Zaćma jako powikłanie przewlekłej steroidoterapii stosowanej w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna
Streszczenie
W artykule przedstawiono przypadek 49-letniego pacjenta leczonego w Klinice Gastroenterologii, Żywienia Człowieka i Chorób Wewnętrznych w Poznaniu z powodu choroby Leśniowskiego-Crohna. W celu remisji toczącego się stanu zapalnego oraz opanowania rzutów choroby u pacjenta stosowano intensywną steroidoterapię przez okres pięciu lat. W poniższym omówieniu zawarto krótką charakterystykę choroby Leśniowskiego-Crohna, należącej do nieswoistych chorób zapalnych jelit oraz poszczególnych objawów pozajelitowych, występujących w jej przebiegu. Autorzy skupili się na licznych wielonarządowych powikłaniach wynikających z przewlekłej steroidoterapii. W artykule zwrócono uwagę na objawy oczne i rozwój zaćmy podtorebkowej tylnej, którą rozpoznano u przedstawionego pacjenta podczas konsultacji okulistycznej. Stanowi ona problem obecny u sporej grupy pacjentów, u której opisano skutki uboczne wieloletniego leczenia glikokortykosteroidami. Należy zatem podkreślić, że zaćma posteroidowa stanowi istotny problem w populacji długotrwale leczonych pacjentów, wpływający na jakość życia oraz chęć dalszej współpracy z lekarzem. W pracy uwzględniono przede wszystkim objawy kliniczne, patomechanizm oraz czynniki predysponujące do rozwoju zaćmy posteroidowej. Omówiono wskazania kwalifikujące pacjenta do zabiegu operacyjnego wszczepienia sztucznych soczewek. Okazuje się, że samo odstawienie glikokortykosteroidów nie powoduje wyleczenia zaćmy, co dodatkowo komplikuje postępowanie z pacjentem oraz wydłuża konieczność postępowania terapeutycznego i obserwacji. W pracy wyróżniono również powikłania mogące wystąpić po przeprowadzonym zabiegu okulistycznym. Zwrócono uwagę na rolę lekarza zlecającego leczenie glikokortykosteroidami — jego rolę we wdrażaniu odpowiednich kroków w profilaktyce oraz w leczeniu powikłań, przed ich dalszym rozwinięciem. Celem pracy jest podkreślenie konieczności wieloaspektowego i wielodyscyplinarnego podejścia do pacjenta z chorobą Leśniowskiego-Crohna zarówno przez lekarza specjalistę, jak i lekarza medycyny rodzinnej.
Słowa kluczowe: zaćmachoroba Leśniowskiego-Crohnaglikokortykosteroidypowikłania
Referencje
- Gmerek Ł. Korelacja obrazu klinicznego chorych z chorobą Leśniowskiego-Crohna z wynikami enterografii rezonansu magnetycznego (rozprawa doktorska). http://www.wbc.poznan.pl/Content/270124/index.pdf..
- Hebzda A, Szczeblowska D, Serwin D, et al. Choroba Leśniowskiego-Crohna – diagnostyka i leczenie. Pediatria i medycyna rodzinna. 2011; 7: 98–103.
- Molenda M, Bober J, Stańkowska-Walczak D, et al. Palenie papierosów czynnikiem sprzyjającym powstawaniu nieswoistych chorób zapalnych jelit. Annales Academiae Medicae Stetinensis, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej. 2010; 56: 50–54.
- Levine JS, Burakoff R. Extraintestinal manifestations of inflammatory bowel disease. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2011; 7(4): 235–241.
- Małecka-Panas E, Słomka M. Przewlekłe nieswoiste choroby zapalne jelit. MedPharm Polska, Wrocław 2012: 27.
- Manganelli C, Turco S, Balestrazzi E. Ophthalmological aspects of IBD. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2009; 13 Suppl 1: 11–13.
- Wojtuń S, Gil J, Szwed Ł, et al. Podstawowe objawy i różnicowanie nieswoistych chorób zapalnych jelit. Pediatria i medycyna rodzinna. 2014; 10: 61–66.
- Rydzewska G, Małecka-Panas E. Choroba Leśniowskiego-Crohna – 100 lat diagnostyki i terapii. Termedia Wydawnictwo Medyczne, Poznań 2008: 79–80.
- Danese S, Semeraro S, Papa A, et al. Extraintestinal manifestations in inflammatory bowel disease. World J Gastroenterol. 2005; 11(46): 7227–7236.
- Kański J. Objawy oczne w chorobach układowych. Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2002: 31.
- Bickston S, Bloomfeld R. Nieswoiste zapalenia jelit. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2013: 124–126.
- Małecka Panas E, Daniel P. Choroba Leśniowskiego-Crohna i inne nieswoiste zapalenia jelit. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2007: 51.
- Kański J, Nischal K. Okulistyka. Objawy i różnicowanie. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2000: 229.
- Niżankowska MH. Okulistyka. Podstawy kliniczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007: 294–300.
- James ER. The etiology of steroid cataract. J Ocul Pharmacol Ther. 2007; 23(5): 403–420.
- Kański J. Okulistyka kliniczna. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 1997: 288–294.
- Łuksza L, Glasner L, Iwaszkiewicz-Bilikiewicz B, et al. Polekowe uszkodzenia narządu wzroku. Forum Medycyny Rodzinnej. 2007; 3: 264–271.
