Stanowisko American Heart Association na temat alfabetyzmu zdrowotnego (health literacy) z 10 lipca 2018 roku z komentarzem
Streszczenie
W lipcu 2018 roku American Heart Association (AHA) wydało oficjalne stanowisko dotyczące znaczenia health literacy w kontekście leczenia i profilaktyki chorób układu sercowo-naczyniowego. Jak podkreślają przedstawiciele AHA, podjęcie działań zmierzających do poprawy w obszarze alfabetyzmu zdrowotnego jest kluczowe do osiągnięcia 2020 Impact Goal, a także stanowi niezbędny punkt w projektowaniu i przeprowadzaniu programów profilaktycznych czy inicjatyw koordynowanych z poziomu instytucji sektora zdrowia publicznego.
Alfabetyzmem zdrowotnym określa się stopień, w którym interesant jest w stanie pozyskać i zinterpretować podstawowe informacje dotyczące zdrowia oraz usług zdrowotnych i tym samym uczestniczyć w podejmowaniu decyzji dotyczących jego zdrowia. Wśród umiejętności i kompetencji związanych z alfabetyzmem zdrowotnym wymienia się również zdolność zrozumienia zaleceń lekarskich, procedur szpitalnych, systemu organizacji kolejnych wizyt i innych zasad funkcjonowania systemu ochrony zdrowia, a także treści zawartych w materiałach edukacyjnych. Niski poziom alfabetyzmu zdrowotnego oznacza więc w praktyce między innymi ograniczoną świadomość własnego stanu zdrowia czy stosowanego leczenia, wynikającą z nieskutecznej komunikacji lekarza pacjentem lub przyczyniającą się do takiego, a także dalszego błędnego sposobu przyjmowania leków czy późnego reagowania na pojawiające się objawy choroby.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest podsumowanie kluczowych wniosków przedstawionych we wspomnianym opracowaniu i ich przybliżenie polskiemu odbiorcy.
Słowa kluczowe: alfabetyzm zdrowotnypromocja zdrowiaedukacja zdrowotna
Referencje
- Magnani JW, Mujahid MS, Aronow HD, et al. American Heart Association Council on Epidemiology and Prevention; Council on Cardiovascular Disease in the Young; Council on Cardiovascular and Stroke Nursing; Council on Peripheral Vascular Disease; Council on Quality of Care and Outcomes Research; and Stroke Council. Health literacy and cardiovascular disease: fundamental relevance to primary and secondary prevention: a Scientific Statement from the American Heart Association. Circulation. 2018; 138(2): e48–e74.
- Iwanowicz E. „Health literacy” współczesnym wyzwaniem zdrowia publicznego. Med Pr. 2009; 60(5): 427–437.
- Kowalska ME, Kalinowski P, Bojakowska U. The concept of health literacy in health promotion. J Educ Health Sport. 2017; 7(9): 430–438.
- Olejniczak O. Practical use of health-literacy as a tool for achieving health goals. J Educ Healt Sport. 2016; 6(2): 238–243.
- 7th Global Conference on Health Promotion. http://www.who.int/healthpromotion/conferences/7gchp/track2/en/ (25.09.2017).
- Kunter M, Greenberg E, Jin Y, Paulsen C. The health literacy of America's adults: results from the 2003 National Assessment of Adult Literacy (NECS 2006-483). US Department of Education, National Center for Education Statistics, Washington 2006.
- Chari R, Warsh J, Ketterer T, et al. Association between health literacy and child and adolescent obesity. Patient Educ Couns. 2014; 94(1): 61–66.
- Williams MV, Baker DW, Parker RM, et al. Relationship of functional health literacy to patients' knowledge of their chronic disease. A study of patients with hypertension and diabetes. Arch Intern Med. 1998; 158(2): 166–172.
- Wright-Nunes JA, Luther JM, Ikizler TA, et al. Patient knowledge of blood pressure target is associated with improved blood pressure control in chronic kidney disease. Patient Educ Couns. 2012; 88(2): 184–188.
- Ferguson MO, Long JA, Zhu J, et al. Low health literacy predicts misperceptions of diabetes control in patients with persistently elevated A1C. Diabetes Educ. 2015; 41(3): 309–319.
- Woodard LD, Landrum CR, Amspoker AB, et al. Interaction between functional health literacy, patient activation, and glycemic control. Patient Prefer Adherence. 2014; 8: 1019–1024.
- Fransen MP, Beune EJ, Baim-Lance AM, et al. Diabetes self-management support for patients with low health literacy: perceptions of patients and providers. J Diabetes. 2015; 7(3): 418–425.
- Matsuoka S, Tsuchihashi-Makaya M, Kayane T, et al. Health literacy is independently associated with self-care behavior in patients with heart failure. Patient Educ Couns. 2016; 99(6): 1026–1032.
- Wolf MS, Davis TC, Curtis LM, et al. A patient-centered prescription drug label to promote appropriate medication use and adherence. J Gen Intern Med. 2016; 31(12): 1482–1489.
- Yeung DL, Alvarez KS, Quinones ME, et al. Low-health literacy flashcards & mobile video reinforcement to improve medication adherence in patients on oral diabetes, heart failure, and hypertension medications. J Am Pharm Assoc (2003). 2017; 57(1): 30–37.
- DeWalt DA, Malone RM, Bryant ME, et al. A heart failure self-management program for patients of all literacy levels: a randomized, controlled trial [ISRCTN11535170]. BMC Health Serv Res. 2006; 6: 30.
- Rothman RL, DeWalt DA, Malone R, et al. Influence of patient literacy on the effectiveness of a primary care-based diabetes disease management program. JAMA. 2004; 292(14): 1711–1716.
- Skolarus LE, Zimmerman MA, Murphy J, et al. Community-based participatory research: a new approach to engaging community members to rapidly call 911 for stroke. Stroke. 2011; 42(7): 1862–1866.
- DeWalt DA, Schillinger D, Ruo B, et al. Multisite randomized trial of a single-session versus multisession literacy-sensitive self-care intervention for patients with heart failure. Circulation. 2012; 125(23): 2854–2862.
- Hendriks JML, de Wit R, Crijns HJ, et al. Nurse-led care vs. usual care for patients with atrial fibrillation: results of a randomized trial of integrated chronic care vs. routine clinical care in ambulatory patients with atrial fibrillation. Eur Heart J. 2012; 33(21): 2692–2699.
- Bell SP, Schnipper JL, Goggins K, et al. Pharmacist Intervention for Low Literacy in Cardiovascular Disease (PILL-CVD) Study Group. Effect of pharmacist counseling intervention on health care utilization following hospital discharge: a randomized control trial. J Gen Intern Med. 2016; 31(5): 470–477.
- Ravenell J, Leighton-Herrmann E, Abel-Bey A, et al. Tailored approaches to stroke health education (TASHE): study protocol for a randomized controlled trial. Trials. 2015; 16: 176.
- Brega AG, Barnard J, Mabachi NM et al. AHRQ Health Literacy Universal Precautions Toolkit, Second Edition. (Prepared by Colorado Health Outcomes Program, University of Colorado Anschutz Medical Campus under Contract No. HHSA290200710008, TO#10.) AHRQ Publication No. 15-0023-EF. Agency for Healthcare Research and Quality. Rockville., January 2015.
