Przydatność nieinwazyjnych testów wrażliwości baroreceptorów tętniczych i oceny krótkoczasowej zmienności rytmu serca w przewidywaniu śmierci sercowej u osób po ostrym zawale serca

Streszczenie

Wstęp: Chociaż wartość oceny wrażliwości baroreceptorów tętniczych (BRS) za pomocą testu fenylefrynowego oraz oceny 24-godzinnej zmienności rytmu zatokowego (HRV) wykazano w wielu pracach, testy te nie są powszechnie stosowane. Powodem tego jest m.in. złożoność metodyki badań. W niniejszej pracy oceniano przydatność nowych, prostych wskaźników BRS oraz krótkoczasowych rejestracji HRV w przewidywaniu śmierci sercowej u pacjentów po zawale serca (MI).
Materiał i metody: Badaniami objęto 72 pacjentów, przyjętych kolejno do kliniki z powodu ostrego MI. U wszystkich chorych obliczono spektralne wskaźniki BRS: Robbe-BRS i TFM-BRS, oraz wskaźniki HRV: SDNN, TP, LF, HF, LF/HF. Okres obserwacji wynosił 2,5 roku. Porównań dokonano w grupie, w której wystąpiły incydenty śmierci sercowej (A), i w grupie, w której takie zdarzenia się nie pojawiły (B).
Wyniki: Wartości diagnostyczne TFM-BRS uzyskano u wszystkich, a Robbe-BRS - u 51% chorych. Wartość średnia TFM-BRS wynosiła w badanej grupie 4,9 ± 4,5 ms/mm Hg, Robbe-BRS - 7,7 ± 5,9 ms/mm Hg, a SDNN - 21 ± 14 ms. Wartości średnie TFM-BRS i SDNN były istotnie niższe w grupie A niż w grupie B i wynosiły odpowiednio 2,5 ± 1,3 ms/mm Hg vs. 5,5 ± 4,7 ms/mm Hg, p = 0,025 oraz 14 ± 4 ms i 22 ± 15 ms, p = 0,014. U osób z TFM-BRS Ł 3 ms/mm Hg ryzyko śmierci sercowej podczas 2,5-letniej obserwacji było prawie 4-krotnie większe w porównaniu z pozostałymi osobami. Dla TFM-BRS czułość, swoistość, wartość prognostyczna wyniku dodatniego i ujemnego wynosiły odpowiednio 70%, 85%, 25% i 93%, natomiast dla SDNN - 90%, 79%, 25% i 97%. Wśród chorych z frakcją wyrzutową lewej komory (LVEF) Ł 40% wykazano tendencję w kierunku niższych wartości TFM-BRS i SDNN w grupie A niż B (TFM-BRS 2,5 ± 1,3 ms/mm Hg vs. 6,1 ± 4,7 ms/mm Hg; SDNN 11 ± 3 ms vs. 24 ± 14 ms).
Wnioski: Wykazano wartość prognostyczną nowego, nieinwazyjnego wskaźnika TFM-BRS w przewidywaniu śmierci sercowej u pacjentów po ostrym MI, należących do grupy niskiego ryzyka. Spośród wskaźników krótkoczasowych zapisów HRV przydatny w stratyfikacji ryzyka pacjentów po MI okazał się SDNN. Ponadto wydaje się, że zarówno wskaźnik TFM-BRS, jak i SDNN mogą być pomocne w identyfikowaniu osób szczególnie zagrożonych śmiercią sercową wśród pacjentów po MI z LVEF Ł 40%, chociaż ze względu na małą liczebność badanej populacji i stwierdzaną graniczną znamienność statystyczną przedstawione sugestie wymagają potwierdzenia w badaniu większej grupy chorych. (Folia Cardiol. 2003; 10: 307–316)