Zintegrowana diagnostyka zespołu stymulatorowego. Część III: Badanie echokardiograficzne, elektrokardiograficzne z zapisem przezprzełykowym oraz stężenie surowicze krwi cyklicznego guanozynomonofosforanu

Streszczenie

Wstęp: Bogata symptomatologia oraz złożona etiopatogeneza zespołu stymulatorowego (PS) wymagają, oprócz dokładnego wywiadu (część I) oraz 24-godzinnego badania EKG i ciśnienia tętniczego krwi (część II), zastosowania również innych metod badawczych pozwalających na ocenę stwierdzanych w PS zaburzeń hemodynamicznych, elektrofizjologicznych lub hormonalno-biochemicznych. Ocena hemodynamiczna serca w badaniu echokardiograficznym, jak również ustalenie obecności wstecznego przewodzenia komorowo-przedsionkowego (VA) w zapisie przezprzełykowym EKG (EKG-P) pozwalają na precyzyjniejszą diagnostykę zespołu stymulatorowego. Nieprawidłowa relacja czasowa pomiędzy skurczem przedsionków i komór i związany z tym wzrost ciśnienia krwi w przedsionkach ze wzmożonym napinaniem ich ścian prowadzi do zwiększonego wydzielania hormonu natriuretycznego (ANP). W związku z tym oznaczanie poziomu cGMP w surowicy chorych jako drugiego przekaźnika ANP na poziomie komórkowym umożliwia dodatkową ocenę hemodynamiki serca.
Cel pracy: Celem pracy było określenie przydatności badań echokardiograficznego, EKG-P i oznaczania cGMP w diagnostyce PS oraz ocena korzyści hemodynamicznych przy zmianie sposobu stymulacji z VVI na DDD.
Materiał i metody: Badaniami objęto 24 osoby (17 kobiet i 7 mężczyzn), których charakterystyka kliniczna jest opisana w I części pracy.
Wyniki: Stwierdzono wybitnie znamienny (p < 0,001) spadek średniej wartości frakcji wyrzutowej (EF) o 18% w czasie stymulacji jednojamowej VVI w stosunku do dwujamowej DDD. Obserwowano także znamienne o 30% obniżenie wskaźnika sercowego (CI) w czasie stymulacji VVI w porównaniu z DDD (p < 0,01). Wartości wymiaru lewego przedsionka nie różniły się w obu typach stymulacji. Obecność wstecznego przewodzenia VA rejestrowano u 75% badanych (18 chorych). Czas wstecznego przewodzenia VA wahał się między 110-280 ms (średnio 192 ± 49 ms). Z analizy stężenia cGMP wynika, że najwyższe stężenie stwierdzono u chorych w czasie stymulacji VVI, a najmniejsze w grupie kontrolnej z rytmem zatokowym (p < 0,001).
Wnioski: Badania echokardiograficzne i EKG-P są przydatnymi, nieinwazyjnymi metodami badania w diagnostyce PS. Istotnym elementem patogenetycznym i diagnostycznym PS jest stała lub okresowa obecność wstecznego przewodzenia VA. Radioimmunologiczne oznaczanie poziomu cGMP w surowicy krwi i jego 2,5-krotny wzrost w stosunku do wartości przyjętej za normę jest cennym badaniem uzupełniającym rozpoznanie zespołu stymulatorowego.