Basic HTML Version
69
Marcin Barylski,
Skuteczność amlodipiny w terapii nadciśnienia
www.chsin.viamedica.pl
WPROWADZENIE
Amlodipina, należąca do grupy dihydropirydyno-
wych antagonistów wapnia, jest jednym z najchętniej
stosowanych leków hipotensyjnych, niezależnie od wie-
ku pacjentów. Jest to podyktowane nie tylko jej bardzo
dobrymi właściwościami farmakokinetycznymi, ale rów-
nież udowodnioną skutecznością terapeutyczną popartą
wynikami licznych badań klinicznych. Według zapropo-
nowanej w 1996 roku przez Toyo-oka i Naylora klasyfi-
kacji antagonistówwapnia, amlodipina zaliczana jest do
III generacji tej grupy, której preparaty charakteryzują
się długim czasemdziałania i małymi fluktuacjami stężeń
w stanie równowagi (tab. 1) [1].
Działanie hipotensyjne antagonistówwapnia, w tym
amlodipiny, wiąże się głównie ze zmniejszeniemnapięcia
mięśni gładkich ścian tętnic, a w efekcie rozszerzeniem
naczyń i spadkiem oporu obwodowego. Pochodne dihy-
dropirydynowe szczególnie wybiórczo działają na mię-
śniówkę naczyń, przy jednoczesnymznikomymwpływie
na częstość rytmu serca oraz praktycznie jego braku na
przewodnictwo przedsionkowo-komorowe [2].
Amlodipina należy do jednych z najdłużej działają-
cych antagonistówwapnia. Charakteryzuje się łagodnym
początkiemdziałania i długotrwałymefektemhipotensyj-
nym przekraczającym 24 godziny. Jest to spowodowane
długimokresempółtrwania leku, wynoszącym 35–50 go-
dzin, oraz osiąganiem równomiernego stężenia we krwi.
Dodatkową korzyścią dla chorych wynikającą z długiego
czasu działania tego preparatu jest możliwość dawkowa-
nia amlodipiny raz na dobę. Taki sposób dawkowania leku
zapewnia choremu komfort terapii hipotensyjnej i jedno-
cześnie poprawia warunki współpracy lekarza i pacjenta.
Według ogólnie przyjętych zasad chronoterapii sto-
sowanie tego typu leków długodziałających u pacjen-
tów charakteryzujących się fizjologicznym spadkiem
ciśnienia tętniczego w godzinach nocnych (
dippers
)
wskazane jest w godzinach rannych. Z kolei wieczor-
ne dawkowanie leków długodziałających, o powolnym
początku działania, może zapewnić korzyści w postaci
zapobiegania porannemu wzrostowi ciśnienia (
morning
surge
), bez niebezpieczeństwa nadmiernego spadku
ciśnienia w nocy u pacjentów typu
dipper
. Chronote-
rapia stanowi zatem kolejny argument uwydatniający
uniwersalność amlodipiny i jej potencjalną możliwość
dostosowania do współistniejących leków w terapii hi-
potensyjnej.
Amlodipina charakteryzuje się wysoką selektywno-
ścią względem naczyń obwodowych oraz korzystnym
oddziaływaniem na krążenie wieńcowe: zmniejsza ob-
ciążenie następcze serca, poprawia ukrwienie mięśnia
sercowego (zwłaszcza w obrębie warstwy podwsierdzio-
wej), zapobiega nadmiernym skurczom tętnic wieńco-
wych w postaci wazospastycznej dławicy oraz działa
cytoprotekcyjne w okresie niedokrwienia i reperfuzji.
Dodatkowo, według niektórych doniesień, amlodipina
wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe oraz antyagre-
gacyjne w stosunku do krwinek płytkowych [2].
Wyniki zakończonych badań wskazują również na
brak niekorzystnego wpływu amlodipiny na metabolizm
glukozy i profil lipidowy.
Wbadaniach klinicznychwykazano korzystnywpływ
amlodipiny na przerost i funkcję mięśnia lewej komory
serca [3–5], modulowanie hormonalnej czynności śród-
błonka [6, 7] oraz poprawę funkcji nerekwprzypadku ne-
fropatii kontrastowej, nefropatii związanej z działaniem
cyklosporyny oraz w ostrej niewydolności nerek [8, 9].
Na podkreślenie zasługuje fakt, że omawiany an-
tagonista wapnia został włączony do wielu dużych,
Tabela 1. Klasyfikacja antagonistów wapnia (źródło [1])
Pierwsza generacja
— konwencjonalne
Druga generacja
— o zmodyfikowanym uwalnianiu
Trzecia generacja
— o długim czasie działania
Werapamil
Werapamil SR
Amlodipina
Diltiazem
Diltiazem CD
Lerkanidipina
Nifedipina
Nifedipina SR
Lacidipina
Felodipina
Felodipina ER
Manidipina
Isradipina
Isradipina CR
Nikardipina
Nitrendipina