Zaburzenia żylne krążenia trzewnego w praktyce lekarza rodzinnego

Streszczenie

Patologie układu żył trzewnych, podobnie jak żył kończyn dolnych, mogą polegać na ich
zwężeniu, niedrożności lub refluksie. Najczęstszymi spośród nich są zakrzepica żyły wrotnej
i zakrzepica żył wątrobowych, czyli zespół Budda-Chiariego. Pierwsza może rozprzestrzeniać
się na żyły krezkowe. Zakrzepica żyły wrotnej może przebiegać w postaci ostrej, której
towarzyszą dość szybko narastające bóle brzucha, okolicy wątroby, czasem krwawienie
z żylaków przełyku, niewielkie wodobrzusze lub objawy zawału jelita z typowym zespołem
otrzewnowym. Podane objawy należy wiązać z zakrzepicą żyły wrotnej u pacjentów
z tzw. czynnikami ryzyka zakrzepicy żylnej, takimi jak: marskość wątroby, zaburzenia systemowe
(zespół mieloproliferacyjny, trombofilie, ciąża, połóg, antykoncepcja doustna) lub
zaburzenia lokalne (zabieg operacyjny, nowotwór, stan zapalny w okolicy wnęki wątroby).
Chorobę rozpoznaje się przeważnie w badaniu USG z Dopplerem, rzadziej potrzebne
jest angio-TK lub angio-MR. Leczenie polega głównie na stosowaniu antykoagulacji doustnej
według ogólnych zasad, rzadziej konieczne są metody wewnątrznaczyniowe.
W postaci przewlekłej zakrzepicy wrotnej, gdy dochodzi do transformacji jamistej żyły wrotnej
i rozwija się nadciśnienie wrotne, terapia polega na pierwotnej i wtórnej profilaktyce
krwawienia z żylaków przełyku i dna żołądka. Preferowane są metody endoskopowe, ale
możliwe także wewnątrznaczyniowe i chirurgiczne, łącznie z przeszczepieniem wątroby.
Zespół Budda-Chiariego ma podobne przyczyny jak zakrzepica żyły wrotnej, objawia się
podobnie, choć przebieg ma cięższy. Terapię dobiera się w zależności od stanu chorego,
od antykoagulacji, poprzez selektywną trombolizę, stentowanie po przeszczepienie wątroby.
Spośród żylnych zespołów uciskowych najbardziej znany jest zespół ucisku na żyłę
nerkową lewą przebiegający pod maską zespołów gastroenterologicznych, nefrologicznych,
ginekologicznych i urologicznych.