Przedsionkowe zaburzenia rytmu serca we wczesnym okresie po kardiowersji elektrycznej migotania przedsionków

Streszczenie

Wstęp: Liczne pobudzenia przedwczesne przedsionkowe (SVEB), zwłaszcza te o krótkim czasie sprzężenia, stanowią czynnik ryzyka napadowego migotania przedsionków (PAF). Skłonność do wystąpienia nawrotu PAF zmniejsza się wraz z upływem czasu od momentu zastosowania kardiowersji elektrycznej. Skrócenie okresu refrakcji mięśnia przedsionków, przypisywane remodelingowi elektrycznemu przedsionków, może być również częściowo zależne od zmian neurohumoralnych spowodowanych impulsem elektrycznym kardiowersji. Celem badania była ocena występujących bezpośrednio po kardiowersji elektrycznej zaburzeń rytmu serca, w odniesieniu do ilości energii impulsu elektrycznego, wzrostu stężenia amin katecholowych oraz przedsionkowych zaburzeń rytmu serca w kolejnych 24 godzinach monitorowania EKG metodą Holtera u chorych poddanych kardiowersji elektrycznej z powodu migotania przedsionków.
Materiał i metody: Badaniem objęto grupę chorych z PAF (22 pacjentów w wieku 64,1 ± 11,2 roku; 10 kobiet i 12 mężczyzn). Kardiowersję elektryczną wykonywano w dożylnym znieczuleniu ogólnym etomidatem i fentanylem. Bezpośrednio przed kardiowersją rozpoczynano 24-godzinne monitorowanie EKG metodą Holtera za pomocą systemu Medilog Optima. Stężenie całkowitych amin katecholowych oznaczano we krwi żylnej metodą radioenzymatyczną przed skutecznym impulsem kardiowersji elektrycznej i bezpośrednio po nim. Liczbę SVEB oceniano w 5-minutowych przedziałach czasowych bezpośrednio po kardiowersji i godzinę po niej jako wartości kontrolne. Obecność PAF oceniano w 24-godzinnym monitorowaniu holterowskim. U wszystkich chorych przed kardiowersją wykonywano badanie echokardiograficzne z oceną wymiarów jam serca, czynności lewej komory i obecności materiału zakrzepowego.
Wyniki: W badanej grupie chorych średnia wartość LVEDD wynosiła 53,3 ± 7,2 mm, frakcji wyrzutowej lewej komory - 61,4 ± 14,8%, wielkość lewego przedsionka - 48,6 ± 5,1 mm, liczba impulsów elektrycznych - 1,6 ± 1,0 (1–5), a całkowita zastosowana energia - 391,0 ± ± 340,0 (200–1580 J). Stwierdzono, że liczba SVEB bezpośrednio po kardiowersji elektrycznej jest istotnie statystycznie większa (odpowiednio: 29,3 ± 44,9 vs. 10,7 ± 33,7; p < 0,05) i koreluje dodatnio z liczbą SVEB w godzinę po zabiegu (r = 0,65; p < 0,05). Nie wykazano zależności między liczbą SVEB w analizowanych przedziałach czasowych a innymi badanymi parametrami. Po zabiegu obserwowano istotny wzrost stężenia amin katecholowych (2,1 ± 0,9 vs. 3,3 ± 1,6 pmol/ml; p < 0,01) w porównaniu z wartością spoczynkową. Obecność PAF w monitorowaniu holterowskim (obserwowana u 10 chorych) nie korelowała z innymi oznaczanymi parametrami.
Wnioski: Podczas kardiowersji elektrycznej następuje wzrost stężenia amin katecholowych. Bezpośrednio po zabiegu liczba przedsionkowych pobudzeń przedwczesnych jest istotnie większa niż godzinę po kardiowersji. (Folia Cardiol. 2004; 11: 653-648)