Czynniki predykcyjne krótkoterminowej śmiertelności po chirurgicznej wymianie zastawki aortalnej: 10 lat obserwacji w szpitalu uniwersyteckim

Streszczenie

Wstęp. Wymiana zastawki aortalnej (AVR, aortic valve replacement) jest rutynowym postępowaniem w przypadku ciężkiej, objawowej stenozy aortalnej. Celem badania była identyfikacja czynników predykcyjnych śmiertelności krótkoterminowej po AVR. Przedoperacyjna stratyfikacja ryzyka u tych pacjentów może być pomocna w podejmowaniu decyzji o najbardziej odpowiedniej metodzie leczenia.

Materiał i metody. Retrospektywne badanie obserwacyjne, obejmujące 1171 pacjentów poddanych zabiegowi AVR, przeprowadzono w dużym ośrodku medycznym trzeciego stopnia referencyjności na przestrzeni 10 lat (2009–2019). Śmiertelność krótkoterminową zdefiniowano jako zgon w ciągu miesiąca od AVR.

Wyniki. Średni wiek osób badanych wynosił 64 (± 10) lata. Najczęstszą przyczyną wady aortalnej były zmiany zwyrodnieniowe (78,9%). Odsetek powikłań pooperacyjnych wyniósł 19,1%, a śmiertelność krótkoterminowa 3,4%. Zwiększone ryzyko śmiertelności krótkoterminowej po zabiegu AVR było związane z cukrzycą typu 2 (6,1% vs. 2,6%; p = 0,006), przewlekłą chorobą nerek (stadium 3 do 5; 25% vs. 2,8%; p < 0,001), przezskórną interwencją wieńcową w wywiadzie (8,2% vs. 3,1%; p = 0,045), aktywnym infekcyjnym zapaleniem wsierdzia (20,5% vs. 2,9%; p = 0,007), istotną niedomykalnością zastawki mitralnej (24% vs. 2,6%; p < 0,001) i zastawki trójdzielnej (25,7% vs. 2,9%; p = 0,001), powikłaniami okołozabiegowymi (15,4% vs. 0,5%; p < 0,001) oraz koniecznością wykonania AVR w trybie nagłym (11,3% vs. 2,7%; p = 0,001). Za pomocą analizy wieloczynnikowej zidentyfikowano niezależne predyktory śmiertelności wczesnej: aktywne infekcyjne zapalenie wsierdzia (iloraz szans [OR, odds ratio]: 4,99; p = 0,045), czas trwania zabiegu chirurgicznego (OR: 1,00; p = 0,018) oraz klasę czynnościową według New York Heart Association (NYHA) III–IV (OR: 1,97; p = 0,01).

Wnioski. Aktywne infekcyjne zapalenie wsierdzia, czas trwania zabiegu chirurgicznego oraz klasa czynnościowa NYHA III–IV są niezależnymi wskaźnikami śmiertelności krótkoterminowej po AVR i powinny być uwzględniane w podejmowaniu decyzji o najbardziej odpowiedniej metodzie leczenia.