (ed). Udar mózgu : postępowanie diagnostyczne i terapia w ostrym okresie udaru Wyd. 2 poszerz. uaktual. Via Medica, Gdańsk 2007.
- Chwojnicki K, Sobolewski P, et al. Epidemiologia i leczenie udaru mózgu w województwie pomorskim oraz regionie świętokrzysko-sandomierskim w świetle danych Pomorskiego Rejestru Udarów Mózgu. Udar Mózgu. 2010; 12(1-2): 1–9.
- Członkowska A, Kobayashi A. Postępowanie w udarze mózgu – wytyczne Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Aktualizacja 2013: leczenie trombolityczne. Neurologia i Neurochirurgia Polska. 2013; 47(4): 303–309.
- Kozera G, Sobolewski P, Serafin Z. Doświadczenie dwóch dekad leczenia trombolitycznego udaru niedokrwiennego mózgu: aktualne pytania i odpowiedzi. AsteriaMed, Gdańsk 2017.
- Powers WJ, Rabinstein AA, Ackerson T, et al. American Heart Association Stroke Council. 2018 Guidelines for the Early Management of Patients With Acute Ischemic Stroke: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2018; 49(3): e46–e4e110.
- Lackland DT, Roccella EJ, Deutsch AF, et al. American Heart Association Stroke Council, Council on Cardiovascular and Stroke Nursing, Council on Quality of Care and Outcomes Research, Council on Functional Genomics and Translational Biology. Factors influencing the decline in stroke mortality: a statement from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2014; 45(1): 315–353.
- Wytyczne dotyczące profilaktyki pierwotnej udaru mózgu. Opracowane przez American Heart Association oraz American Stroke Association dla lekarzy i innych przedstawicieli służby zdrowia. Tłumaczenie wybranych fragmentów artykułu Guidelines for the Primary Prevention of Stroke. A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Med Prakt - Neurologia. 2011; 2: 7–21.
- Członkowska A, Kobayashi A. Postępowanie w udarze mózgu — wytyczne Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego. Aktualizacja 2013: leczenie trombolityczne. Neurol Neurochir Pol. 2013; 47(4): 303–309.
- Wytyczne dotyczące zapobiegania udarowi mózgu u pacjentów po udarze lub przemijającym napadzie niedokrwienia mózgu. Tłumaczenie wybranych fragmentów artykułu Guidelines for the Prevention of Stroke in Patients With Stroke and Transient Ischemic Attack: A Guideline for Healthcare Professionals From the American Heart Association/American Stroke Association. Med Prakt. 2015; 10: 45–63.
- Kirchhof P, Benussi S, Kotecha D, et al. ESC Scientific Document Group . 2016 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS. Eur Heart J. 2016; 37(38): 2893–2962.
- Ahmed N, Steiner T, Caso V, et al. ESO-KSU session participants. Recommendations from the ESO-Karolinska Stroke Update Conference, Stockholm 13-15 November 2016. Eur Stroke J. 2017; 2(2): 95–102.
- Kozera G. Przetrwały otwór owalny i udar mózgu: aktualne zasady postępowanie diagnostyczno-terapeutycznego. CNS Reviews. 2017; 1(3): 59–67.
- Referowska M, Leśniak W. Postępowanie w dyslipidemiach. Podsumowanie wytycznych European Society of Cardiology 2016. Med Prakt. 2017; 1: 12–41.
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2016. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Clin Diabetol. 2016; 5(Supp. A): A1–A76.
- Wein T, Lindsay MP, Côté R, et al. Canadian stroke best practice recommendations: Secondary prevention of stroke, sixth edition practice guidelines, update 2017. Int J Stroke. 2018; 13(4): 420–443.
