Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat 2005;1(3):21-29.
dostęp otwarty
Tom 1, Nr 3 (2005)
Prace poglądowe
Opublikowany online: 2005-09-26
Streszczenie
Obecnie tkanka tłuszczowa nie jest już postrzegana wyłącznie jako
magazyn energetyczny; uważa się, że aktywnie uczestniczy w przemianach
metabolicznych ustroju. Wiele specyficznych receptorów
umożliwia jej reakcję na różne sygnały. Natomiast jako źródło licznych
substancji, zwanych adipokinami, tkanka tłuszczowa stanowi
organ dokrewny. Leptyna wskazuje na całkowitą zawartość tłuszczu
w ustroju oraz oddziałuje z podwzgórzowymi ośrodkami sytości
w regulacji pobierania pokarmu (jej kontrpartnerem jest grelina
pochodzenia żołądkowego). W mniejszym stopniu wpływa także
na czynność osi podwzgórze-przysadka-tarczyca. Adiponektyna
i rezystyna to para hormonów tkanki tłuszczowej wpływających na
insulinowrażliwość/insulinooporność w różnych tkankach. Stopniowo
odkrywa się i opisuje funkcję nowych adipokin. Ostatnie
badania dotyczyły apeliny i wisfatyny, które prawdopodobnie modyfikują
wydzielanie i działanie insuliny. Obserwuje się także różnice
między czynnością wydzielniczą trzewnej i podskórnej tkanki
tłuszczowej oraz różne ich efekty wątrobowe. Ilość wydzielanych
adipokin jest dodatkowo uzależniona od zwiększenia lub zmniejszenia
ilości tkanki tłuszczowej. Adipokiny należy analizować
w odniesieniu do cukrzycy oraz zespołu metabolicznego, w którym
otyłość jest zaburzeniem osiowym. Ponadto tkanka tłuszczowa,
biorąc udział w precyzyjnej regulacji miejscowej oraz ogólnej równowagi
steroidowej, jest miejscem przemian steroidów. Mimo braku
klinicznie jawnego procesu zapalnego, tkanka tłuszczowa okazała
się źródłem cytokin prozapalnych: czynnika martwicy nowotworu
α (TNF-α, tumor necrosis factor α), interleukiny 6 (IL-6, interleukin
6), czynnika chemotaktycznego monocytów (MCP-1, monocyte
chemoattractant protein), a także czynników modyfikujących
procesy krzepnięcia i fibrynolizy - inhibitora aktywatora plazminogenu
(PAI-1, plasminogen-activator inhibitor-1). Czynniki te
mogą odgrywać ważną rolę w patogenezie powikłań mikro- i makronaczyniowych,
charakterystycznych dla zespołu metabolicznego
i cukrzycy typu 2.
Streszczenie
Obecnie tkanka tłuszczowa nie jest już postrzegana wyłącznie jako
magazyn energetyczny; uważa się, że aktywnie uczestniczy w przemianach
metabolicznych ustroju. Wiele specyficznych receptorów
umożliwia jej reakcję na różne sygnały. Natomiast jako źródło licznych
substancji, zwanych adipokinami, tkanka tłuszczowa stanowi
organ dokrewny. Leptyna wskazuje na całkowitą zawartość tłuszczu
w ustroju oraz oddziałuje z podwzgórzowymi ośrodkami sytości
w regulacji pobierania pokarmu (jej kontrpartnerem jest grelina
pochodzenia żołądkowego). W mniejszym stopniu wpływa także
na czynność osi podwzgórze-przysadka-tarczyca. Adiponektyna
i rezystyna to para hormonów tkanki tłuszczowej wpływających na
insulinowrażliwość/insulinooporność w różnych tkankach. Stopniowo
odkrywa się i opisuje funkcję nowych adipokin. Ostatnie
badania dotyczyły apeliny i wisfatyny, które prawdopodobnie modyfikują
wydzielanie i działanie insuliny. Obserwuje się także różnice
między czynnością wydzielniczą trzewnej i podskórnej tkanki
tłuszczowej oraz różne ich efekty wątrobowe. Ilość wydzielanych
adipokin jest dodatkowo uzależniona od zwiększenia lub zmniejszenia
ilości tkanki tłuszczowej. Adipokiny należy analizować
w odniesieniu do cukrzycy oraz zespołu metabolicznego, w którym
otyłość jest zaburzeniem osiowym. Ponadto tkanka tłuszczowa,
biorąc udział w precyzyjnej regulacji miejscowej oraz ogólnej równowagi
steroidowej, jest miejscem przemian steroidów. Mimo braku
klinicznie jawnego procesu zapalnego, tkanka tłuszczowa okazała
się źródłem cytokin prozapalnych: czynnika martwicy nowotworu
α (TNF-α, tumor necrosis factor α), interleukiny 6 (IL-6, interleukin
6), czynnika chemotaktycznego monocytów (MCP-1, monocyte
chemoattractant protein), a także czynników modyfikujących
procesy krzepnięcia i fibrynolizy - inhibitora aktywatora plazminogenu
(PAI-1, plasminogen-activator inhibitor-1). Czynniki te
mogą odgrywać ważną rolę w patogenezie powikłań mikro- i makronaczyniowych,
charakterystycznych dla zespołu metabolicznego
i cukrzycy typu 2.