Ocena korelacji zmian niedokrwiennych obserwowanych w zapisie elektrokardiograficznym - wzrostu stężenia troponin sercowych oraz dysfunkcji skurczowej prawej komory mięśnia sercowego - w przypadkach ostrej zatorowości płucnej

Streszczenie

Wstęp: W wielu przypadkach ostrej zatorowości płucnej (APE) dochodzi do wzrostu stężenia markerów uszkodzenia mięśnia sercowego, jakimi są troponiny sercowe (cTn). W tej samej grupie chorych bardzo często obserwuje się również w zapisie elektrokardiograficznym (EKG) zmiany w obrębie odcinka ST-T. Dotychczas nie zdefiniowano dokładnie, która z komór mięśnia sercowego jest źródłem uwolnionej troponiny sercowej. Autorzy niniejszej pracy podjęli próbę oceny potencjalnych związków i korelacji pomiędzy elektrokardiograficznymi objawami niedokrwienia mięśnia sercowego, echokardiograficznymi wykładnikami upośledzenia funkcji skurczowej obu komór serca oraz stężeniem troponiny sercowej w przypadkach APE.
Materiał i metody: Oceniono 94 chorych (42 mężczyzn, 52 kobiety w wieku 63 ± 19 lat) z rozpoznaną APE. Podczas przyjęcia ich na oddział wykonywano standardowo oznaczenia stężeń troponiny T i troponiny I oraz 12-odprowadzeniowe badanie EKG. Analizowano następujące elektrokardiograficzne wykładniki niedokrwienia mięśnia sercowego: odwrócenie załamka T [T (-)] oraz obniżenie lub uniesienie odcinka ST (≥ 1 mm, w ≥ 2 odprowadzeniach). Ocenę funkcji skurczowej obu komór mięśnia sercowego przeprowadzono na podstawie badania echokardiograficznego (ECHO).
Wyniki: U 33 pacjentów (35%) zaobserwowano wzrost stężenia troponiny T poza górną granicę referencyjną stosowaną w lokalnym laboratorium autorów. Częstość występowania w wywiadzie choroby wieńcowej serca (27% v. 31%) oraz przebytego zawału serca (12% v. 10%) nie różniła się w grupach pacjentów z podwyższonym [cTn (+)] oraz prawidłowym [cTn (-)] stężeniem troponin. W grupie pacjentów cTn (+) częściej obserwowano, w porównaniu z grupą cTn (-), elektrokardiograficzne zmiany niedokrwienne typu T (-) oraz obniżenia odcinka ST [32 (97%) v. 46 (75%); p < 0,01]. Jednak w przypadku obu grup pacjentów obserwowano podobną częstość występowania uniesienia odcinka ST [7 (21%) v. 11 (18%); p = NS)]. Co ciekawe, stężenia cTn korelowały z ilością odprowadzeń, w których stwierdzono T (-) lub obniżenie odcinka ST (r = 0,30; p < 0,01). Co więcej, w grupie pacjentów cTn (+) częściej obserwowano dysfunkcję skurczową prawej komory mięśnia sercowego (RV) [15 (54%) v. 4 (7%); p = 0,0001], podczas gdy częstość występowania zaburzeń kurczliwości lewej komory (LV) była zbliżona w obu grupach [3 (11%) v. 8 (15%); p = NS].
Wnioski: W przypadkach APE elektrokardiograficzne wykładniki niedokrwienia mięśnia sercowego (zmiany w zakresie odcinka ST) korelują zarówno z podwyższonym stężeniem cTn, jak i z upośledzeniem funkcji RV (nie LV), ocenianej za pomocą badania ECHO.
(Folia Cardiologica Excerpta 2010; 5, 4: 162-169)