WSTĘP. Insulinooporność i niskie stężenie adiponektyny to znane czynniki chorób układu krążenia. Pojawia się pytanie, czy aktywność fizyczna wpływa na te czynniki. Celem niniejszego badania była ocena wpływu standaryzowanego wysiłku fizycznego na stężenie insuliny i adiponektyny u kobiet po menopauzie.
MATERIAŁ I METODY. Badania przeprowadzono wśród 33 kobiet po menopauzie w wieku 50-60 lat wybranych losowo spośród mieszkańców Wrocławia. U wszystkich badanych wykonano pomiary antropometryczne i densytometrię całego ciała z oceną depozytu andro- i gynoidalnego, a ponadto przeprowadzono 30-minutowy wysiłek fizyczny z użyciem ergometru rowerowego. Krew do oznaczeń biochemicznych była pobierana bezpośrednio przed i po wysiłku fizycznym oraz 6 godzin po wysiłku fizycznym. W surowicy oznaczono profil lipidowy oraz stężenie glukozy, insuliny i adiponektyny z użyciem gotowych zestawów odczynników.
WYNIKI. Spośród wszystkich badanych wyodrębniono i porównano 2 grupy kobiet: 1. - kobiety otyłe (wskaźnik masy ciała [BMI, body mass index] > 30, obwód talii > 82 cm, n = 19) i 2. - kobiety szczupłe (BMI < 25, obwód talii < 82 cm, n = 14). Obie grupy różniły się (p < 0,05) nie tylko parametrami antropometrycznymi, ale również metabolicznymi: otyłe kobiety miały wyższe stężenie glukozy (odpowiednio w grupie 1. i 2.: 88,5 ± 9,2 mg/dl vs. 81,2 ± ± 7,5 mg/dl), triglicerydów (148,1 ± 73,8 mg/dl vs. 100,1 ± 40,7 mg/dl), insuliny (8,5 ± 5,85 µjm./ml vs. 4,9 ± 2,1 µjm./ml) i wskaźnik HOMA (homeostasis model assessment method) (1,87 ± 1,45 vs. 0,99 ± ± 0,48), a niższe stężenie cholesterolu frakcji HDL (60,6 ± 14,6 mg/dl vs. 76,3 ± 23,0 mg/dl), adiponektyny (12,7 ± 4,4 vs. 16,6 ± 4,4 µmg/ml) i QUICKI (quantitative insulin sensitivity check index) (0,16 ± 0,02 vs. 0,17 ± 0,02). Badane grupy nie różniły się ani średnią wieku, ani stężeniem cholesterolu całkowitego czy frakcji LDL. Nie stwierdzono różnic w stężeniu adiponektyny i stężeniu insuliny oznaczanej przed wysiłkiem fizycznym, bezpośrednio po i 6 godzin po wysiłku fizycznym.
WNIOSEK. Stężenie adiponektyny i insuliny nie ulega zmianie po 1-razowym standaryzowanym wysiłku fizycznym.