Rola badań obciążeniowych w diagnostyce zwężenia zastawki aortalnej

Streszczenie

Zwężenie zastawki aortalnej (AS) jest najczęstszą nabytą wadą zastawkową w krajach wysoko uprzemysłowionych. U jej podłoża leżą zmiany zwyrodnieniowe i zwapnienia powodujące zwiększoną sztywność płatków, zwężenie pola ujścia zastawki i wzrost gradientu przezzastawkowego. Do rozpoznania AS najczęściej dochodzi podczas rutynowego badania przedmiotowego, które ujawnia charakterystyczny szmer skurczowy. Objawy, takie jak zawroty głowy, bóle dławicowe czy omdlenia, są typowe dla zaawansowanej postaci wady. Czasami pierwszą manifestacją ciężkiej AS jest niewydolność serca. Wystąpienie objawów jest złym czynnikiem prognostycznym i wymaga interwencji — wymiany zastawki aortalnej. Podstawowym narzędziem diagnostycznym w ocenie AS pozostaje echokardiografia spoczynkowa, jednak w pewnych określonych sytuacjach cenne informacje diagnostyczne i prognostyczne mogą wnieść badania obciążeniowe. Test wysiłkowy jest przeciwwskazany w ciężkiej objawowej postaci wady, ale u pacjentów bez objawów jest badaniem bezpiecznym i ważnym prognostycznie. Pozwala zweryfikować objawy u osób z objawami niecharakterystycznymi lub nieobecnymi podczas codziennej aktywności. Ma wartość w stratyfikacji ryzyka i ułatwia podjęcie decyzji o kwalifikacji do leczenia operacyjnego wady. U pacjentów z ciężką bezobjawową postacią wady, z prawidłową odpowiedzią na wysiłek podczas testu wysiłkowego, echokardiografia wysiłkowa pozwala wykryć nieprawidłowości hemodynamiczne i przyspieszyć decyzję o leczeniu operacyjnym. Echokardiografia z obciążeniem farmakologicznym ma zastosowanie u pacjentów z obniżoną frakcją wyrzutową (EF) i pozwala na różnicowanie między rzeczywiście ciężką niskoprzepływową, niskogradientową AS a pozornie ciężką postacią wady u pacjentów z obniżoną EF spowodowaną innymi przyczynami niż postępujące przeciążenie ciśnieniowe lewej komory.