Tom 12, Nr 2 (2018)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2018-06-12
Wyświetlenia strony
6683
Wyświetlenia/pobrania artykułu
34731
Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego
Forum Medycyny Rodzinnej 2018;12(2):50-59.
Streszczenie
Mikrobiota jelitowa jest niezwykle istotna, nie tylko procesach trawienia, wchłaniania, metabolizmu, ale również w kształtowaniu odporności organizmu człowieka. Powstają liczne publikacje opisujące związki jednostek chorobowych z dysbiozą jelitową oraz ich mechanizmy. W związku z powyższym celem pracy jest synteza doniesień naukowych dotyczących roli i struktury ilościowej i jakościowej mikrobioty jelitowej, ze szczególnym uwzględnieniem bakterii: ochronnych, immunostymulujących, odżywiających nabłonek jelitowy oraz proteolitycznych. Ponadto przedstawiamy przykłady badań charakteryzujących znaczenie przedstawicieli mikrobioty jelitowej w metabolizmie organizmu. Zaburzenia mikrobioty jelitowej, czyli dysbioza jelitowa ma poważne konsekwencje w funkcjonowaniu układu pokarmowego oraz bariery jelitowej, zaburzeniach metabolicznych, autoimmunizacyjnych i psychicznych. Dlatego z punktu widzenia praktyki lekarza rodzinnego zasadnym jest poznanie nowoczesnych metod diagnostyki mikrobioty jelitowej oraz metod jej odtwarzania co może być podstawą leczenia lub wspierania terapii zasadniczej wielu chorób. . Najsilniej negatywnie na mikrobiotę jelitową wpływają antybiotyki, inhibitory pompy protonowej, niesteroidowe leki przeciwzapalne, silny stres, alkohol, zanieczyszczenie środowiska i żywności. Dysbiozę jelitową stwierdzono u pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi przewodu pokarmowego (biegunkami, wzdęciami, zaparciami), w zespole jelita drażliwego, atopowym zapaleniu skóry oraz zaburzeniach psychicznych i neurorozwojowych (depresja, schizofrenia i autyzm). Postuluje się związek zaburzeń mikrobioty jelit z chorobami cywilizacyjnymi np. cukrzycą typu 2, otyłością i nadciśnieniem i ryzykiem wystąpienia zaburzeń układu sercowo-naczyniowego. Jednocześnie rośnie liczba piśmiennictwa dotyczącego związku procesów autoimmunizacyjnych z mikrobiotą jelitową, w chorobach (np. celiakią, cukrzycą typu 1, reumatoidalnym zapaleniu stawów, chorobami zapalnymi jelit IBD). Na podstawie badania mikrobioty (KyberKompakt Pro) można zastosować celowaną probiotykoterapię i indywidualnie dobrać leczenie w przypadku zróżnicowanych chorób. Badanie mikrobioty jelitowej pozwalające rozszerzyć rutynową diagnostykę i wspomagające lekarza w holistycznym podejściu do pacjenta.
Słowa kluczowe: mikrobiota jelitowadysbiozaeubiozabakterie immunostymulująceKyberKompakt Pro
Referencje
- Gałecka M, Szachta P. Kyberkompakt — znaczenie nowoczesnej diagnostyki mikrobiolo-gicznej przewodu pokarmowego. Zakażenia. 2013; 13(6): 84.
- Gibson GR, Roberfroid MB. Dietary modulation of the human colonic microbiota: introducing the concept of prebiotics. J Nutr. 1995; 125(6): 1401–1412.
- Gałęcka M, Basińska A, Bartnicka A. KyberKompaktPro – nowoczesna diagnostyka mikroflory przewodu pokarmowego i jej znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Forum Zakażeń. 2017; 8(2): 111–116.
- Mroczyńska M, Libudzisz Z, Gałęcka M, et al. Mikroorganizmy jelitowe człowieka i ich aktywność metaboliczna. Prz Gastroenterol. 2016; 4: 218–224.
- Dethlefsen L, Eckburg PB, Bik EM, et al. Assembly of the human intestinal microbiota. Trends Ecol Evol. 2006; 21(9): 517–523.
- Ley RE, Peterson DA, Gordon JI. Ecological and evolutionary forces shaping microbial diversity in the human intestine. Cell. 2006; 124(4): 837–848.
- Turnbaugh P, Ley R, Hamady M, et al. The Human Microbiome Project. Nature. 2007; 449(7164): 804–810.
- Nowak A. Libudzisz Z. Mikroorganizmy jelitowe człowieka. Standardy Medyczne–Pediatria. 2008; 5: 372–379.
- Olszewska J, Jagusztyn-Krynicka EK. Human Microbiome Project — Mikroflora jelit oraz jej wpływ na fizjologię i zdrowie człowieka. Post Mikrobiol. 2012; 51(4): 243–256.
- Hempel S, Newberry SJ, Maher AR, et al. Probiotics for the prevention and treatment of antibiotic-associated diarrhea: a systematic review and meta-analysis. JAMA. 2012; 307(18): 1959–1969.
- Szajewska H. Praktyczne zastosowanie probiotyków. Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy. 2014; 6(1).
- Manley KJ, Fraenkel MB, Mayall BC, et al. Probiotic treatment of vancomycin-resistant enterococci: a randomised controlled trial. Med J Aust. 2007; 186(9): 454–457.
- Bartnicka A, Gałęcka M, Mazela J. Wpływ czynników prenatalnych i postnatalnych na mikrobiotę jelitową noworodków. Stand Med Pediatr. 2016; 13: 112–116.
- Dominguez-Bello MG, Costello EK, Contreras M, et al. Delivery mode shapes the acquisition and structure of the initial microbiota across multiple body habitats in newborns. Proc Natl Acad Sci U S A. 2010; 107(26): 11971–11975.
- Bager P, Wohlfahrt J, Westergaard T. Caesarean delivery and risk of atopy and allergic disease: meta-analyses. Clin Exp Allergy. 2008; 38(4): 634–642.
- Thavagnanam S, Fleming J, Bromley A, et al. A meta-analysis of the association between Caesarean section and childhood asthma. Clin Exp Allergy. 2008; 38(4): 629–633.
- Cardwell CR, Stene LC, Joner G, et al. Caesarean section is associated with an increased risk of childhood-onset type 1 diabetes mellitus: a meta-analysis of observational studies. Diabetologia. 2008; 51(5): 726–735.
- Cukrowska B. Znaczenie programowania mikrobiotycznego w rozwoju przewlekłych chorób infekcyjnych. Stand Med Pediatr. 2016; 13: 1019–1028.
- Jańczewska I, Domżalska-Popadiuk I. Znaczenie kolonizacji bakteryjnej przewodu po-karmowego noworodków donoszonych urodzonych drogą cięcia cesarskiego. Ann Acad Med Gedan. 2014; 44: 99–104.
- Rouge C, Darmaun D, Potel G, et al. Intestinal Microbiota in Neonates and Preterm Infants: A Review. Current Pediatric Reviews. 2007; 3(1): 21–34.
- Gałęcka M, Bartnicka A, Szewc M, et al. Kształtowanie się mikrobioty jelitowej u niemowląt warunkiem zachowania zdrowia. 2016; 13: 359–367.
- Lee YK, Menezes JS, Umesaki Y, et al. Proinflammatory T-cell responses to gut microbiota promote experimental autoimmune encephalomyelitis. Proc Natl Acad Sci U S A. 2011; 108 Suppl 1: 4615–4622.
- Tlaskalová-Hogenová H, Stěpánková R, Kozáková H, et al. The role of gut microbiota (commensal bacteria) and the mucosal barrier in the pathogenesis of inflammatory and autoimmune diseases and cancer: contribution of germ-free and gnotobiotic animal models of human diseases. Cell Mol Immunol. 2011; 8(2): 110–120.
- Arboleya S, Sánchez B, Milani C, et al. Intestinal microbiota development in preterm neonates and effect of perinatal antibiotics. J Pediatr. 2015; 166(3): 538–544.
- Wu P, Feldman AS, Rosas-Salazar C, et al. Relative Importance and Additive Effects of Maternal and Infant Risk Factors on Childhood Asthma. PLoS One. 2016; 11(3): e0151705.
- Egert M, de Graaf AA, Smidt H, et al. Beyond diversity: functional microbiomics of the human colon. Trends Microbiol. 2006; 14(2): 86–91.
- Sobieszczańska BM. The influence of intestinal dysbiosis on human's health. Gastroenterologia Polska/Gastroenterology. 2008; 15(5).
- Radwan P, Skrzydło-Radomańska B. Rola mikroflory jelitowej w zdrowiu i chorobie. Gastroenterologia Praktyczna. 2013; 2: 1–11.
- O'Hara AM, Shanahan F. Gut microbiota: mining for therapeutic potential. Clin Gastroenterol Hepatol. 2007; 5(3): 274–284.
- Schwarz A, Bruhs A, Schwarz T. The Short-Chain Fatty Acid Sodium Butyrate Functions as a Regulator of the Skin Immune System. J Invest Dermatol. 2017; 137(4): 855–864.
- Louis P, Flint HJ. Diversity, metabolism and microbial ecology of butyrate-producing bacteria from the human large intestine. FEMS Microbiol Lett. 2009; 294(1): 1–8.
- Sokol H, Pigneur B, Watterlot L, et al. Faecalibacterium prausnitzii is an anti-inflammatory commensal bacterium identified by gut microbiota analysis of Crohn disease patients. Proc Natl Acad Sci U S A. 2008; 105(43): 16731–16736.
- Cao Y, Shen J, Ran ZH. Association between Faecalibacterium prausnitzii Reduction and Inflammatory Bowel Disease: A Meta-Analysis and Systematic Review of the Literature. Gastroenterol Res Pract. 2014; 2014: 872725.
- Bartosch S, Fite A, Macfarlane GT, et al. Characterization of bacterial communities in feces from healthy elderly volunteers and hospitalized elderly patients by using real-time PCR and effects of antibiotic treatment on the fecal microbiota. Appl Environ Microbiol. 2004; 70(6): 3575–3581.
- Derrien M, Vaughan EE, Plugge CM, et al. Akkermansia muciniphila gen. nov., sp. nov., a human intestinal mucin-degrading bacterium. Int J Syst Evol Microbiol. 2004; 54(Pt 5): 1469–1476.
- Everard A, Belzer C, Geurts L, et al. Cross-talk between Akkermansia muciniphila and intestinal epithelium controls diet-induced obesity. Proc Natl Acad Sci U S A. 2013; 110(22): 9066–9071.
- Derrien M, Adawi D, Ahrné S, et al. The Intestinal Mucosa as a Habitat of the Gut Microbiota and a Rational Target for Probiotic Functionality and Safety. Microbial Ecology in Health & Disease. 2004; 16(2-3): 137–144.
- Collado MC, Isolauri E, Laitinen K, et al. Effect of mother's weight on infant's microbiota acquisition, composition, and activity during early infancy: a prospective follow-up study initiated in early pregnancy. Am J Clin Nutr. 2010; 92(5): 1023–1030.
- Karlsson CLJ, Onnerfält J, Xu J, et al. The microbiota of the gut in preschool children with normal and excessive body weight. Obesity (Silver Spring). 2012; 20(11): 2257–2261.
- Hansen AK, Hansen CH, Krych L, et al. Impact of the gut microbiota on rodent models of human disease. World J Gastroenterol. 2014; 20(47): 17727–17736.
- MacDonald TT. The gut is still the biggest lymphoid organ in the body. Mucosal Immunol. 2008; 1(4): 246–247.
- Rusch K, Peters U. Jelito grube — centrum układu immunologicznego. Medycyna Biologiczna. 2003; 2: 54–58.
- Strzępa A, Szczepanik M. Influence of natural gut flora on immune response. Postępy Hig Med Dośw. 2013; 67: 908–920.
- Habermann W, Zimmermann K, Skarabis H, et al. [The effect of a bacterial immunostimulant (human Enterococcus faecalis bacteria) on the occurrence of relapse in patients with]. Arzneimittelforschung. 2001; 51(11): 931–937.
- Majewska M, Szczepanik M. Rola receptorów toll-podobnych (TLR) w odporności wrodzonej i nabytej oraz ich funkcja w regulacji odpowiedzi immunologicznej . Postepy Hig Med Dosw. 2006; 60: 52–63.
- Rogalski P. Kandydoza przewodu pokarmowego — fakty i mity. Gastroenterol Klin. 2010; 2(3): 87–97.
- Kasper LH. The evolving role of the gut microbiome in human disease. FEBS Lett. 2014; 588(22): 4101.
- Ebel B, Lemetais G, Beney L, et al. Impact of probiotics on risk factors for cardiovascular diseases. A review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2014; 54(2): 175–189.
- Quigley EMM. New perspectives on the role of the intestinal flora in health and disease. J Gastrointestin Liver Dis. 2006; 15(2): 109–110.
