Programy opieki nad chorymi z niewydolnością serca, prowadzone przez specjalistyczny zespół wielodyscyplinarny w Poradni Niewydolności Serca i/lub w domu chorego, redukują śmiertelność, liczbę ponownych hospitalizacji (całkowitą oraz z powodu niewydolności serca), a także poprawiają jakość życia i koszty leczenia.
Sposób i kalendarz planowanych działań winny być planowane już w fazie wewnątrzszpitalnej, a opieka ambulatoryjna podjęta odpowiednio szybko (~10 dni po wypisie), z intensywną edukacją chorych i położeniem nacisku na zachowania samokontrolne, optymalizacją farmakoterapii, możliwością terapii ruchowej oraz wsparcia psychosocjalnego, z dostępem do Poradni Niewydolności Serca oraz zapewnieniem ciągłego „monitorowania” chorych celem uchwycenia ich klinicznego pogorszenia. Współpraca pielęgniarki niewydolności serca oraz kardiologa odgrywa pierwszoplanową rolę. Niezwykle ważne jest ustalenie odpowiedniej roli lekarza rodzinnego w programach. Jako lekarz I kontaktu odgrywa on ważną rolę w rozpoznawaniu i leczeniu chorych z niewydolnością serca. W ramach nowego modelu opieki nad chorymi z niewydolnością serca lekarz rodzinny winien nawiązać ścisłą współpracę z najbliższą Poradnią Niewydolności Serca lub uczestniczyć w programie opartym na wizytach chorego w jego poradni oraz poradach telefonicznych i wizytach domowych prowadzonych przez ściśle współpracującą z nim pielęgniarkę niewydolności serca. Konieczne jest poszerzenie uprawnień lekarza rodzinnego do zlecania badań ECHO oraz oznaczania mózgowego peptydu natriuretycznego (BNP, brain natriuretic peptide) u chorych z niewydolnością serca. Wybór specyficznego programu zależy głównie od organizacji lokalnej ochrony zdrowia, tradycji, populacji chorych, przeszkód w opiece medycznej oraz zasobów ludzkich i finansowych.
Nowe programy opieki ambulatoryjnej, szeroko rozpowszechnione w krajach wysokorozwiniętych, nie znalazły do tej pory naśladownictwa w naszym kraju. Po odpowiednich uzgodnieniach na różnych szczeblach administracji ochrony zdrowia i samorządowej oraz zapewnieniu specjalistycznej edukacji pielęgniarek przez uczelnie, wymagają one pilnego wdrożenia w naszym kraju.
Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 2, nr 1, 1-13