Tom 15, Nr 5 (2020)
Artykuł przeglądowy
Opublikowany online: 2020-12-30
Ocena funkcjonalna kończyn górnych po operacjach naprawczych wad wrodzonych łuku aorty u dzieci w zależności od unaczynienia tętniczego
Folia Cardiologica 2020;15(5):380-387.
Streszczenie
Wrodzonym wadom serca często towarzyszą wady wielkich naczyń, jak koarktacja aorty z różnymi formami hipoplazji łuku aorty, pierścienie naczyniowe i anomalie pozycyjne. Leczenie operacyjne i wybór optymalnej techniki korekcji wady u dziecka może wpływać na odtworzenie lub utrzymanie, lub wyłączenie odaortalnego dopływu krwi do naczyń tętniczych odchodzących od łuku aorty. Prawidłowe, najbliższe fizjologicznemu unaczynienie poszczególnych części ciała i narządów jest niezbędne do właściwego rozwoju, i utrzymania funkcji. Konsekwencją zastosowania różnych strategii naprawy wad wrodzonych aorty i wykorzystania dostępnych technik operacyjnych mogą być zaburzenia perfuzji, także w zakresie naczyń zaopatrujących kończyny górne, najczęściej kończynę górną lewą. W niniejszej pracy podjęliśmy próbę opracowania uniwersalnej strategii oceny rozwoju i funkcji kończyn górnych u dzieci. Składają się na nią kardiologiczne metody oceny układu krążenia oraz fizjoterapeutyczne testy czynnościowe kończyn górnych dostosowanych do wieku pacjentów. Potwierdzenie długofalowego znaczenia zachowania lub odtworzenia odaortalnego dopływu tętniczego na podstawie obiektywnych testów czynnościowych kończyn górnych może być dodatkowym argumentem przy wyborze optymalnej metody operacyjnej u najmłodszych dzieci.
Słowa kluczowe: wrodzone wady sercawady naczyń łuku aortykardiochirurgia dziecięcakoarktacja aortyhipoplazja łuku aortykorekcja kardiochirurgicznaocena kończyn górnychsiła mięśniowaEMGAHA
Referencje
- Gross RE, Hufnagel C. Coarctation of the aorta. N Engl J Med. 1945; 233(10): 287–293.
- Krupiński M, Irzyk M, Moczulski Z, et al. Morphometric evaluation of aortic coarctation and collateral circulation using computed tomography in the adult population. Acta Radiol. 2020; 61(5): 605–612.
- Clerici G, Giulietti E, Babucci G, et al. Bovine aortic arch: clinical significance and hemodynamic evaluation. J Matern Fetal Neonatal Med. 2018; 31(18): 2381–2387.
- Layton KF, Kallmes DF, Cloft HJ, et al. Bovine aortic arch variant in humans: clarification of a common misnomer. AJNR Am J Neuroradiol. 2006; 27(7): 1541–1542.
- Bochenek A, Reicher M. Anatomia człowieka. Vol. 3. PZWL, Warszawa 2016: 212–264.
- Bochenek A, Reicher M. Anatomia człowieka. Vol. 1. PZWL, Warszawa 2016: 783–851.
- Ganigara M, Doshi A, Naimi I, et al. Preoperative physiology, imaging, and management of coarctation of aorta in children. Semin Cardiothorac Vasc Anesth. 2019; 23(4): 379–386.
- Frydrychowicz A, Markl M, Hirtler D, et al. Aortic hemodynamics in patients with and without repair of aortic coarctation. Invest Radiol. 2011; 46(5): 317–325.
- Hardyck C, Petrinovich L. Left-handedness. Psycho Bull. 1977; 84(3): 385–404.
- Nunes G, Braga LW, Rossi L, et al. Hand skill assessment with a reduced version of the Peg Moving Task (PMT-5) in children: normative data and application in children with cerebral palsy. Arch Clin Neuropsychol. 2008; 23(1): 87–101.
- Choptiany M. Asymmetry and functional symmetry in children aged 11–13. Sport i Tur Środkowoeuropejskie Czas Nauk. 2018; 1(2): 79–91.
- Shenberger JS, Prophet S, Waldhausen J, et al. Left subclavian flap aortoplasty for coarctation of the aorta: effects on forearm vascular function and growth. J Am Coll Cardiol. 1989; 14(4): 953–959.
- Neidenbach RC, Oberhoffer R, Pieper L, et al. The value of hand grip strength (HGS) as a diagnostic and prognostic biomarker in congenital heart disease. Cardiovasc Diagn Ther. 2019; 9(Suppl 2): S187–S197.
- Fredriksen PM, Mamen A, Hjelle OP, et al. Handgrip strength in 6-12-year-old children: the Health Oriented Pedagogical Project (HOPP). Scand J Public Health. 2018; 46(21_suppl): 54–60.
- Trampisch US, Franke J, Jedamzik N, et al. Optimal Jamar dynamometer handle position to assess maximal isometric hand grip strength in epidemiological studies. J Hand Surg Am. 2012; 37(11): 2368–2373.
- Crosby CA, Wehbé M. Hand strength: normative values. J Hand Surg Am. 1994; 19(4): 665–670.
- Häger-Ross C, Rösblad B. Norms for grip strength in children aged 4-16 years. Acta Paediatr. 2007; 91(6): 617–625.
- Gosker HR, Lencer NH, Franssen FME, et al. Striking similarities in systemic factors contributing to decreased exercise capacity in patients with severe chronic heart failure or COPD. Chest. 2003; 123(5): 1416–1424.
- Madsen OR. Torque, total work, power, torque acceleration energy and acceleration time assessed on a dynamometer: reliability of knee and elbow extensor and flexor strength measurements. Eur J Appl Physiol Occup Physiol. 1996; 74(3): 206–210.
- Taylor NA, Sanders RH, Howick EI, et al. Static and dynamic assessment of the Biodex dynamometer. Eur J Appl Physiol Occup Physiol. 1991; 62(3): 180–188.
- Trzaskoma Z, Trzaskoma Ł. Kompleksowe zwiększanie siły mięśniowej sportowców. Warszawa, COS 2001.
- Sahin N, Baskent A, Ugurlu H, et al. Isokinetic evaluation of knee extensor/flexor muscle strength in patients with hypermobility syndrome. Rheumatol Int. 2008; 28(7): 643–648.
- Riemann BL, Davis SE, Huet K, et al. Intersession reliability of upper extremity isokinetic push-pull testing. Int J Sport Phys Ther. Int J Sport Phys Ther. 2016; 11(1): 85–93.
- Trzaskoma Z. Maksymalna siła mięśniowa i moc maksymalna kobiet i mężczyzn uprawiających sport wyczynowo. Stud i Monogr, No. 94, AWF Warsaw. Stud i Monogr. 2003; 94: 12-22, 31-40.
- Izawa KP, Kasahara Y, Hiraki K, et al. Relation between the disability of the arm, shoulder and hand score and muscle strength in post-cardiac surgery patients. Diseases. 2017; 5(4).
- Sobota G. Elektromiografia i jej zastosowanie w zaburzeniach aparatu żucia. Twój Przegląd Stomatol. 2012; 6: 57–61.
- Orhan EK, Kirac LB, Dikmen PY, et al. Electromyography in pediatric population. Noro Psikiyatr Ars. 2018; 55(1): 36–39.
- Merletti R, Hermens H. Introduction to the special issue on the SENIAM European Concerted Action. J Electromyogr Kinesiol. 2000; 10(5): 283–286.
- Dziuba A, Dudek K, Kobel-Buys K, et al. Thermovision techniques for evaluation of the effect of hippotherapy on changes in lower limb temperature in children with cerebral palsy (CP) – a pilot study. Physiotherapy. 2013; 21(1).
- Krumlinde-Sundholm L, Holmefur M, Kottorp A, et al. The Assisting Hand Assessment: current evidence of validity, reliability, and responsiveness to change. Dev Med Child Neurol. 2007; 49(4): 259–264.
- Louwers A, Beelen A, Holmefur M, et al. Development of the Assisting Hand Assessment for adolescents (Ad-AHA) and validation of the AHA from 18 months to 18 years. Dev Med Child Neurol. 2016; 58(12): 1303–1309.
- Holmefur M, Aarts P, Hoare B, et al. Test-retest and alternate forms reliability of the assisting hand assessment. J Rehabil Med. 2009; 41(11): 886–891.
- Wallen M. Reflections on the contribution of the Assisting Hand Assessment. Dev Med Child Neurol. 2016; 58(6): 537–538.
- Krumlinde-Sundholm L, Ek L, Sicola E, et al. Development of the Hand Assessment for Infants: evidence of internal scale validity. Dev Med Child Neurol. 2017; 59(12): 1276–1283.
- Marino BS, Lipkin PH, Newburger JW, et al. American Heart Association Congenital Heart Defects Committee, Council on Cardiovascular Disease in the Young, Council on Cardiovascular Nursing, and Stroke Council. Neurodevelopmental outcomes in children with congenital heart disease: evaluation and management: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation. 2012; 126(9): 1143–1172.
- Bayley N. Bayley Scales of Infant and Toddler Development, Third Edition (Bayley III). Harcourt Assessment Inc., San Antonio 2006.