Zaburzenia oddychania w czasie snu stanowią niejednorodną grupę chorób, do których
zalicza się zespół obturacyjnego bezdechu sennego. Zebranie wywiadów, zwykle od
bliskiej rodziny, umożliwia wstępne rozpoznanie.
Główną przyczyną choroby są zaburzenia rozwojowe twarzoczaszki oraz anomalie górnych
dróg oddechowych. Istotnym czynnikiem usposabiającym lub nasilającym objawy
jest otyłość. Negatywny wpływ wywierają kawa, papierosy oraz leki uspokajające
i nasenne, które dają fałszywe poczucie poprawy.
W czasie snu pojawia się nadmierny spadek napięcia mięśni podniebienia miękkiego
języczka, języka oraz tylnej ściany gardła. Stopień ich zapadania prowadzi do upośledzenia
(chrapania) i okresowego braku przepływu powietrza (bezdechu) przez górne
drogi oddechowe, mimo zachowania ruchów oddechowych klatki piersiowej.
Ustawiczny bezdech senny jest poważnym problemem dla pacjenta oraz jego rodziny.
Zaawansowany zespół stanowi przyczynę problemów w pracy. Kierowcy z nieleczonym
bezdechem są często sprawcami groźnych wypadków drogowych, w tym zderzeń czołowych.
Obturacyjny bezdech senny wywiera poważny negatywny wpływ na wszystkie
układy, w tym groźny wpływ na układ krążenia — osoby cierpiące na bezdech śródsenny
wykazują wzmożoną aktywność układu współczulnego oraz wysokie ryzyko rozwoju
nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej i wystąpienia zaburzeń rytmu, w tym
uporczywie nawracających napadów migotania przedsionków, komorowych zaburzeń
rytmu i nagłego zgonu sercowego.
Badanie polisomnograficzne, wykonywane w czasie snu, ma na celu ocenę, czy pacjent
cierpi na bezdech, ocenia jego rodzaj i stopień.
Zróżnicowane przyczyny obturacyjnego bezdechu sennego powodują, że wybór metod
leczenia jest indywidualny. W przypadku zaburzeń drożności nosogardzieli konieczna
jest operacja korekcyjna, na przykład plastyka podniebienia, usunięcie przerośniętych
migdałków, skrzywienia przegrody nosa. Istotne znaczenie mają: zmiana stylu życia,
redukcja masy ciała, odstawienie używek i leków wpływających na oddychanie. U dorosłych
zwykle podstawową zachowawczą metodą leczenia jest oddychanie powietrzem podawanym do dróg oddechowych pod dodatnim ciśnieniem za pomocą powietrznej
pompy podłączonej do specjalnej maski na twarz, pokrywającej nos albo nos i usta
(CPAP, autoCPAP, biPAP). Dodatnie ciśnienie powoduje mechaniczne usztywnienie
górnego odcinka dróg oddechowych. Leczenie protezą powietrzną zapobiega zapadaniu
gardła w czasie snu i obniżaniu wysycenia krwi tlenem, a w konsekwencji niedotlenieniu
całego organizmu, w tym ośrodkowego układu nerwowego, nerek i serca i jego
groźnym konsekwencjom.