Alkohol w prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego - fakty i mity

Streszczenie

W licznych badaniach epidemiologicznych wykazano, że relacja pomiędzy konsumpcją alkoholu a ryzykiem ogólnej śmiertelności przyjmuje obraz krzywej U, a dla niektórych populacji i niektórych grup wiekowych obraz krzywej J. Zmniejszenie ryzyka wiąże się przede wszystkim ze zmniejszonym ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, niedokrwiennego udaru mózgu i objawowej miażdżycy naczyń obwodowych u osób spożywających umiarkowane dawki alkoholu (1-2 drinki/dobę). Przy nadużywaniu alkoholu - powyżej 3-4 drinków/dobę - występuje zwiększone ryzyko nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu, udaru krwotocznego (60 g alkoholu/dobę), a także kardiomiopatia alkoholowa. Znane są różnorodne mechanizmy fizjologiczne odpowiedzialne za zmniejszanie ryzyka sercowo-naczyniowego przy umiarkowanym spożyciu alkoholu. Główne z nich to: zmiana profilu lipidowego (wzrost HDL), wpływ na układ krzepnięcia (fibrynoliza), modyfikacja procesu zapalnego (obniżenie CRP), poprawa insulinowrażliwości.
Nie dysponujemy dziś precyzyjnie sformułowanymi zaleceniami dotyczącymi spożywania alkoholu opracowywanymi przez towarzystwa naukowe, tak jak to jest w zakresie innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Nie może dziwić ta ostrożność, bowiem ryzyko może przewyższać korzyści. W powstających wytycznych podkreśla się fakt, że istnieje wiele różnych sposobów i strategii pozwalających zmniejszyć ryzyko chorób przewlekłych, rozpoczynanie lub intensyfikacja picia alkoholu dla realizacji tych celów jest wobec tego niewskazana.