WSTĘP. Prawidłowa ocena własnej masy ciała jest elementem zapobiegania i kontroli nadwagi i otyłości. Celem pracy była analiza adekwatności oceny własnej masy ciała przez 13-latków w Polsce w zależności od wskaźnika masy ciała (BMI) rodziców.
MATERIAŁ I METODY. Analizy wykonano w 561-osobowej grupie 13-latków i ich rodziców. Badana grupa pochodziła z trzeciego etapu badań kohorty ogólnopolskiej reprezentatywnej grupy dzieci urodzonych w 1995 roku. Badanie wykonano metodą sondażu z wykorzystaniem ankiet dla dzieci i rodziców. Pomiary wysokości i masy ciała przeprowadziły pielęgniarki szkolne. W ocenie BMI 13-latków wykorzystano normy referencyjne Światowej Organizacji Zdrowia. Wskaźnik BMI rodziców obliczono na podstawie danych uzyskanych z ankiet.
WYNIKI. Stwierdzono istotne statystycznie różnice w adekwatności oceny własnej masy ciała w zależności od płci (p < 0,001). Nieprawidłowo swoją masę ciała oceniło 36% dziewcząt i 38,5% chłopców. Chłopcy mieli tendencję do postrzegania siebie jako „za szczupłych”, a dziewczęta — jako „za grube”. Masa ciała obojga rodziców wpływała istotnie statystycznie (p = 0,002 w odniesieniu do matki i p = 0,016 w odniesieniu do ojca) na prawidłowość oceny własnej masy ciała przez dziewczęta. Ponad 2/3 dziewcząt z nadmiarem masy ciała, których rodzice byli otyli lub na granicy otyłości, oceniło swoją masę ciała jako prawidłową.
WNIOSKI. Masa ciała rodziców wpływa na prawidłowość oceny masy ciała ich 13-letnich dzieci, zwłaszcza córek. Działania zapobiegawcze i interwencyjne, ukierunkowane na zmniejszenie masy ciała nastolatków, powinny być skierowane do całej rodziny i uwzględniać adekwatność oceny własnej masy ciała przez dzieci.