Analiza dostępu do leczenia pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów w ramach programu lekowego B.35 „Leczenie aktywnej postaci łuszczycowego zapalenia stawów (ŁZS) (ICD-10 L 40.5, M 07.1, M 07.2, M 07.3)” w latach 2016–2021

Streszczenie

Wstęp: Łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), to przewlekła choroba dotykająca w równym stopniu kobiet i mężczyzn. Charakteryzuje się zróżnicowanym przebiegiem, zwykle postępującym, a u 20% pacjentów ciężkim. Objawy rozwijają się stopniowo. U niemal 75% chorych objawy skórne poprzedzają objawy stawowe, natomiast u 10–15% obserwuje się jednoczesne objawy zarówno na skórze, jak i w stawach. Choroba charakteryzuje się bardzo zmiennym przebiegiem, z okresami zaostrzeń i remisji. Finansowanie leczenia pacjentów z łuszczycowym zapaleniem stawów lekami biologicznymi zagwarantowane jest w ramach programu lekowego B.35. Analiza działania tego programu stanowi cel niniejszej pracy.

Materiał i metody: Analizę statystyczną przeprowadzono na podstawie danych opublikowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz Ministerstwo Zdrowia.

Wyniki: W latach 2016–2021 w ramach programu lekowego B.35 finansowanych było osiem substancji czynnych, w tym cztery z nich zostały dołączone w okresie ostatnich sześciu lat. Liczba pacjentów wzrosła o 2087 chorych. Najliczniejsza grupa chorych była pod opieką lekarzy w województwie małopolskim. Najczęstszą substancją czynną stosowaną w programie lekowym B.35 był adalimumab, natomiast największy roczny przyrost pacjentów leczonych w programie obserwowano dla leku sekukinumab. Wartość kontraktów na leki wzrosła o 15,7 milionów złotych, natomiast na obsługę programu o 3,7 miliona złotych. Liczba świadczeniodawców realizujących ten program lekowy zwiększyła się o jednego.

Wnioski: Program lekowy B.35 jest większy pod względem liczby leczonych pacjentów oraz wartości finansowania od programu lekowego B.47 (łuszczyca), ale mniejszy od realizowanego przez lekarzy reumatologów programu lekowego B.36 — zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK). Praktycznie wszystkie leki posiadające rejestrację w leczeniu umiarkowanego i ciężkiego łuszczycowego zapalenia stawów są obecnie refundowane w ramach programu lekowego. Porównując dane epidemiologiczne w Polsce oraz liczbę pacjentów w programie lekowym, należy wskazać, że leczeniem objętych jest tylko około 1,8% całkowitej populacji chorych na ŁZS. Te bardzo niskie wartości wskazują na potrzebę dalszej optymalizacji opisu programu lekowego lub przeniesienia części leków, na przykład biosymilarów, do lecznictwa otwartego.