Ocena wybranych wskaźników stanu zdrowia populacji dziecięcej powiatu kutnowskiego pod kątem ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego
Streszczenie
Wstęp. Choroby układu sercowo-naczyniowego (CVD) są główną przyczyną chorobowości i śmiertelności w populacji
osób dorosłych. Ich profilaktyka odgrywa ogromną rolę w wyeliminowaniu niekorzystnego wpływu czynników ryzyka już
w okresie wczesnego dzieciństwa, co pozwala uniknąć wystąpienia wtórnych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Celem
pracy jest ocena wybranych wskaźników stanu zdrowia populacji dziecięcej powiatu kutnowskiego pod kątem ryzyka
rozwoju CVD w ramach projektu „Żyjesz dla siebie i innych — zadbaj o zdrowie”.
Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 101 dzieci w wieku 1–11 lat. U wszystkich przeprowadzono badanie przedmiotowe.
Ponadto przeprowadzono badanie ankietowe dotyczące: wywiadu okołoporodowego, aktywności fizycznej,
czasu spędzanego przed telewizorem, nawyków żywieniowych, narażenia na bierne palenie tytoniu oraz występowania
CVD w rodzinie. Wykonywano także badania laboratoryjne, w tym lipidogram oraz zapis spoczynkowego 12-odprowadzeniowego
elektrokardiogramu (EKG) i przesiewowe badanie echokardiograficzne.
Wyniki. W badaniu przedmiotowym u 9,9% dzieci stwierdzano nadwagę, a u 12,87% dzieci — otyłość. W tej grupie pacjentów
u 3,96% dzieci stwierdzano nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego. W wykonanych badaniach laboratoryjnych
istotne odchylenia obserwowano w zakresie lipidogramu. W grupie dzieci z nieprawidłowościami lipidogramu 11,5%
towarzyszyły nadwaga, otyłość i nadciśnienie tętnicze. Na podstawie przeprowadzonego badania ankietowego ustalono,
że średni czas spędzany przez dziecko na aktywności fizycznej to 4,15 godziny. Więcej niż połowa dzieci spożywała
okazyjnie lub często pokarmy typu fast-food. Na bierne palenie tytoniu było narażonych 15,84% dzieci. Wywiad rodzinny
w kierunku CVD był pozytywny u 17,82% dzieci. W standardowym zapisie EKG oraz w badaniu echokardiograficznym
u nie stwierdzano istotnych odchyleń od normy.
Wnioski. Stan zdrowia dzieci powiatu kutnowskiego jest zbliżony do stanu zdrowia dzieci z innych krajów rozwiniętych.
Mimo lepszych wyników w zakresie aktywności fizycznej oraz prawidłowych wartości glikemii, inne czynniki ryzyka nie
odbiegały istotnie od wyników badań dotyczących innych populacji dziecięcych.
Słowa kluczowe: stan zdrowiaczynniki ryzykachoroby układu sercowo-naczyniowegodzieci
Referencje
- Moran AE, Forouzanfar MH, Roth GA, et al. Temporal trends in ischemic heart disease mortality in 21 world regions, 1980 to 2010: the Global Burden of Disease 2010 study. Circulation. 2014; 129(14): 1483–1492.
- Liu K, Daviglus ML, Loria CM, et al. Healthy lifestyle through young adulthood and the presence of low cardiovascular disease risk profile in middle age: the Coronary Artery Risk Development in (Young) Adults (CARDIA) study. Circulation. 2012; 125(8): 996–1004.
- Steinberger J, Daniels SR, Hagberg N, et al. American Heart Association Atherosclerosis, Hypertension, and Obesity in the Young Committee of the Council on Cardiovascular Disease in the Young, Council on Cardiovascular and Stroke Nursing, Council on Epidemiology and Prevention, Council on Functional Genomics and Translational Biology, Stroke Council. Cardiovascular health promotion in children: challenges and opportunities for 2020 and beyond: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2016; 134(12): e236–e255.
- Kułaga Z, Gurzkowska B, Grajda A, et al. The prevalence of overweight and obesity among Polish pre-school-aged children. Dev Period Med. 2016; 20(2): 143–149.
- Hassapidou M, Daskalou E, Tsofliou F, et al. Prevalence of overweight and obesity in preschool children in Thessaloniki, Greece. Hormones (Athens). 2015; 14(4): 615–622.
- Sun SS, Grave GD, Siervogel RM, et al. Systolic blood pressure in childhood predicts hypertension and metabolic syndrome later in life. Pediatrics. 2007; 119(2): 237–246.
- Januś D, Wójcik M, Kalicka-Kasperczyk A, et al. Hypertension in obese children and adolescents. Przegl Lek. 2013; 70(1): 6–10.
- Cresanta JL, Srinivasan SR, Webber LS, et al. Serum lipid and lipoprotein cholesterol grids for cardiovascular risk screening of children. Am J Dis Child. 1984; 138(4): 379–387.
- Chrzanowska J, Zubkiewicz-Kucharska A, Noczyńska A. Adipocytokines concentration and metabolic parameters in obese children. Pediatr Endocrinol Diabetes Metab. 2011; 17(3): 145–151.
- Silva AB, Capingana DP, Magalhães P, et al. Cardiovascular risk factors in pre-pubertal schoolchildren in Angola. Cardiovasc J Afr. 2016; 27(5): 315–321.
- Sarwar N, Gao P, Seshasai SR, et al. Emerging Risk Factors Collaboration. Diabetes mellitus, fasting blood glucose concentration, and risk of vascular disease: a collaborative meta-analysis of 102 prospective studies. Lancet. 2010; 375(9733): 2215–2222.
- Sattelmair J, Pertman J, Ding EL, et al. Dose response between physical activity and risk of coronary heart disease: a meta-analysis. Circulation. 2011; 124(7): 789–795.
- Shay CM, Ning H, Daniels SR, et al. Status of cardiovascular health in US adolescents: prevalence estimates from the National Health and Nutrition Examination Surveys (NHANES) 2005–2010. Circulation. 2013; 127(13): 1369–1376.
- Lloyd AB, Lubans DR, Plotnikoff RC, et al. Maternal and paternal parenting practices and their influence on children's adiposity, screen-time, diet and physical activity. Appetite. 2014; 79: 149–157.
- Väistö J, Eloranta AM, Viitasalo A, et al. Physical activity and sedentary behaviour in relation to cardiometabolic risk in children: cross-sectional findings from the Physical Activity and Nutrition in Children (PANIC) Study. Int J Behav Nutr Phys Act. 2014; 11: 55.
- Astrup A, Dyerberg J, Elwood P, et al. The role of reducing intakes of saturated fat in the prevention of cardiovascular disease: where does the evidence stand in 2010? Am J Clin Nutr. 2011; 93(4): 684–688.
- Sacks FM, Svetkey LP, Vollmer WM, et al. DASH-Sodium Collaborative Research Group. Effects on blood pressure of reduced dietary sodium and the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet. DASH-Sodium Collaborative Research Group. N Engl J Med. 2001; 344(1): 3–10.
- Whelton PK, He J, Cutler JA, et al. Effects of oral potassium on blood pressure. Meta-analysis of randomized controlled clinical trials. JAMA. 1997; 277(20): 1624–1632.
- Schneider BC, Dumith SC, Orlandi SP, et al. Diet and body fat in adolescence and early adulthood: a systematic review of longitudinal studies. Cien Saude Colet. 2017; 22(5): 1539–1552.
- Hur YI, Park H, Kang JH, et al. Associations between sugar intake from different food sources and adiposity or cardio-metabolic risk in childhood and adolescence: the korean child-adolescent cohort study. Nutrients. 2015; 8(1).
- O'Connor TM, Yang SJ, Nicklas TA. Beverage intake among preschool children and its effect on weight status. Pediatrics. 2006; 118(4): e1010–e1018.
- Oberg M, Jaakkola MS, Woodward A, et al. Worldwide burden of disease from exposure to second-hand smoke: a retrospective analysis of data from 192 countries. Lancet. 2011; 377(9760): 139–146.
- Berenson GS, Srinivasan SR, Xu JiH, et al. Adiposity and cardiovascular risk factor variables in childhood are associated with premature death from coronary heart disease in adults: the Bogalusa Heart Study. Am J Med Sci. 2016; 352(5): 448–454.
