Leki przeciwpsychotyczne a odstęp QT

Streszczenie

Wiadomo, że wydłużenie odstępu QT indukowanego lekami predysponuje do wystąpienia częstoskurczu komorowego o typie torsades de pointes (TdP) i nagłej śmierci sercowej. Od lat 60. XX wieku lekarze mieli świadomość występujących w zapisie EKG nieprawidłowości oraz o przypadkach nagłej śmierci sercowej związanych z przyjmowaniem leków przeciwpsychotycznych u pacjentów leczonych z powodu schizofrenii. Tradycyjnie jako wytłumaczenie tych przypadków skupiano się na wydłużeniu odstępu QT indukowanego lekami prowadzącego do zagrażających życiu arytmii komorowych, takich jak TdP. Obecnie wiadomo, że większość leków przeciwpsychotycznych starszej, jak i nowszej generacji może powodować zależnie od zastosowanej dawki wydłużenie skorygowanego odstępu QT (QTc), chociaż są między nimi pod tym względem wyraźne różnice. Większość leków wydłuża odstęp QT poprzez blokowanie prądu potasowego IKr. Zrozumienie struktury tego kanału jonowego i jego kinetyki oraz jego roli w repolaryzacji ma kolosalne znaczenie dla wytłumaczenia mechanizmów wydłużenia odcinka QT indukowanego lekami i TdP. Proarytmia spowodowana wydłużeniem odstępu QT występuje rzadko i potrzebnych jest zwykle wiele czynników, aby ją wywołać, takich jak włączenie kombinacji dwóch lub więcej leków działających w podobny sposób, hipokaliemia czy być może predyspozycja genetyczna. Elektrokardiogram dostarcza unikalnej możliwości zapewnienia bezpieczeństwa zastosowanej terapii. Pomiar odstępu QT jest najbardziej rutynowym podejściem do monitorowania bezpieczeństwa stosowania leków, jednak jest wiele sprzeciwów co do metodologii, dokładności pomiarów czy korekcji w stosunku do rytmu serca. Reakcja pacjenta na włączony lek jest bardzo indywidualna, dlatego też musi być rozwijany system dokładnego administrowania, jak i monitorowania jego działania, które powinno brać pod uwagę czas trwania QTc i jego zmiany po zastosowanym leczeniu.
Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 3, 194-203