Rola krótko- i długoterminowej rejestracji elektrokardiograficznej w dodatkowej ocenie ciężkości i rokowania u pacjentów z ostrą zatorowością płucną niewysokiego ryzyka.
, 2, 1, 1, 1, 1
Streszczenie
Wstęp. U pacjentów z ostrą zatorowości płucną (OZP) opisywane są różne nieprawidłowości w zakresie krótko- i długoterminowej rejestracji elektrokardiograficznej (EKG). Jednak ich rola w ocenie ciężkości choroby i szacowaniu rokowania pozostaje niejasna.
Materiały i metody. Do badania włączano kolejnych pacjentów z potwierdzoną OZP niewysokiego ryzyka. Po przyjęciu u pacjentów wykonywano badanie podmiotowe i przedmiotowe, a także 12 odprowadzeniowe EKG, echokardiografię, ocenę stężenia NT-proBNP oraz 24-h monitorowanie metodą Holtera.
Wyniki. Spośród 204 pacjentów do badania ostatecznie włączono 197, w wieku 59 lat (Q1–Q3: 44–73), 54% stanowiły kobiety. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi u 59 (30%) pacjentów stwierdzono OZP niskiego ryzyka, u 66 (34%) pośredniego niskiego, u 72 (36%) pośredniego wysokiego ryzyka. Pomiędzy grupami ryzyka stwierdzono istotne statystycznie różnice w częstości występowania: zespołów S1Q3T3 w EKG (p = 0,02), woltażu odprowadzeń kończynowych < 5 mm (p = 0,02), ujemnych załamków T w V1–V4 (p = 0,0002), obniżenia odcinków ST w V1-V4 (p = 0.04), a także w częstości występowania prawidłowego EKG (p = 0,0005). W badanych grupach obserwowano również istotne różnice wartości większości holterowskich parametrów odzwierciedlających funkcję układu autonomicznego serca.
Wnioski. W badaniu potwierdzono potencjalnie istotne znaczenie elektrokardiografii u chorych ze świeżo rozpoznaną OZP. Wyniki wskazują na możliwość wykorzystania rejestracji EKG w pośrednim szacowaniu ciężkości przebiegu OZP, co może zostać wykorzystane podczas oczekiwania na uzyskanie wyników biomarkerów i echokardiografii. Ponadto stwierdzono dysfunkcję układu autonomicznego serca, postępującą wraz z ciężkością OZP. Uzyskane rezultaty wymagają dalszego potwierdzenia oraz oceny przydatności klinicznej.
Słowa kluczowe: ostra zatorowość płucnaelektrokardiografiamonitorowanie metodą Holterazmienność rytmu sercaryzyko wczesnego zgonu
Referencje
- Heit JA. The epidemiology of venous thromboembolism in the community. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2008; 28(3): 370–372.
- Qaddoura A, Digby GC, Kabali C, et al. The value of electrocardiography in prognosticating clinical deterioration and mortality in acute pulmonary embolism: a systematic review and meta-analysis. Clin Cardiol. 2017; 40(10): 814–824.
- Lisicka M, Skowrońska M, Karolak B, et al. Heart rate variability impairment is associated with right ventricular overload and early mortality risk in patients with acute pulmonary embolism. J Clin Med. 2023; 12(3).
- Konstantinides SV, Meyer G, Becattini C, et al. The Task Force for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism of the European Society of Cardiology (ESC). 2019 ESC Guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism developed in collaboration with the European Respiratory Society (ERS): The Task Force for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Respir J. 2019; 54(3).
- Lang RM, Badano LP, Mor-Avi V, et al. Recommendations for cardiac chamber quantification by echocardiography in adults: an update from the American Society of Echocardiography and the European Association of Cardiovascular Imaging. Eur Heart J Cardiovasc Imaging. 2015; 16(3): 233–270.
- Malik M, Bigger JT, Camm AJ, et al. Heart rate variability: standards of measurement, physiological interpretation, and clinical use. European Heart Journal. 1996; 17(3): 354–381.
- Radochońska J, Lisicka M, Bienias P. Zastosowanie elektrokardiografii w ostrych i przewlekłych chorobach z zajęciem prawej komory serca. Folia Cardiologica. 2019; 14(6): 572–582.
- Kukla P, Długopolski R, Krupa E, et al. Electrocardiography and prognosis of patients with acute pulmonary embolism. Cardiol J. 2011; 18(6): 648–653.
- Kukla P, Kosior DA, Tomaszewski A, et al. Correlations between electrocardiogram and biomarkers in acute pulmonary embolism: analysis of ZATPOL-2 registry. Ann Noninvasive Electrocardiol. 2017; 22(4): e12439.
- Kukla P, McIntyre WF, Fijorek K, et al. Electrocardiographic abnormalities in patients with acute pulmonary embolism complicated by cardiogenic shock. Am J Emerg Med. 2014; 32(6): 507–510.
- Bolt L, Lauber S, Limacher A, et al. Prognostic value of electrocardiography in elderly patients with acute pulmonary embolism. Am J Med. 2019; 132(12): e835–e843.
- Noubiap JJ, Nyaga UF, Middeldorp ME, et al. Frequency and prognostic significance of atrial fibrillation in acute pulmonary embolism: a pooled analysis. Respir Med. 2022; 199.
- Bienias P, Kostrubiec M, Rymarczyk Z, et al. Severity of arterial and chronic thromboembolic pulmonary hypertension is associated with impairment of heart rate turbulence. Ann Noninvasive Electrocardiol. 2015; 20(1): 69–78.
- Bienias P, Ciurzynski M, Kostrubiec M, et al. Functional class and type of pulmonary hypertension determinate severity of cardiac autonomic dysfunction assessed by heart rate variability and turbulence. Acta Cardiol. 2015; 70(3): 286–296.
- Digby GC, Kukla P, Zhan ZQ, et al. The value of electrocardiographic abnormalities in the prognosis of pulmonary embolism: a consensus paper. Ann Noninvasive Electrocardiol. 2015; 20(3): 207–223.
- Lisicka M, Rdachońska J, Bienias P. Arrhythmias and autonomic nervous system dysfunction in acute and chronic diseases with right ventricle involvement. Folia Cardiologica. 2019; 14(6): 456–466.
- Stratmann G, Gregory GA. Neurogenic and humoral vasoconstriction in acute pulmonary thromboembolism. Anesth Analg. 2003; 97(2): 341–354.
- Witte C, Meyer Zur Heide Genannt Meyer-Arend JU, Andrié R, et al. Heart rate variability and arrhythmic burden in pulmonary hypertension. Adv Exp Med Biol. 2016; 934: 9–22.
- Huikuri HV, Stein PK. Heart rate variability in risk stratification of cardiac patients. Prog Cardiovasc Dis. 2013; 56(2): 153–159.
- Khan AA, Lip GYH, Shantsila A. Heart rate variability in atrial fibrillation: the balance between sympathetic and parasympathetic nervous system. Eur J Clin Invest. 2019; 49(11): e13174.
