WSTĘP. Zaburzenia homeostazy energetycznej organizmu zależną od czynników genetycznych, hormonalnych/metabolicznych i środowiskowych oraz ich wzajemnych interakcji. W wielu badaniach potwierdzono wpływ diety o różnej zawartości podstawowych składników odżywczych na centralne i obwodowe mechanizmy regulacji łaknienia. Celem pracy była ocena zmian metabolicznych i hormonalnych po posiłkach o różnej zawartości węglowodanów.
MATERIAŁ I METODY. Badaniem objęto 20 zdrowych mężczyzn w wieku 28–52 lat, ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) 19,6–43,0 kg/m² (średnie BMI 28,0 ± 5,8 kg/m²). Badani w 2-tygodniowym odstępie czasowym otrzymali standaryzowane izokaloryczne (450 kcal) posiłki: Nutridrink Fat Free, w którym 89% energii pochodziło z węglowodanów, oraz Cubitan, w którym 45% energii pochodziło z węglowodanów. Na czczo, 30, 60, 120, 180 i 240 minut po posiłku oznaczano stężenia glukozy, insuliny, triacylogliceroli, leptyny i greliny całkowitej oraz, metodą kalorymetrii pośredniej, oceniono oksydację substratów energetycznych.
WYNIKI. Po posiłku, w którym 89% energii pochodziło z węglowodanów, wykazano wyższe stężenia glukozy (p < 0,01) i insuliny (p < 0,01). W 180. minucie po posiłku wysokowęglowodanowym u 15% (3 osób) oraz w 240. minucie u 25% (5 osób) badanych odnotowano glikemię poniżej 60 mg/dl (hipoglikemie). Po posiłku, w którym 45% energii pochodziło z węglowodanów, wykazano wyższe stężenia triacylogliceroli (p = 0,02) i jednoczesne zwiększenie oksydacji kwasów tłuszczowych (p < 0,01). Obserwowano też tendencję (p =0,12) do zmniejszenia stężenia greliny po posiłku, w którym 45% energii pochodziło z węglowodanów, czego nie stwierdzono po posiłku wysokowęglowodanowym. Odnotowano różne stężenie leptyny (p = 0,03), której stężenia wzrastały istotnie (p = 0,01), począwszy od 60. minuty po spożyciu posiłku o mniejszej zawartości węglowodanów. WNIOSKI. Uzyskane wyniki wskazują, że następstwa metaboliczne i hormonalne po spożyciu posiłku wysokowęglowodanowego mogą zaburzać równowagę między czynnikami biorącymi udział w regulacji łaknienia. Zaobserwowane zmiany mogą sprzyjać występowaniu otyłości.