dostęp otwarty

Tom 3, Nr 3 (2009)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2009-06-10
Pobierz cytowanie

„Zła śmierć” w polskim społeczeństwie średniowiecznym

Piotr Mróz
Forum Medycyny Rodzinnej 2009;3(3):186-198.

dostęp otwarty

Tom 3, Nr 3 (2009)
Wybrane problemy kliniczne
Opublikowany online: 2009-06-10

Streszczenie

Rodzaj śmierci odgrywał w społeczeństwie średniowiecznym bardzo ważną rolę. Wprowadzał on podział na tych, którzy umarli we właściwy, godny sposób (zgodny z normami społecznymi i religijnymi) - przekładało się to bezpośrednio na zapewnienie życia wiecznego po śmierci - oraz na tych, którzy umarli w niewłaściwy sposób (sprzeczny z normami społecznymi i religijnymi) - co wiązało się z potępieniem po śmierci. Polskie średniowieczne źródła narracyjne: kronika Galla Anonima, Wincentego Kadłubka, Janka z Czarnkowa i Jana Długosza oraz „Kronika Oliwska” przedstawiają przykłady najbardziej negatywnie nacechowanych przypadków śmierci, które w opinii polskiego społeczeństwa średniowiecznego wzbudzały największy lęk, a także były uważane za najbardziej niewłaściwe i niepożądane. Były nimi zgony w wyniku otrucia, na skutek ingerencji sił nadprzyrodzonych i zwierząt oraz szczególnie ostro potępiane samobójstwo - te trzy najliczniej reprezentowane opisy niepożądanych zgonów pozwalają zaobserwować zjawisko „złej śmierci”. Ich negatywne postrzeganie, poza źródłami narracyjnymi, znajduje także odzwierciedlenie w bogatej ikonografii średniowiecznej. Ukazanie „złej śmierci” w kulturze średniowiecznej pełniło z założenia rolę dydaktyczną i miało na celu przedstawienie zazwyczaj pod postacią antyprzykładu, bardzo dobrze znanej i rozpropagowanej przez chrześcijaństwo wyidealizowanej „sztuki dobrego umierania” - ars bene moriendi.

Streszczenie

Rodzaj śmierci odgrywał w społeczeństwie średniowiecznym bardzo ważną rolę. Wprowadzał on podział na tych, którzy umarli we właściwy, godny sposób (zgodny z normami społecznymi i religijnymi) - przekładało się to bezpośrednio na zapewnienie życia wiecznego po śmierci - oraz na tych, którzy umarli w niewłaściwy sposób (sprzeczny z normami społecznymi i religijnymi) - co wiązało się z potępieniem po śmierci. Polskie średniowieczne źródła narracyjne: kronika Galla Anonima, Wincentego Kadłubka, Janka z Czarnkowa i Jana Długosza oraz „Kronika Oliwska” przedstawiają przykłady najbardziej negatywnie nacechowanych przypadków śmierci, które w opinii polskiego społeczeństwa średniowiecznego wzbudzały największy lęk, a także były uważane za najbardziej niewłaściwe i niepożądane. Były nimi zgony w wyniku otrucia, na skutek ingerencji sił nadprzyrodzonych i zwierząt oraz szczególnie ostro potępiane samobójstwo - te trzy najliczniej reprezentowane opisy niepożądanych zgonów pozwalają zaobserwować zjawisko „złej śmierci”. Ich negatywne postrzeganie, poza źródłami narracyjnymi, znajduje także odzwierciedlenie w bogatej ikonografii średniowiecznej. Ukazanie „złej śmierci” w kulturze średniowiecznej pełniło z założenia rolę dydaktyczną i miało na celu przedstawienie zazwyczaj pod postacią antyprzykładu, bardzo dobrze znanej i rozpropagowanej przez chrześcijaństwo wyidealizowanej „sztuki dobrego umierania” - ars bene moriendi.
Pobierz cytowanie

Słowa kluczowe

średniowiecze; śmierć; samobójstwo; otrucie; siły nadprzyrodzone; „zła śmierć”; ars bene moriendi

Informacje o artykule
Tytuł

„Zła śmierć” w polskim społeczeństwie średniowiecznym

Czasopismo

Forum Medycyny Rodzinnej

Numer

Tom 3, Nr 3 (2009)

Strony

186-198

Opublikowany online

2009-06-10

Wyświetlenia strony

805

Wyświetlenia/pobrania artykułu

9639

Rekord bibliograficzny

Forum Medycyny Rodzinnej 2009;3(3):186-198.

Słowa kluczowe

średniowiecze
śmierć
samobójstwo
otrucie
siły nadprzyrodzone
„zła śmierć”
ars bene moriendi

Autorzy

Piotr Mróz

Regulamin

Ważne: serwis https://journals.viamedica.pl/ wykorzystuje pliki cookies. Więcej >>

Używamy informacji zapisanych za pomocą plików cookies m.in. w celach statystycznych, dostosowania serwisu do potrzeb użytkownika (np. język interfejsu) i do obsługi logowania użytkowników. W ustawieniach przeglądarki internetowej można zmienić opcje dotyczące cookies. Korzystanie z serwisu bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci komputera. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności.

Czym są i do czego służą pliki cookie możesz dowiedzieć się na stronie wszystkoociasteczkach.pl.

Czasopismo Forum Medycyny Rodzinnej dostęne jest również w Ikamed - księgarnia medyczna

Wydawcą czasopisma jest VM Media Group sp. z o.o., ul. Świętokrzyska 73, 80–180 Gdańsk

tel.:+48 58 320 94 94, faks:+48 58 320 94 60, e-mail: viamedica@viamedica.pl