Basic HTML Version
70
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 2
www.chsin.viamedica.pl
wieloośrodkowych badań klinicznych, z których najważ-
niejsze zostały omówione poniżej.
AMLODIPINA W TERAPII NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO
— BADANIA KLINICZNE
W badaniu
Treatment of Mild Hypertension Study
(TOMHS) poddano obserwacji 900 chorych z nadciśnie-
niem tętniczym, u których oceniano efektywność lecze-
nia metodami niefarmakologicznymi oraz przy użyciu
preparatów z pięciu podstawowych grup leków hipo-
tensyjnych: diuretyku (chlortalidon), beta-adrenolityku
(acebutolol), alfa-adrenolityku (doksazosyna), antagoni-
sty wapnia (amlodipina) i inhibitora konwertazy angio-
tensyny (ACE,
angiotensin-converting enzyme
) (enalapril).
Po ponad 4 latach trwania badania oceniono skuteczność
leczenia hipotensyjnego, jakość życia, działania niepo-
żądane, profil lipidowy, zmiany elektrokardiograficzne
i echokardiograficzne oraz występowanie incydentów
sercowo-naczyniowych. Różnice w zakresie wymienio-
nych punktów końcowych między poszczególnymi gru-
pami leków były minimalne, ale to właśnie w przypadku
amlodipiny wykazano, obok wysokiej skuteczności hipo-
tensyjnej i korzystnego wpływu na gospodarkę lipido-
wą, najwyższy odsetek (83%) pacjentów kontynuujących
leczenie [10].
Zastosowanie leku długodziałającego zwiększa praw-
dopodobieństwo normalizacji ciśnienia u większej liczby
chorych w krótszym czasie, korzystnie wpływa na
com-
pliance
, powoduje zmniejszenie częstości wizyt kontro-
lnych, a tym samym wpływa na wzrost efektywności
leczenia od strony ekonomicznej [11].
Jednym z pierwszych badań wykazujących 24-go-
dzinną skuteczność leczenia amlodipiną podawaną
raz na dobę było badanie Hebera i wsp. W inwazyjnym
pomiarze ciśnienia tętniczego wykazali oni, że lek ten
pozwala dobrze kontrolować zarówno skurczowe (SBP,
systolic blood pressure
), jak i rozkurczowe ciśnienie tętni-
cze (DBP,
diastolic blood pressure
). W ciągu dnia uzyska-
li średnią redukcję ciśnienia ze 165/103 mm Hg do 147/
/89 mm Hg (p < 0,05), zaś w nocy ze 137/79 mm Hg do
121/69 mm Hg (p < 0,05) [12].
Skuteczność hipotensyjną amlodipiny u pacjentów
z łagodnym lub umiarkowanym nadciśnieniem tętniczym
wykazano także w badaniu Burrisa i wsp. Po 4 tygodniach
leczenia amlodipiną w dawce 5 mg raz na dobę uzyskano
istotny spadek ciśnienia tętniczego (–21,2/–9,7mmHg)mie-
rzonego 24 godziny po przyjęciu ostatniej dawki leku [13].
Metaanaliza Levine i wsp., obejmująca 85 badań
opublikowanych w latach 1980–2001 dotyczących lecze-
nia izolowanego nadciśnienia tętniczego (ISH,
isolated
systolic hypertension
) za pomocą amlodipiny w średniej
dobowej dawce 5 mg, wykazała, że monoterapia tym le-
kiem obniżyła SBP średnio o 17,5 mm Hg w porównaniu
z wartościami wyjściowymi we wszystkich analizowa-
nych podgrupach—u pacjentów rasy czarnej, z cukrzycą
i niewydolnością nerek. Szczególną skuteczność hipoten-
syjną wykazano w grupie starszych pacjentów, powyżej
60. roku życia [14].
Także w badaniu Calvo i wsp. potwierdzono skutecz-
ność amlodipiny w leczeniu ISH. W randomizowanym
badaniu, przeprowadzonym metodą podwójnie ślepej
próby, oceniono skuteczność i tolerancję leczenia amlo-
dipiną lub hydrochlorotiazydem u 197 chorych w wieku
powyżej 60 lat. Przez 4 tygodnie podawano pacjentom
raz na dobę amlodipinę wdawce 5 mg (n= 97) lub hydro-
chlorotiazyd w dawce 50 mg (n = 100). Po 4 tygodniach
leczenia, gdy SBP przekraczało 150 mm Hg, podwajano
dawki leków. Po 8 tygodniach leczenia u 80% chorych
otrzymujących amlodipinę uzyskano docelową wartość
SBP (< 150 mm Hg) w porównaniu z 54% pacjentów
otrzymujących hydrochlorotiazyd (p = 0,0003). Średnia
redukcja ciśnienia w grupie amlodipiny wynosiła 32,5/
/8,4 mmHg, a w grupie hydrochlorotiazydu 24,0/4,7 mm
Hg (p < 0,001). Amlodipina nie wpływała na parametry
biochemiczne i hematologiczne w przeciwieństwie do
hydrochlorotiazydu, w przypadku którego odnotowano
działania niepożądane w zakresie wpływu na stężenie
glukozy, gospodarkę lipidową, stężenie kwasu moczo-
wego i elektrolitów [15].
Jednym z badań o największym wpływie na terapię
hipotensyjną było bez wątpienia opublikowane w 2002
roku badanie
Antihypertensive and Lipid-Lowering Treatment
to Prevent Heart Attack Trial
(ALLHAT) [16]. Celembadania
było sprawdzenie, czy u osób w średnim lub podeszłym
wieku z nadciśnieniem tętniczymzastosowanie antagoni-
sty wapnia (amlodipiny) lub inhibitora ACE (lisinoprilu),
wporównaniu z diuretykiem (chlortalidonem), zmniejsza
ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej i zawału
serca niezakończonego zgonem. Do programu włączono
33 357 chorych na nadciśnienie tętnicze w wieku 55 lat
i więcej, z co najmniej jednym dodatkowym czynnikiem
ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych (przebyty
zawał serca lub udar mózgu ponad pół roku przed ba-
daniem, przebyty inny incydent naczyniowy związany