Miejscowe leczenie trądziku z zastosowaniem leku recepturowego na bazie klindamycyny
Streszczenie
Klindamycyna, antybiotyk z grupy linkozamidów, jest powszechnie stosowana w leczeniu infekcji bakteryjnych. Działa poprzez hamowanie syntezy białek u bakterii, głównie poprzez inhibicję centrum peptydylotransferazy w rybosomie bakteryjnym. Cechuje się aktywnością bakteriostatyczną, hamując wzrost bakterii, a w większych dawkach może działać bakteriobójczo. W leczeniu trądziku pospolitego klindamycyna wykazuje nie tylko bezpośrednie działanie przeciwbakteryjne, ale również właściwości przeciwzapalne i immunomodulacyjne. Ogranicza wzrost Cutibacterium acnes i hamuje produkcję białek i lipaz, które przyczyniają się do stanu zapalnego skóry. Klindamycyna zwiększa także opsonizację bakterii, fagocytozę i redukuje chemotaksję neutrofili. Terapia skojarzona z nadtlenkiem benzoilu może pomóc w zmniejszeniu oporności na antybiotyki. Klindamycynę w postaci miejscowej, często w połączeniu z nadtlenkiem benzoilu lub retinoidami, zaleca się w leczeniu łagodnego i umiarkowanego trądziku grudkowo-krostkowego. W przypadku trądziku odwróconego klindamycyna poprawia kontrolę choroby i ogranicza zmiany skórne, zwłaszcza powierzchowne, takie jak grudki i krostki. Dostępne są różne preparaty miejscowe zawierające klindamycynę, w tym żele, emulsje i produkty łączone z tretynoiną lub nadtlenkiem benzoilu. Dodatkowo rejestracja klindamycyny jako surowca farmaceutycznego umożliwia sporządzanie leków recepturowych, które stanowią ekonomiczną formę terapii, mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i zwiększać skuteczność leczenia.
Słowa kluczowe: klindamycynatrądzik zwykłytrądzik odwróconyhidradenitis suppurativaleczenie
Referencje
- Spížek J, Řezanka T. Lincosamides: chemical structure, biosynthesis, mechanism of action, resistance, and applications. Biochem Pharmacol. 2017; 133: 20–28.
- Spízek J, Rezanka T. Lincomycin, clindamycin and their applications. Appl Microbiol Biotechnol. 2004; 64(4): 455–464.
- Patil V, Bandivadekar A, Debjani D. Inhibition of Propionibacterium acnes lipase by extracts of Indian medicinal plants. Int J Cosmet Sci. 2012; 34(3): 234–239.
- Akamatsu H, Nishijima S, Takahashi M, et al. Effects of subminimal inhibitory concentrations of erythromycin, tetracycline, clindamycin, and minocycline on the neutrophil chemotactic factor production in Propionibacterium acnes biotypes 1-5. J Dermatol. 1991; 18(5): 247–251.
- Del Rosso JQ, Schmidt NF. A review of the anti-inflammatory properties of clindamycin in the treatment of acne vulgaris. Cutis. 2010; 85(1): 15–24.
- Szepietowski J, Kapińska-Mrowiecka M, Kapińska-Mrowiecka A, et al. Acne vulgaris: pathogenesis and treatment. Consensus of the Polish Dermatological Society. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny. 2012; 99(6): 649–647.
- Ross JI, Snelling AM, Carnegie E. Antibiotic-resistant acne: lessons from Europe. Br J Dermatol. 2003; 148(3): 467–478.
- Simonart T, Dramaix M. Treatment of acne with topical antibiotics: lessons from clinical studies. Br J Dermatol. 2005; 153(2): 395–403.
- Austin BA, Fleischer AB. The extinction of topical erythromycin therapy for acne vulgaris and concern for the future of topical clindamycin. J Dermatolog Treat. 2017; 28(2): 145–148.
- Tanghetti EA, Popp KF. A current review of topical benzoyl peroxide: new perspectives on formulation and utilization. Dermatol Clin. 2009; 27(1): 17–24.
- Eady EA, Bojar RA, Jones CE, et al. The effects of acne treatment with a combination of benzoyl peroxide and erythromycin on skin carriage of erythromycin-resistant propionibacteria. Br J Dermatol. 1996; 134(1): 107–113.
- Cunliffe WJ, Holland KT, Bojar R, et al. A randomized, double-blind comparison of a clindamycin phosphate/benzoyl peroxide gel formulation and a matching clindamycin gel with respect to microbiologic activity and clinical efficacy in the topical treatment of acne vulgaris. Clin Ther. 2002; 24(7): 1117–1133.
- Leyden JJ, Preston N, Osborn C, et al. in-vivo effectiveness of adapalene 0.1%/benzoyl peroxide 2.5% gel on antibiotic-sensitive and resistant propionibacterium acnes. J Clin Aesthet Dermatol. 2011; 4(5): 22–26.
- Leyden JJ, Wortzman M, Baldwin EK. Antibiotic-resistant Propionibacterium acnes suppressed by a benzoyl peroxide cleanser 6%. Cutis. 2008; 82(6): 417–421.
- Nast A, Dréno B, Bettoli V, et al. European evidence-based (S3) guideline for the treatment of acne – update 2016 – short version. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2016; 30(8): 1261–1268.
- Clemmensen OJ. Topical treatment of hidradenitis suppurativa with clindamycin. Int J Dermatol. 1983; 22(5): 325–328.
- Jemec GB, Wendelboe P. Topical clindamycin versus systemic tetracycline in the treatment of hidradenitis suppurativa. J Am Acad Dermatol. 1998; 39(6): 971–974.
- Caposiena Caro RD, Cannizzaro MV, Botti E, et al. Clindamycin versus clindamycin plus rifampicin in hidradenitis suppurativa treatment: Clinical and ultrasound observations. J Am Acad Dermatol. 2019; 80(5): 1314–1321.
- Zouboulis CC, Desai N, Emtestam L, et al. European S1 guideline for the treatment of hidradenitis suppurativa/acne inversa. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2015; 29(4): 619–644.
- Jacyna B, Maciejewski B, Sznitowska M. Hydrogels - compounded dermatological preparations. Farmacja Polska. 2020; 76(1): 57–62.