Aktualne poglądy na diagnostykę i leczenie niskozróżnicowanych raków neuroendokrynnych przewodu pokarmowego

Abstract

Niskozróżnicowane raki neuroendokrynne (PDNEC, poorly differentiated neuroendocrine carcinomas) to rzadkie nowotwory, które mogą wywodzić się z dowolnego miejsca w przewodzie pokarmowym, cechując się ogólnie agresywnym przebiegiem uzależnionym od stopnia nasilenia proliferacji komórek nowotworowych. Większość przypadków PDNEC w momencie rozpoznania stanowią nowotwory miejscowo zaawansowane lub przerzutowe i rzadko towarzyszą im zespoły chorobowe związane z wydzielanymi przez te nowotwory hormonami. PDNEC cechują się agresywnym obrazem histopatologicznym (duża liczba figur podziału, wysoki wskaźnik aktywności proliferacyjnej Ki67 i obecność martwicy) i wyróżnia się wśród nich dwie podgrupy morfologiczne — odmianę drobnokomórkową i wielkokomórkową. Ponieważ w PDNEC rzadziej stwierdza się ekspresję receptorów somatostatynowych, scyntygrafia receptorów somatostatynowych zwykle daje negatywne wyniki, natomiast pozytonowa tomografia emisyjna z 18F-fluorodeoksyglukozą wydaje się być najlepszą metodą do oceny rozległości choroby i pomocną przy podejmowaniu decyzji dotyczących dalszego leczenia. PDNEC zwykle leczy się podobnie do drobnokomórkowego raka płuca, choć nowotwory te wykazują szereg różnic klinicznych i histopatologicznych. U pacjentów z chorobą uogólnioną stosuje się układową chemioterapię pierwszego rzutu obejmującą pochodną platyny i etopozyd. Odsetek odpowiedzi na leczenie jest różny, a sama odpowiedź utrzymuje się względnie krótko. U pacjentów z chorobą lokoregionalną zaleca się stosowanie sekwencyjnej lub jednoczasowej chemioradioterapii. U pacjentów z chorobą zlokalizowaną stosuje się radykalne leczenie chirurgiczne z chemio- lub chemioradioterapią uzupełniającą. Nie ustalono dotychczas roli chemioterapii neoadiuwantowej. Schematy leczenia drugiego rzutu na razie ewoluują; obiecujący wydaje się być temozolomid. Wartość większości danych dotyczących PDNEC jest jednak ograniczona niezbyt dużą liczbą przypadków oraz ich retrospektywnym charakterem. Dlatego też tak ważne byłoby przeprowadzenie wieloośrodkowych badań kooperacyjnych.