Wyszuk. zaawans.

Tom 11, Nr 2 (2017)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2017-06-13

dostęp otwarty

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Wyświetlenia strony 5687
Wyświetlenia/pobrania artykułu 11161
Pobierz cytowanie

Eksport do Mediów Społecznościowych

Eksport do Mediów Społecznościowych

Witamina D w zaburzeniach metabolizmu glukozy

Ewa Otto-Buczkowska1, Artur Chwalba1
Forum Medycyny Rodzinnej 2017;11(2):47-53.

Streszczenie

Witamina D jest charakteryzowana jako regulator homeostazy metabolizmu kości i go - spodarki wapniowej, ale także zapewnia działania pozaszkieletowe, ponieważ receptory witaminy D stwierdzone zostały w różnych tkankach. Niedobór witaminy D odgrywa ważną rolę w oporności na insulinę. Niektóre doniesienia sugerują, że niedobór witaminy D ma negatywny wpływ na wrażliwość na insulinę. Przeprowadzone badania łączą niski poziom w surowicy 25OHD z patofizjologią otyłości, zespołu metabolicznego i cukrzycy. Niższe poziomy witaminy D w początkowym okresie ciąży są związane ze zwiększonym ryzykiem występowania cukrzycy ciążowej. Niskie stężenia witaminy D zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań cukrzycowych. Docelowe stężenie zapewniające optymalne efekty działania witaminy D określane jest na poziomie 30–50 ng/ml (75–125 nmol/l) stężenia 25-hydroksywitaminy D w surowicy. Według aktualnych rekomendacji dla wszystkich kobiet w ciąży powinna być zalecana suplementacja witaminy D w dawkach 1500–2000 IU/D, co najmniej na początku drugiego trymestru ciąży do porodu.

Słowa kluczowe: deficyt witaminy D25-hydroksywitamina Dinsulinoopornośćzespół metabolicznycukrzyca

Artykuł dostępny w formacie PDF

Pokaż PDF Pobierz plik PDF

Referencje

  1. Gruber BM. Fenomen witaminy D. Postępy Hig Med Dosw. 2015; 69: 127–139.
  2. Płudowski P, Karczmarewicz E, Bayer M, et al. Practical guidelines for the supplementation of vitamin D and the treatment of deficits in Central Europe - recommended vitamin D intakes in the general population and groups at risk of vitamin D deficiency. Endokrynol Pol. 2013; 64(4): 319–327.
    PubMed
  3. Botella-Carretero JI, Alvarez-Blasco F, Villafruela JJ, et al. Vitamin D deficiency is associated with the metabolic syndrome in morbid obesity. Clin Nutr. 2007; 26(5): 573–580.
    CrossRefPubMed
  4. Kosińska J, Billing-Marczak K, Krotkiewski M. Nowe nieznane funkcje witaminy D. Med Rodz. 2008; 2: 34–47.
  5. Otto-Buczkowska E. Zespół metaboliczny — narastający problem. Postępy Nauk Med. 2014; 27: 11–16.
  6. Gulseth HL, Gjelstad IMF, Birkeland KI, et al. Vitamin D and the metabolic syndrome. Curr Vasc Pharmacol. 2013; 11(6): 968–984.
    PubMed
  7. Florentin M, Elisaf MS, Mikhailidis DP, et al. Vitamin D and metabolic syndrome: is there a link? Curr Pharm Des. 2010; 16(30): 3417–3434.
    PubMed
  8. Kayaniyil S, Harris SB, Retnakaran R, et al. Prospective association of 25(OH)D with metabolic syndrome. Clin Endocrinol (Oxf). 2014; 80(4): 502–507.
    CrossRefPubMed
  9. Pham TM, Ekwaru JP, Setayeshgar S, et al. The Effect of Changing Serum 25-Hydroxyvitamin D Concentrations on Metabolic Syndrome: A Longitudinal Analysis of Participants of a Preventive Health Program. Nutrients. 2015; 7(9): 7271–7284.
    CrossRefPubMed
  10. Godala M, Materek-Kuśmierkiewicz I, Moczulski D, et al. Ocena częstości niedoborów witaminy 25(OH)D w osoczu chorych z objawami zespołu metabolicznego. Pol Merkur Lekarski. 2016; 40: 288–291.
  11. Gagnon C, Lu ZX, Magliano DJ, et al. Low serum 25-hydroxyvitamin D is associated with increased risk of the development of the metabolic syndrome at five years: results from a national, population-based prospective study (The Australian Diabetes, Obesity and Lifestyle Study: AusDiab). J Clin Endocrinol Metab. 2012; 97(6): 1953–1961.
    CrossRefPubMed
  12. Lee SH, Kim SM, Park HS, et al. Serum 25-hydroxyvitamin D levels, obesity and the metabolic syndrome among Korean children. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2013; 23(8): 785–791.
    CrossRefPubMed
  13. Heaney RP, Davies KM, Barger-Lux MJ, et al. Calcium intake and body weight. J Clin Endocrinol Metab. 2000; 85(12): 4635–4638.
    CrossRefPubMed
  14. Ford ES, Ajani UA, McGuire LC, et al. Concentrations of serum vitamin D and the metabolic syndrome among U.S. adults. Diabetes Care. 2005; 28(5): 1228–1230.
    PubMed
  15. Liu S, Song Y, Ford ES, et al. Dietary calcium, vitamin D, and the prevalence of metabolic syndrome in middle-aged and older U.S. women. Diabetes Care. 2005; 28(12): 2926–2932.
    PubMed
  16. Mathieu C, Gysemans C, Giulietti A, et al. Vitamin D and diabetes. Diabetologia. 2005; 48(7): 1247–1257.
    CrossRefPubMed
  17. Boucher BJ. Vitamin D insufficiency and diabetes risks. Curr Drug Targets. 2011; 12(1): 61–87.
    PubMed
  18. Danescu LG, Levy S, Levy J. Vitamin D and diabetes mellitus. Endocrine. 2009; 35(1): 11–17.
    CrossRefPubMed
  19. Takiishi T, Gysemans C, Bouillon R, et al. Vitamin D and diabetes. Endocrinol Metab Clin North Am. 2010; 39(2): 419–46, table of contents.
    CrossRefPubMed
  20. Johnson JA, Grande JP, Roche PC, et al. Immunohistochemical localization of the 1,25(OH)2D3 receptor and calbindin D28k in human and rat pancreas. Am J Physiol. 1994; 267(3 Pt 1): E356–E360.
    PubMed
  21. Maestro B, Molero S, Bajo S, et al. Transcriptional activation of the human insulin receptor gene by 1,25-dihydroxyvitamin D(3). Cell Biochem Funct. 2002; 20(3): 227–232.
    CrossRefPubMed
  22. Chiu KC, Chu A, Go VL, et al. Hypovitaminosis D is associated with insulin resistance and beta cell dysfunction. Am J Clin Nutr. 2004; 79(5): 820–825.
    PubMed
  23. Sung CC, Liao MT, Lu KC, et al. Role of Vitamin D in Insulin Resistance. Journal of Biomedicine and Biotechnology. 2012; 2012: 1–11.
    CrossRef
  24. Berridge MJ. Vitamin D deficiency and diabetes. Biochem J. 2017; 474(8): 1321–1332.
    CrossRefPubMed
  25. Sharifi F, Mousavinasab N, Mellati AA. Defining a cutoff point for vitamin D deficiency based on insulin resistance in children. Diabetes Metab Syndr. 2013; 7(4): 210–213.
    CrossRefPubMed
  26. Pittas AG, Lau J, Hu FB, et al. The role of vitamin D and calcium in type 2 diabetes. A systematic review and meta-analysis. J Clin Endocrinol Metab. 2007; 92(6): 2017–2029.
    CrossRefPubMed
  27. Wimalawansa SJ. Associations of vitamin D with insulin resistance, obesity, type 2 diabetes, and metabolic syndrome. J Steroid Biochem Mol Biol. 2016 [Epub ahead of print].
    CrossRefPubMed
  28. Misiorowski W. Witamina D a cukrzyca typu 1 i 2 w wieku dojrzałym. Stand Med. 2012; 9: 639–644.
  29. Hyppönen E, Läärä E, Reunanen A, et al. Intake of vitamin D and risk of type 1 diabetes: a birth-cohort study. Lancet. 2001; 358(9292): 1500–1503.
    CrossRefPubMed
  30. Cantorna MT, Zhu Y, Froicu M, et al. Vitamin D status, 1,25-dihydroxyvitamin D3, and the immune system. Am J Clin Nutr. 2004; 80(6 Suppl): 1717S–20S.
    PubMed
  31. Gregori S, Giarratana N, Smiroldo S, et al. A 1alpha,25-dihydroxyvitamin D(3) analog enhances regulatory T-cells and arrests autoimmune diabetes in NOD mice. Diabetes. 2002; 51(5): 1367–1374.
    PubMed
  32. Greer RM, Portelli SL, Hung BSM, et al. Serum vitamin D levels are lower in Australian children and adolescents with type 1 diabetes than in children without diabetes. Pediatr Diabetes. 2013; 14(1): 31–41.
    CrossRefPubMed
  33. Holick MF. Diabetes and the vitamin d connection. Curr Diab Rep. 2008; 8(5): 393–398.
    PubMed
  34. Peechakara SV, Pittas AG. Vitamin D as a potential modifier of diabetes risk. Nat Clin Pract Endocrinol Metab. 2008; 4(4): 182–183.
    CrossRefPubMed
  35. Ramos-Lopez E, Jansen T, Ivaskevicius V, et al. Protection from type 1 diabetes by vitamin D receptor haplotypes. Ann N Y Acad Sci. 2006; 1079: 327–334.
    CrossRefPubMed
  36. Szalecki M, Lech M, Malinowska A. Witamina D w cukrzycy typu 1 i 2 oraz w endokrynopatiach wieku rozwojowego. Stand Med. 2012; 9: 633–638.
  37. Wierzbicka E, Szalecki M, Pludowski P, et al. Vitamin D status, body composition and glycemic control in Polish adolescents with type 1 diabetes. Minerva Endocrinol. 2016; 41(4): 445–455.
    PubMed
  38. Thnc O, Cetinkaya S, Kizilgün M, et al. Vitamin D status and insulin requirements in children and adolescent with type 1 diabetes. J Pediatr Endocrinol Metab. 2011; 24(11-12): 1037–1041.
    PubMed
  39. Mutlu A, Mutlu GY, Özsu E, et al. Vitamin D deficiency in children and adolescents with type 1 diabetes. J Clin Res Pediatr Endocrinol. 2011; 3(4): 179–183.
    CrossRefPubMed
  40. Franchi B, Piazza M, Sandri M, et al. Vitamin D at the onset of type 1 diabetes in Italian children. Eur J Pediatr. 2014; 173(4): 477–482.
    CrossRefPubMed
  41. Pittas AG, Dawson-Hughes B. Vitamin D and diabetes. J Steroid Biochem Mol Biol. 2010; 121(1-2): 425–429.
    CrossRefPubMed
  42. Scragg R. Vitamin D and type 2 diabetes: are we ready for a prevention trial? Diabetes. 2008; 57(10): 2565–2566.
    CrossRefPubMed
  43. Palomer X, González-Clemente JM, Blanco-Vaca F, et al. Role of vitamin D in the pathogenesis of type 2 diabetes mellitus. Diabetes Obes Metab. 2008; 10(3): 185–197.
    CrossRefPubMed
  44. Lips P, Eekhoff M, van Schoor N, et al. Vitamin D and type 2 diabetes. J Steroid Biochem Mol Biol. 2016 [Epub ahead of print].
    CrossRefPubMed
  45. de Courten B, Mousa A, Naderpoor N, et al. Vitamin D supplementation for the prevention of type 2 diabetes in overweight adults: study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2015; 16: 335.
    CrossRefPubMed
  46. Al-Timimi DJ, Ali AF. Serum 25(OH) D in Diabetes Mellitus Type 2: Relation to Glycaemic Control. J Clin Diagn Res. 2013; 7(12): 2686–2688.
    CrossRefPubMed
  47. Misiorowska J, Misiorowski W. Rola witaminy D w ciąży Postępy Nauk Medycznych. 2014; 27: 865–871.
  48. Lau SL, Gunton JE, Athayde NP, et al. Serum 25-hydroxyvitamin D and glycated haemoglobin levels in women with gestational diabetes mellitus. Med J Aust. 2011; 194(7): 334–337.
    PubMed
  49. Bennett SE, McPeake J, McCance DR, et al. Maternal vitamin D status in type 1 diabetic pregnancy: impact on neonatal vitamin D status and association with maternal glycaemic control. PLoS One. 2013; 8(9): e74068–236.
    CrossRefPubMed
  50. Parlea L, Bromberg IL, Feig DS, et al. Association between serum 25-hydroxyvitamin D in early pregnancy and risk of gestational diabetes mellitus. Diabet Med. 2012; 29(7): e25–e32.
    CrossRefPubMed
  51. Maghbooli Z, Hossein-Nezhad A, Karimi F, et al. Correlation between vitamin D3 deficiency and insulin resistance in pregnancy. Diabetes Metab Res Rev. 2008; 24(1): 27–32.
    CrossRefPubMed
  52. Clifton-Bligh RJ, McElduff P, McElduff A. Maternal vitamin D deficiency, ethnicity and gestational diabetes. Diabet Med. 2008; 25(6): 678–684.
    CrossRefPubMed
  53. Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, et al. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2011; 96: 1911–1930.
  54. Płudowski P, Karczmarewicz E, Chlebna-Sokół D, et al. Witamina D: Rekomendacje dawkowania w populacji osób zdrowych oraz w grupach ryzyka deficytów — wytyczne dla Europy Środkowej 2013 roku. Standardy Medyczne Pediatria. 2013; 10: 573–578.
  55. Valizadeh M, Piri Z, Mohammadian F, et al. The Impact of Vitamin D Supplementation on Post-Partum Glucose Tolerance and Insulin Resistance in Gestational Diabetes: A Randomized Controlled Trial. Int J Endocrinol Metab. 2016; 14(2): e34312.
    CrossRefPubMed

Informacje o plikach cookie

Niezbędne pliki cookie

Zawsze aktywne

Te pliki cookie są niezbędne do prawidłowego wyświetlania i działania strony internetowej. Zablokowanie ich może spowodować nieprawidłowe działanie strony.

Analityczne pliki cookie

W ramach naszej strony internetowej korzystamy z narzędzi analitycznych, takich jak Google Analytics, które umożliwiają nam weryfikację ruchu na stronie internetowej. Narzędzia te mogą wymagać użycia plików cookie.

Społecznościowe pliki cookie

Są to pliki cookie powiązane z portalami społecznościowymi, z których korzystamy. Zaakceptowanie ich pozwoli na powiązanie Twojej wizyty na stronie z naszymi profilami w mediach społecznościowych.

Marketingowe pliki cookie

Są to pliki cookie odpowiedzialne za prowadzenie działań reklamowych i marketingowych - zgoda na ich wykorzystanie pozwoli nam kierować do Ciebie reklamy, bazujące na podstawie Twoich wcześniejszych aktywności w ramach naszej stronie internetowej.

Copyright © 2023-2024 Via Medica Regulamin Polityka cookies Polityka prywatności Nota prawna