Statyny w pierwotnej i wtórnej prewencji udaru niedokrwiennego mózgu

Streszczenie

Statyny należą do grupy leków posiadających zróżnicowane działanie obniżające stężenie cholesterolu całkowitego i frakcji LDL we krwi oraz liczne działania plejotropowe przejawiające się klinicznie znamiennym zmniejszeniem umieralności ogólnej i ryzyka głównych, sercowo-naczyniowych punktów końcowych. Celem pracy było przedstawienie znaczenia tych leków w prewencji pierwotnej i wtórnej niedokrwiennego udaru mózgu. Wbrew pozorom nie dysponujemy na dzień dzisiejszy licznymi dowodami na skuteczność statyn w tym zakresie. Jedyna próba kliniczna spełniająca wymogi EBM, badanie SPARCL, wskazuje na skuteczność atorwastatyny w dawce 80 mg w prewencji wtórnej udaru mózgu, zmniejszającej ryzyko kolejnego udaru niedokrwiennego o 22%. Natomiast dane dotyczące neurologicznych punktów końcowych zastosowania statyn w prewencji pierwotnej udaru opierają się jedynie na analizach post hoc badań „kardiologicznych” i sugerują redukcję incydentów niedokrwienia mózgu o 27–50% u osób przyjmujących te leki. Aby jednak osiągnąć takie efekty kliniczne, należy stosować statyny w odpowiednio dużych dawkach, dążyć do założonego celu leczenia (stężenie LDL < 70 mg/dl, < 100 mg/dl, lub < 115 mg/dl), zależnie od wcześniej określonego indywidualnego ryzyka sercowo-naczyniowego. W doborze statyny warto kierować się siłą jej działania oraz różnicami metabolizmu, których uwzględnienie może pomóc uniknąć czasem groźnych dla życia interakcji lekowych. Z tego samego powodu ważne jest również monitorowanie zarówno skuteczności terapii statynami, jak i ich działań niepożądanych, takich jak wzrost stężenia enzymów wątrobowych i mięśniowych.