Basic HTML Version
56
Choroby Serca i Naczyń 2012, tom 9, nr 2
www.chsin.viamedica.pl
ABSTRACT
In spite of large advance in medicine during last 30 years, venous thromboembolism (VTE), deep vein
thrombosis (DVT) and pulmonary embolism (PE) are still important risk factors of morbidity and mortality.
In Europe VTE is cause of over 500,000 and in USA 300,000 death per annum. Many clinical trials prove
effectiveness of VTE prophylaxis in medical patients, surgical patients and intensive-care unit patients.
This paper presents guidelines of VTE prophylaxis and treatment according selected epidemiological and
clinical trials in different cases e.g. in patients admitted to hospital with an acute medical illness, in cancer
patients, in patients with DVT, PE and post-thrombotic syndrome presented in Barcelona during symposium
EXTEND-Thrombosis Expert Forum (13–14
th
October 2011). In spite of easy access to recommendation
prepared according evidence-based medicine (EBM) the prophylaxis is very often inadequate. This may be
result of underestimated risk and fear of hemorrhagic complications of anticoagulant treatment. Increase
awareness of VTE risk and implementation of proper prophylaxis may significantly decrease morbidity and
mortality in discussed group of patients.
Choroby Serca i Naczyń 2012, 9 (2), 55–67
Key words: deep vein thrombosis, post-thrombotic syndrome, pulmonary embolism, pulmonary
hypertension, venous thromboembolism, prophylaxis and treatment
W
dniach 13–14 października 2011 roku w Bar-
celonie odbyła się konferencja EXTEND-
-
Thrombosis Expert Forum
sponsorowana
przez firmę
GlaxoSmithKline
. Uczestniczyli w niej in-
terniści, angiolodzy, chirurdzy naczyniowi, ortopedzi
i onkolodzy z 12 krajów. Konferencja składała się z części
wykładowej oraz z interaktywnychwarsztatów. Wykłady
i część praktyczną prowadzili: Alexander Cohen z Kliniki
Chirurgii Naczyniowej
King’s College Hospital
w Londy-
nie, Juan Arcelus z Kliniki Chirurgii
Hospital Universtario
Virgen de las Nievas
wGranadzie, Michael Lassen z Kliniki
Ortopedii
University Hospital Glostrup
w Kopenchadze
oraz Mario Mandala z Kliniki Onkologii
Riunity Berga-
mo Hospital
. Podczas warsztatów omawiano przypadki
pacjentów internistycznych, onkologicznych oraz orto-
pedycznych. Moderatorami dyskusji byli wymienieni
wyżej wykładowcy. Część warsztatowa była okazją do
wymiany doświadczeń między „zabieg owcami” i „nie-
zabiegowcami” z różnych krajów. Nierzadko burzliwe
dyskusje nad lokalnymi schematami postępowania u pa-
cjentów z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową (VTE,
venous thromboembolism
) uwidoczniły różnice w interpre-
tacji i wdrażaniu wytycznych w różnych krajach.
Konferencję otworzył wykład Alexandra Cohena doty-
czącyepidemiologii orazwytycznychpostępowaniawVTE.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, zakrzepica żył
głębokich (DVT,
deep vein thrombosis
) i zatorowość płucna
(PE,
pulmonary embolism
), mimo ogromnego postępu, jaki
się dokonał w ostatnich 30 latach w medycynie, wciąż są
istotnymi czynnikami ryzyka chorobowości i śmiertelno-
ści. Szczegółowe dane są trudno dostępne, ponieważ VTE
jest wciąż trudnymproblememdiagnostycznym. Jej prze-
bieg jest bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Pierwszym
symptomem często jest zakończona zgonem PE. Zwięk-
szenie dostępności do nowoczesnych technik obrazowa-
nia (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny)
w ostatnich latach poprawiło
rozpoznawalność PE
ante-
mortem
. W latach 70. XXwieku (praca Goldhabera) wyka-
zano, że tylko u 30%pacjentówprawidłowo, przyżyciowo
rozpoznano PE [1]. W następnej dekadzie sytuacja nie
uległa istotnej poprawie—nadal umniej niż 1/3 chorych
prawidłowo dokonywano rozpoznania PE [2]. W latach
90. XXwiekuw badaniach Pinedy i wsp. [3] wykazano, że
PE wciąż stanowi problem diagnostyczny — tylko u 45%
chorych za życia poprawnie dokonano rozpoznania. Brak
rutynowo przeprowadzonego badania sekcyjnego pro-
wadzi do tego, że wiele przypadków PE zakończonych
zgonem pozostaje nierozpoznanych. W ostatnich latach
w Polsce i na świecie zmniejsza się liczba wykonywanych
badań pośmiertnych. Powoduje to niedoszacowanie czę-
stości występowania VTE i jej powikłań. Przyjmuje się,
że na każdy przypadek rozpoznanej pełnoobjawowej PE
niezakończonej zgonem przypada 2,5 pacjenta z zakoń-
czoną zgonem PE stwierdzoną w badaniach
postmortem