Basic HTML Version
98
www.chsin.viamedica.pl
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 2
dialysis. In some studies performed in this field
(the most important ones are UNLOAD and RAPID
HF) the usefulness and safety of the new method
— aquapheresis — has been demonstrated. This
technique is not associated with “typical” adverse
effects of standard hemodialysis. It seems that
extracorporeal ultrafiltration in decompensated
heart failure is no longer the ‘least choice’ thera-
py. Further clinical studies are urgently needed to
asses the impact of extracorporeal ultrafiltration
on poutcome of patients with heart failure.
Choroby Serca i Naczyń 2012, 9 (2), 97–105
Key words: ultrafiltration, aquapheresis, diuretics,
cardio-renal syndrome, congestive heart failure,
fluid overload
P
rzewlekła niewydolność serca jest częstym pro-
blemem klinicznym. W Stanach Zjednoczonych
tę chorobę stwierdza się u około 2% populacji
(ok. 5 mln osób), a do szpitali trafia z tego powodu oko-
ło 1 milion osób w ciągu roku, co wiąże się z kosztem
rzędu 30 miliardów dolarów. Zaostrzenie przewlekłej
niewydolności serca, jako przyczyna hospitalizacji, jest
szczególnie częste u osób powyżej 65. roku życia [1, 2].
W pierwszych dniach pobytu chorzy często wymagają
intensywnej opieki, która angażuje dużą grupę wyspe-
cjalizowanego personelu i sprzętu, co istotnie wpływa na
koszt leczenia. W 2001 roku towarzystwa
American Heart
Association
(AHA) i
American College of Cardiology
(ACC)
wprowadziły 4-stopniową skalę oceny zaawansowania
przewlekłej niewydolności serca (tab. 1) [3]. Wodróżnie-
niu od powszechnie stosowanej klasyfikacji funkcjonalnej
według Nowojorskiego Towarzystwa Kardiologicznego
(NYHA,
New York Heart Association
), stopień zaawanso-
wania przewlekłej niewydolności serca nie ulega obniże-
niu mimo poprawy tolerancji wysiłku po zastosowanej
terapii. Wobec trudności w leczeniu niewydolności serca
powstają różne grupy badawcze i programy opieki nad tą
grupą chorych, na przykład OPTIMIZE-HF,
The Get with
the Guidelines — HF
lub
EuroHeart Failure
[1, 4–6].
U większości chorych z przewlekłą niewydolnością
serca upośledzona jest też czynność nerek (jednak zwykle
ze stężeniem kreatyniny nieprzekraczającym 3 mg/dl;
tab. 2 i 3), a na plan pierwszy wysuwa się przewodnienie.
Pojawia się jednak kłopot z jednoznacznym rozumieniem
tego terminu. Od stuleci przewodnienie rozpoznawano
na podstawie takich objawów, jak: obrzęki obwodowe,
poszerzenie żył szyjnych, duszność, zastój w krążeniu
płucnym, płyn w jamach opłucnowych, hepatomega-
lia, refluks wątrobowo-szyjny czy wodobrzusze. Na
oddziałach intensywnej opieki dla potrzeb bardziej za-
awansowanej oceny powszechnie stosowane są metody
inwazyjne, z wykorzystaniem cewnikowania naczyń,
między innymi: inwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego,
pomiary wskaźnika sercowego i ciśnienia zaklinowania
wkapilarach płucnych za pomocą cewnika Swana-Ganza.
Ultrasonograficzna ocena średnicy żyły głównej dolnej
oraz jej zmienności w cyklu oddechowym jest subiek-
tywna, zależna od doświadczenia badającego, a w przy-
padku stanu zagrożenia życia, jakim jest dekompensa-
cja przewlekłej niewydolności serca, jest ona trudna do
wykonania. W pracach naukowych za „złoty standard”
technik wyznaczania całkowitej objętości wody ustro-
ju (TBW
, total body water
) uznaje się metody z użyciem
Tabela 1. Stadia zaawansowania niewydolności serca według
American College of Cardiology
i
American
Heart Association
(źródło [3])
Klasa
Charakterystyka
Przykład
A
Wysokie ryzyko rozwoju niewydolności serca: bez obja-
wów i zmian strukturalnych serca
Nadciśnienie, cukrzyca, choroba wieńcowa, wywiad
rodzinny kardiomiopatii, alkoholizm
B
Bezobjawowa niewydolność serca: bez objawów, obecne
zmiany strukturalne serca
Przebyty zawał serca, dysfunkcja lewej komory, cho-
roba zastawkowa serca
C
Jawna klinicznie niewydolność serca: obecne objawy
i zmiany strukturalne serca
Duszność zmęczenie, zmniejszona tolerancja wysiłku
D
Oporna na terapię, nawracająca, schyłkowa niewydol-
ność serca
Objawy obecne w spoczynku mimo stosowanej mak-
symalnej terapii