Nowo wykryta arytmia komorowa u ozdrowieńca po chorobie koronawirusowej 2019
Streszczenie
Wśród powikłań choroby koronawirusowej (COVID-19) u hospitalizowanych pacjentów wymienia się między innymi powikłania sercowe. Jednak dane dotyczące powikłań w populacji niehospitalizowanych ozdrowieńców po COVID-19 są nieliczne. W niniejszej pracy przedstawiono przypadek 42-letniej kobiety bez chorób współistniejących, u której 16 marca 2020 doszło do zakażenia SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome-related coronavirus 2). Pacjentka zgłaszała gorączkę (38°C) i duszność, które ustąpiły po podaniu chlorochiny, bez konieczności hospitalizacji. Tydzień później pojawiło się uczucie kołatania serca i zmęczenie w II klasie czynnościowej według skali New York Heart Association. Wyniki kolejnych testów metodą reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) (23 marca, 1 kwietnia) były ujemne. Po 6 tygodniach pacjentka została przyjęta do kardiologa. Wyniki badań laboratoryjnych wykazały nieznaczny wzrost stężeń sercowej troponiny T oznaczonej metodą wysokoczułą oraz N-końcowego fragmentu propetydu natriuretycznego typu B. W elektrokardiogramie (EKG) zaobserwowano pojedyncze ekstrasystolie komorowe o kształcie bloku prawej odnogi pęczka Hisa. W 24-godzinnym zapisie EKG metodą Holtera stwierdzono ponadto objawowe okresy bigeminii i 4,2 tys. ekstrasystolii komorowych. Rezonans magnetyczny serca uwidocznił typowe pozapalne zmiany w mięśniu sercowym bez cech aktywnego zapalenia. U pacjentki nie stosowano farmakoterapii. Objawy ustąpiły, a kontrolny 24-godzinny zapis EKG metodą Holtera w 4. miesiącu po infekcji wykazał ustanie arytmii. Przedstawiony przypadek ukazuje potrzebę rozważenia długoterminowej obserwacji medycznej pacjentów niehospitalizowanych, nawet po łagodnym przebiegu zakażenia SARS-CoV-2.
Słowa kluczowe: infekcja SARS-CoV-2arytmiazapalenie mięśnia sercowegoniehospitalizowany ozdrowieniec
Referencje
- Pirzada A, Mokhtar AT, Moeller AD. COVID-19 and myocarditis: what do we know so far? CJC Open. 2020; 2(4): 278–285.
- Inciardi RM, Lupi L, Zaccone G, et al. Cardiac involvement in a patient with coronavirus disease 2019 (COVID-19). JAMA Cardiol. 2020; 5(7): 819–824.
- Puntmann VO, Carerj ML, Wieters I, et al. Outcomes of cardiovascular magnetic resonance imaging in patients recently recovered from coronavirus disease 2019 (COVID-19). JAMA Cardiol. 2020; 5(11): 1265–1273.
- Kałużna-Oleksy M, Gackowski A, Jankowska EA, et al. The patient with heart failure in the face of the coronavirus disease 2019 pandemic: an expert opinion of the Heart Failure Working Group of the Polish Cardiac Society. Kardiol Pol. 2020; 78(6): 618–631.
- Wu Z, McGoogan JM. Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. JAMA. 2020; 323(13): 1239–1242.
- Driggin E, Madhavan MV, Bikdeli B, et al. Cardiovascular considerations for patients, health care workers, and health systems during the COVID-19 pandemic. J Am Coll Cardiol. 2020; 75(18): 2352–2371.
- Pawlak A, Dreżewski K, Szymański P, et al. Cardiovascular disease, therapy, and mortality of oligosymptomatic and symptomatic patients infected with SARS-CoV-2: experiences of a designated hospital in Poland. Kardiol Pol. 2020; 78(11): 1162–1165.
- Ruan Q, Yang K, Wang W, et al. Clinical predictors of mortality due to COVID-19 based on an analysis of data of 150 patients from Wuhan, China. Intensive Care Med. 2020; 46(5): 846–848.
- Guzik TJ, Mohiddin SA, Dimarco A, et al. COVID-19 and the cardiovascular system: implications for risk assessment, diagnosis, and treatment options. Cardiovasc Res. 2020; 116(10): 1666–1687.
- Kunutsor SK, Laukkanen JA. Cardiovascular complications in COVID-19: a systematic review and meta-analysis. J Infect. 2020; 81(2): e139–e141.
- Shah S, Majmudar K, Stein A, et al. Novel use of home pulse oximetry monitoring in COVID-19 patients discharged from the emergency department identifies need for hospitalization. Acad Emerg Med. 2020; 27(8): 681–692.
- Alharthy A, Balhamar A, Faqihi F, et al. Insidious development of pulmonary embolism in asymptomatic patients with COVID-19: Two rare case-reports. Respir Med Case Rep. 2020; 31: 101186.
- Gervaise A, Bouzad C, Peroux E, et al. Acute pulmonary embolism in non-hospitalized COVID-19 patients referred to CTPA by emergency department. Eur Radiol. 2020; 30(11): 6170–6177.
- Huang Lu, Zhao P, Tang D, et al. Cardiac involvement in patients recovered from COVID-2019 identified using magnetic resonance imaging. JACC Cardiovasc Imaging. 2020; 13(11): 2330–2339.
- Gräni C, Eichhorn C, Bière L, et al. Prognostic value of cardiac magnetic resonance tissue characterization in risk stratifying patients with suspected myocarditis. J Am Coll Cardiol. 2017; 70(16): 1964–1976.
- Hu H, Ma F, Wei X, et al. Coronavirus fulminant myocarditis treated with glucocorticoid and human immunoglobulin. Eur Heart J. 2021; 42(2): 206.
- Paul JF, Charles P, Richaud C, et al. Myocarditis revealing COVID-19 infection in a young patient. Eur Heart J Cardiovasc Imaging. 2020; 21(7): 776.
- Irabien-Ortiz Á, Carreras-Mora J, Sionis A, et al. [Fulminant myocarditis due to COVID-19] [Article in English, Spanish]. Rev Esp Cardiol. 2020; 73(6): 503–504.
- Shi S, Qin Mu, Shen Bo, et al. Association of cardiac injury with mortality in hospitalized patients with COVID-19 in Wuhan, China. JAMA Cardiol. 2020; 5(7): 802–810.
- Kociol RD, Cooper LT, Fang JC, et al. American Heart Association Heart Failure and Transplantation Committee of the Council on Clinical Cardiology. Recognition and initial management of fulminant myocarditis: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2020; 141(6): e69–e92.
- Siripanthong B, Nazarian S, Muser D, et al. Recognizing COVID-19-related myocarditis: the possible pathophysiology and proposed guideline for diagnosis and management. Heart Rhythm. 2020; 17(9): 1463–1471.
- In Vitro Studies Demonstrate Pfizer and BioNTech COVID-19 Vaccine Elicits Antibodies that Neutralize SARS-CoV-2 with Key Mutations Present in U.K. and South African Variants. https://www.pfizer.com/news/press-release/press-release-detail/vitro-studies-demonstrate-pfizer-and-biontech-covid-19 (February 18, 2021).
- Skipper CP, Pastick KA, Engen NW, et al. Hydroxychloroquine in nonhospitalized adults with early COVID-19: a randomized trial. Ann Intern Med. 2020; 173(8): 623–631.
- Mitjà O, Corbacho-Monné M, Ubals M, et al. BCN PEP-CoV-2 Research Group. Hydroxychloroquine for early treatment of adults with mild covid-19: a randomized-controlled trial. Clin Infect Dis. 2020 [Epub ahead of print].
- Hinton DM, chief scientist. Letter revoking EUA for chloroquine phosphate and hydroxychloroquine sulfate. Food and Drug Administration, Washington 2020. https://www.fda.gov/media/138945/download (December 10, 2020).
