Postępowanie w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży

Streszczenie

Zaparcie stolca jest jedną z najczęstszych dolegliwości chorobowych, z którymi lekarz pediatra spotyka się w swojej codziennej praktyce. Częstość występowania zaparcia jest różna i zależy między innymi od warunków środowiskowych i socjoekonomicznych, a także płci i wieku dziecka. Ocenia się, że nawet do 10% populacji wieku rozwojowego cierpi z powodu przewlekłego zaparcia stolca. Dolegliwość ta najczęściej dotyczy dzieci w wieku od 2-4 lat (okres nauki kontroli wypróżnień) i nieznacznie częściej występuje u chłopców niż u dziewczynek. Aż w 90-95% zaparcie ma podłoże idiopatyczne czynnościowe. Kryteria diagnostyczne zaparcia czynnościowego stolca u dzieci formułują III Kryteria Rzymskie z 2006 roku. Diagnostyka opiera się na badaniu podmiotowym, przedmiotowym oraz badaniach pomocniczych i specjalistycznych. Leczenie czynnościowego zaparcia stolca w populacji wieku rozwojowego jest kompleksowe, długotrwałe, a w proces terapeutyczny powinna być zaangażowana rodzina pacjenta i, niejednokrotnie, wielu specjalistów. W leczeniu niefarmakologicznym główną rolę odgrywają: dieta bogatobłonnikowa, edukacja dziecka i jego opiekunów dotycząca zmiany trybu życia i modyfikacji zachowań, trening defekacyjny, regularna aktywność fizyczna, terapia behawioralna (biofeedback) oraz ewentualne objęcie pacjenta opieką psychologiczną. Leczenie farmakologiczne składa się z trzech etapów (fazy odblokowania jelit, fazy leczenia podtrzymującego i fazy odstawienia leków). W niniejszej pracy przedstawiono sposoby postępowania w zaparciu czynnościowym stolca u dzieci i młodzieży.