Zaburzenia metabolizmu glukozy w czasie ciąży — mechanizmy, diagnostyka i leczenie, co nowego?
Streszczenie
Ciąża wiąże się z obniżeniem wrażliwości na działanie insuliny , co jest kompensowane wzrostem jej sekrecji. Cukrzyca ciążowa (GDM) ujawnia się, kiedy sekrecja insuliny nie jest wystarczająca dla kompensacji towarzyszącej ciąży insulinooporności. Kobiety z GDM mają niższą sekrecję insuliny w stosunku do stopnia insulinooporności w porównaniu z kobietami o prawidłowej tolerancji glukozy. Ciąża u kobiet z cukrzycą przedciążową (PGDM) zwiększa ryzyko powikłań zarówno u matki, jak i u płodu, niezależnie od postępów w opiece perinatalnej. Podstawowe znaczenie w leczeniu GDM oraz PGDM ma ścisła kontrola glikemii. Zaburzenie homeostazy glukozy w czasie ciąży, niezależnie od nasilenia zmian, jest czynnikiem ryzyka rozwoju nietolerancji glukozy po porodzie.
Słowa kluczowe: cukrzyca ciążowacukrzyca pociążowanietolerancja glukozy
Referencje
- Cundy T, Holt RIG. Gestational diabetes: paradigm lost? Diabet Med. 2017; 34(1): 8–13.
- Otto Bu, Ochabska Z. Sońta Jakimczyk D., Piasecka M. Losy dzieci urodzonych przez matki chore na cukrzycę. XXI Ogólnopolska Konferencja Naukowa Sekcji Diabetologicznej TIP – Łód. ; 1972.
- Otto-Buczkowska E. Cukrzyca matki czynnikiem ryzyka dla płodu i noworodka. Gin Prakt. 2003; 11: 29–33.
- American Diabetes Association. Management of diabetes in pregnancy. Sec. 13. In Standards of Medical Care in Diabetes 2017. Diabetes Care. 2017; 40(Suppl. 1): S114–S119.
- Benhalima K, Van Crombrugge P, Hanssens M, et al. Gestational diabetes: overview of the new consensus screening strategy and diagnostic criteria. Acta Clin Belg. 2012; 67(4): 255–261.
- Bowker SL, Savu A, Donovan LE, et al. Validation of administrative data case definitions for gestational diabetes mellitus. Diabet Med. 2017; 34(1): 51–55.
- Diagnostic criteria and classification of hyperglycaemia first detected in pregnancy: a World Health Organization Guideline. Diabetes Res Clin Pract. 2014; 103(3): 341–363.
- Reece EA, Moore T. The diagnostic criteria for gestational diabetes: to change or not to change? Am J Obstet Gynecol. 2013; 208(4): 255–259.
- Skupień J, Cyganek K, Małecki MT. Diabetic pregnancy: an overview of current guidelines and clinical practice. Curr Opin Obstet Gynecol. 2014; 26(6): 431–437.
- Thompson D, Berger H, Feig D, et al. Diabète et grossesse. Canadian Journal of Diabetes. 2013; 37: S548–S566.
- Trujillo J, Vigo A, Duncan BB, et al. Impact of the International Association of Diabetes and Pregnancy Study Groups criteria for gestational diabetes. Diabetes Res Clin Pract. 2015; 108(2): 288–295.
- Wendland EM, Torloni MR, Falavigna M, et al. Gestational diabetes and pregnancy outcomes--a systematic review of the World Health Organization (WHO) and the International Association of Diabetes in Pregnancy Study Groups (IADPSG) diagnostic criteria. BMC Pregnancy Childbirth. 2012; 12: 23.
- World Health Organization. Diagnostic criteria and classification of hyperglycaemia first detected in pregnancy. 2013 WHO/NMH/MND/13.2. Available at. http://www.who.int/diabetes/publications/Hyperglycaemia_In_Pregnancy/en/.
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2017. Diabetol Praktyczna. 2017; 3(supl A).
- Cypryk K, Szymczak W, Czupryniak L, et al. Gestational diabetes mellitus - an analysis of risk factors. Endokrynol Pol. 2008; 59(5): 393–397.
- Otto-Buczkowska E. Zaburzenia metabolizmu glukozy w czasie ciąży – mechanizmy, diagnostyka, leczenie. Med Metabol. 2009; 13: 69–75.
- Chwalba A, Otto-Buczkowska E. Type LADA (Latent Autoimmunological Diabetes in Adults) as important diagnostic problem in general medical practice: Case presentation. Med Metabol. 2015; 19(4): 34–40.
- Chwalba A, Otto-Buczkowska E. Gestational Diabetes: Diagnosis of Diabetes Type LADA (Latent Autoimmunological Diabetes in Adults). Chapter 2. In: Coleman I. ed. Gestational Diabetes: Risk Factors, Management and Outcomes. Nova Science Publisher, Hauppauge NY 2017: Chapter.
- Colom C, Corcoy R. Maturity onset diabetes of the young and pregnancy. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab. 2010; 24(4): 605–615.
- Kopacz K, Buraczewska M, Brandt A, et al. Implikacje kliniczne występowania cukrzycy MODY2 u kobiet w ciąży. Diabetol Klin. 2014; 3(supl. B): 41–42.
- Kopacz K, Myśliwiec M, Techmańska I, et al. Cukrzyca ciążowa — narastający problem diagnostyczny i epidemiologiczny. Diabetologia Praktyczna. 2011; 12: 96–102.
- Bain E, Crane M, Tieu J, et al. Diet and exercise interventions for preventing gestational diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev. 2015(4): CD010443.
- Koivusalo SB, Rönö K, Klemetti MM, et al. Gestational Diabetes Mellitus Can Be Prevented by Lifestyle Intervention: The Finnish Gestational Diabetes Prevention Study (RADIEL): A Randomized Controlled Trial. Diabetes Care. 2016; 39(1): 24–30.
- Poston L, Bell R, Croker H, et al. UPBEAT Trial Consortium. Effect of a behavioural intervention in obese pregnant women (the UPBEAT study): a multicentre, randomised controlled trial. Lancet Diabetes Endocrinol. 2015; 3(10): 767–777.
- Otto-Buczkowska E. Cukrzyca – ale jaka? Problemy diagnostyczne i obserwacje własne. Diabetologia po Dyplomie. 2015; 12(3): 20–27.
- Otto-Buczkowska E, Tucholski K. Thyroid dysfunction and disorders of carbohydrate metabolism during pregnancy. Med Metabol. 2014; 18(4): 68–71.
- Otto-Buczkowska E. Pociążowe zaburzenia metabolizmu glukozy. Med Rodz. 2014; 17(1): 23–26.
- Otto-Buczkowska E, Marciniak-Brzezińska M. Cukrzyca pociążowa – problemy diagnostyczne Med Metabol. 2014; 18(4): 34–38.
- Wender-Ożegowska E, Sporna M, Zawiejska A. Wykładniki zespołu metabolicznego u kobiet po przebytej cukrzycy ciążowej. Polskie Archiwum Medycyny Wewnętrznej. 2007; 117: 457–462.
- Malinowska-Polubiec A, Sienko J, Lewandowski Z, et al. Risk factors of abnormal carbohydrate metabolism after pregnancy complicated by gestational diabetes mellitus. Gynecol Endocrinol. 2012; 28(5): 360–364.
- Ekelund M, Shaat N, Almgren P, et al. Prediction of postpartum diabetes in women with gestational diabetes mellitus. Diabetologia. 2010; 53(3): 452–457.
- Okruszko A, Kinalski M, Kuźmicki M, et al. Mutacje genu glukokinazy w cukrzycy ciężarnych w populacji polskiej. Prognozowanie ryzyka rozwoju cukrzycy po ciąży. Przegl Lek. 2007; 64: 401–405.
- Wojcik M, Zieleniak A, Mac-Marcjanek K, et al. The elevated gene expression level of the A(2B) adenosine receptor is associated with hyperglycemia in women with gestational diabetes mellitus. Diabetes Metab Res Rev. 2014; 30(1): 42–53.