Wstęp. Nadciśnienie tętnicze (HTN) jest istotnym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego i stanowi częstą przyczynę zgonów na świecie. Coraz częściej HTN rozpoznaje się u młodych dorosłych. Celem pracy jest ocena częstości występowania HTN u młodych dorosłych oraz identyfikacja czynników predysponujących do ich wystąpienia.

Materiał i metody. Badaniem objęto 203 studentów wyższej uczelni w wieku 19–25 lat mieszkających w domu studenckim. U badanych wykonywano 4 domowe pomiary ciśnienia tętniczego zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Jako kryterium rozpoznania HTN przyjęto średnią wartość ciśnienia skurczowego ≥ 135 mm Hg i/lub ciśnienia rozkurczowego ≥ 85 mm Hg lub HTN w wywiadzie.

Wyniki. W badanej grupie obejmującej 203 osoby średnia wieku wynosiła 21,4 (± 1,4) roku. Kobiety stanowiły 54,2% badanych (110 osób). Badaną grupę podzielono według występowania HTN na grupy: HTN(+) — 49 badanych (24,1%), u których rozpoznano HTN; HTN(–) — 154 badanych (75,9%), u których nie rozpoznano HTN. U 25 badanych (51% badanych z HTN) stwierdzono skurczowo-rozkurczowe HTN, u 22 badanych (44,9% badanych z HTN) — izolowane rozkurczowe HTN, a u 2 badanych (4,1% badanych z HTN) — izolowane skurczowe HTN. Nadmierną masę ciała stwierdzono u 34 badanych (69,4%) z HTN oraz u 35 badanych (22,7%) z prawidłowym ciśnieniem tętniczym (BP); p < 0,0001. Dosalanie posiłków zdeklarowało 47 badanych (95,9%) z grupy HTN(+) oraz 94 badanych (61%) z grupy HTN(–); p < 0,0001. Czynnymi palaczami papierosów było 30 badanych (61,2%) z HTN i 112 badanych (72,7%) z prawidłowym BP; p = 0,1768. Regularną aktywność fizyczną zadeklarowało 11 badanych (22,4%) z grupy HTN(+) oraz 82 badanych (53,2%) z grupy HTN(–); p = 0,0003. W analizie wieloczynnikowej wykazano, że czynnikami zwiększającymi szanse na wystąpienie HTN były: dosalanie pokarmów (iloraz szans [OR] 22,5), obciążony wywiad rodzinny (OR 11,5), eliminacja owoców i warzyw (OR 8), otyłość brzuszna (OR 8).

Wnioski. Nadciśnienie tętnicze stwierdzono u 1/4 badanych w wieku 19–25 lat, a u połowy z nich — izolowane nadciśnienie rozkurczowe. W badanej grupie obserwowano niepokojąco wysoki odsetek młodych osób palących tytoń. Badani z HTN byli starsi, częściej występowała u nich nadwaga, otyłość lub otyłość brzuszna niż u badanych z prawidłowymi wartościami BP. Osoby z HTN częściej niż osoby bez HTN całkowicie wyeliminowały ze swojej diety warzywa i owoce, ryby oraz nie uprawiały sportu, natomiast osoby z prawidłowymi wartościami BP częściej niż osoby z HTN w ogóle nie spożywały pokarmów typu fast-food, słonych przekąsek oraz słodzonych napojów. Czynnikami zwiększającymi niebezpieczeństwo wystąpienia HTN były: dosalanie potraw, obciążający wywiad rodzinny w kierunku schorzeń sercowo-naczyniowych, dieta eliminująca warzywa i owoce oraz otyłość brzuszna. Wiedza na temat zalecanej aktywności fizycznej oraz zalecanego dobowego spożycia warzyw i owoców zmniejszała niebezpieczeństwo wystąpienia HTN u młodych osób dorosłych.