Wyszuk. zaawans.

Tom 16, Nr 4 (2019)
Diabetokardiologia
Opublikowany online: 2019-10-20

dostęp otwarty

Pokaż PDF Pobierz plik PDF
Wyświetlenia strony 993
Wyświetlenia/pobrania artykułu 2119
Pobierz cytowanie

Eksport do Mediów Społecznościowych

Eksport do Mediów Społecznościowych

Rozpoznanie i leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjentów ze współistniejącą cukrzycą w świetle zmieniających się wytycznych

Monika Mazur-Mucha1, Marzena Chrostowska1
DOI: 10.5603/ChSiN.2019.0035
Choroby Serca i Naczyń 2019;16(4):229-239.

Streszczenie

Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca to obok nikotynizmu, otyłości i hipercholesterolemii najważniejsze czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego. Często występują jednocześnie, co pogarsza rokowanie pacjentów. Aktualne wytyczne towarzystw naukowych różnią się wartościami ciśnienia, od których włącza się leczenie farmakologiczne, pokrywają się natomiast w kwestii celów leczenia nadciśnienia tętniczego dla chorych na cukrzycę. W opublikowanych w 2017 roku wytycznych American College of Cardiology/American Heart Association (ACC/AHA) zaproponowano rozpoznawanie i włączanie terapii przy wartościach ciśnienia tętniczego powyżej 130/80 mm Hg. W wytycznych European Society of Cardiology/European Society of Hypertension (ESC/ESH) z 2018 roku jako próg włączania terapii hipotensyjnej zaleca się wartość 140/90 mmHg dla, natomiast jako cel leczenia — obniżanie ciśnienia tętniczego poniżej 130/80 mmHg, jeśli pacjenta dobrze to toleruje. Wyjątek stanowią pacjenci powyżej 65. roku życia, dla których zaleca się utrzymanie skurczowego ciśnienia tętniczego w granicach 130–140 mm Hg. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego z 2019 roku zaktualizowano według zaleceń ESC/ESH. W pracy omówiono zmiany zaleceń w ostatnich 20 latach oraz podano przykłady badań klinicznych wpływających na te zmiany. Omówiono także optymalizację leczenia nadciśnienia tętniczego w cukrzycy. Wśród leków hipotensyjnych podstawą są leki blokujące układ renina–angiotensyna, inhibitory konwertazy angiotensyny lub antagoniści receptora AT1 dla angiotensyny II, w połączeniu z antagonistą wapnia lub/i diuretykiem. Jest również coraz więcej danych na temat pozytywnego wpływu leków hipoglikemizujących, zwłaszcza inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego 2, na profil ciśnienia tętniczego.

Słowa kluczowe: cukrzycanadciśnienie tętniczeterapia

Artykuł dostępny w formacie PDF

Pokaż PDF Pobierz plik PDF

Referencje

  1. WHO. A global brief on hypertension. Silent killer, global public health crisis. World Health Organization, Geneva 2013.
  2. Zdrojewski T, Drygas W, Naruszewicz M, Kawecka-Jaszcz K, Jankowski P. Nadciśnienie tętnicze w populacji ogólnej. In: Więcek A, Januszewicz A, Szczepańska-Sadowska E, Prejbisz A. ed. Hipertensjologia. Patogeneza, diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego. Medycyna Praktyczna, Kraków 2015: 1–17.
  3. WHO. Global report on diabetes. World Health Organization, Geneva 2016.
  4. NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC). Worldwide trends in diabetes since 1980: a pooled analysis of 751 population-based studies with 4.4 million participants. Lancet. 2016; 387(10027): 1513–1530.
    CrossRefPubMed
  5. Kalbarczyk WP, Okopień B. Cukrzyca. Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Raport Instytutu Ochrony Zdrowia. Instytut Ochrony Zdrowia, Warszawa 2018.
  6. Mancia G. The association of hypertension and diabetes: prevalence, cardiovascular risk and protection by blood pressure reduction. Acta Diabetol. 2005; 42(Suppl 1): S17–S25.
    CrossRefPubMed
  7. Banegas JR, Ruilope LM, de la Sierra A, et al. High prevalence of masked uncontrolled hypertension in people with treated hypertension. Eur Heart J. 2014; 35(46): 3304–3312.
    CrossRefPubMed
  8. Narkiewicz K. Pułapki w leczeniu nadciśnienia tętniczego u chorych na cukrzycę. Choroby Serca i Naczyń. 2016; 13(1): 28–32.
  9. Cybulska B, Kłosiewicz-Latoszek L, Szostak-Węgierek D, Szostak WB. Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych. https://kardiologia.mp.pl/publikacje/postepy/168227,prewencja-chorob-sercowo-naczyniowych-postepy-2016-2017 (4.07.2019).
  10. Fowler MJ. Microvascular and macrovascular complications of diabetes. Clin Diab. 2011; 29(3): 116–122.
    CrossRef
  11. Renke M, Parszuto J, Rybacki M, et al. Przewlekła choroba nerek — istotne informacje dla lekarza medycyny pracy. Med Pr. 2018; 69(1): 67–75.
  12. Berthet K, Neal BC, Chalmers JP, et al. Perindopril Protection Against Recurrent Stroke Study Collaborative Group. Reductions in the risks of recurrent stroke in patients with and without diabetes: the PROGRESS Trial. Blood Press. 2004; 13(1): 7–13.
    PubMed
  13. Tight blood pressure control and risk of macrovascular and microvascular complications in type 2 diabetes: UKPDS 38. UK Prospective Diabetes Study Group. BMJ. 1998; 317(7160): 703–713.
    PubMed
  14. Effects of ramipril on cardiovascular and microvascular outcomes in people with diabetes mellitus: results of the HOPE study and MICRO-HOPE substudy. Heart Outcomes Prevention Evaluation Study Investigators. Lancet. 2000; 355(9200): 253–259.
    PubMed
  15. Patel A, MacMahon S, Chalmers J. ADVANCE Collaborative Group. Effects of a fixed combination of perindopril and indapamide on macrovascular and microvascular outcomes in patients with type 2 diabetes mellitus (the ADVANCE trial): a randomised controlled trial. The Lancet. 2007; 370(9590): 829–840.
    CrossRefPubMed
  16. Hansson L, Zanchetti A, Carruthers S, et al. Effects of intensive blood-pressure lowering and low-dose aspirin in patients with hypertension: principal results of the Hypertension Optimal Treatment (HOT) randomised trial. The Lancet. 1998; 351(9118): 1755–1762.
    CrossRef
  17. Zoungas S, Chalmers J, Neal B, et al. ADVANCE-ON Collaborative Group. Follow-up of blood-pressure lowering and glucose control in type 2 diabetes. N Engl J Med. 2014; 371(15): 1392–1406.
    CrossRefPubMed
  18. Mancia G, Laurent S, Agabiti-Rosei E, et al. Reappraisal of European guidelines on hypertension management: a European Society of Hypertension Task Force document. Blood Press. 2009; 18(6): 308–347.
    CrossRefPubMed
  19. Mancia G, Laurent S, Agabiti-Rosei E, et al. European Society of Hypertension. Reappraisal of European guidelines on hypertension management: a European Society of Hypertension Task Force document. J Hypertens. 2009; 27(11): 2121–2158.
    CrossRefPubMed
  20. Cushman WC, Evans GW, Byington RP, et al. ACCORD Study Group. Effects of intensive blood-pressure control in type 2 diabetes mellitus. N Engl J Med. 2010; 362(17): 1575–1585.
    CrossRefPubMed
  21. Cooper-DeHoff RM, Gong Y, Handberg EM, et al. Tight blood pressure control and cardiovascular outcomes among hypertensive patients with diabetes and coronary artery disease. JAMA. 2010; 304(1): 61–68.
    CrossRefPubMed
  22. Cushman WC, Whelton PK, Fine LJ, et al. SPRINT Study Research Group. SPRINT trial results: latest news in hypertension management. Hypertension. 2016; 67(2): 263–265.
    CrossRefPubMed
  23. Whelton PK, Carey RM, Aronow WS, et al. 2017 ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ASPC/NMA/PCNA Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults. J Am Coll Cardiol. 2018; 71(19): e127–e248.
    CrossRef
  24. Reboldi G, Gentile G, Angeli F, et al. Effects of intensive blood pressure reduction on myocardial infarction and stroke in diabetes: a meta-analysis in 73,913 patients. J Hypertens. 2011; 29(7): 1253–1269.
    CrossRefPubMed
  25. Williams B, Mancia G, Spiering W, et al. [2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension] [Article in Polish]. Kardiol Pol. 2019; 77(2): 71–159.
    CrossRefPubMed
  26. Tykarski A, Filipiak KJ, Januszewicz A, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2019 rok. Nadciśn Tętn Prakt. 2019; 5(1): 1–86.
  27. Kjeldsen SE, Mancia G. Unobserved automated office blood pressure measurement in the Systolic Blood Pressure Intervention Trial (SPRINT): systolic blood pressure treatment target remains below 140 mmHg. Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother. 2016; 2(2): 79–80.
    CrossRefPubMed
  28. The sixth report of the Joint National Committee on prevention, detection, evaluation, and treatment of high blood pressure. Arch Intern Med. 1997; 157(21): 2413–2446.
    CrossRefPubMed
  29. Chobanian AV, Bakris GL, Black HR, et al. Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure. National Heart, Lung, and Blood Institute, National High Blood Pressure Education Program Coordinating Committee. Seventh report of the Joint National Committee on Prevention, Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Pressure. Hypertension. 2003; 42(6): 1206–1252.
    CrossRefPubMed
  30. James PA, Oparil S, Carter BL, et al. 2014 evidence-based guideline for the management of high blood pressure in adults: report from the panel members appointed to the Eighth Joint National Committee (JNC 8). JAMA. 2014; 311(5): 507–520.
    CrossRefPubMed
  31. Pearson TA, Blair S, Daniels S, et al. AHA Guidelines for primary prevention of cardiovascular disease and stroke: 2002 update. Circulation. 2002; 106(3): 388–391.
    CrossRef
  32. Buse JB, Ginsberg HN, Bakris GL, et al. American Heart Association, American Diabetes Association. Primary prevention of cardiovascular diseases in people with diabetes mellitus: a scientific statement from the American Heart Association and the American Diabetes Association. Circulation. 2007; 115(1): 114–126.
    CrossRefPubMed
  33. Weber MA, Schiffrin E, White W, et al. Clinical practice guidelines for the management of hypertension in the community. J Clin Hypertens. 2013; 16(1): 14–26.
    CrossRef
  34. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes — 2008. Diabetes Care. 2008; 31(Suppl 1): S12–S54.
    CrossRefPubMed
  35. de Boer IH, Bangalore S, Benetos A, et al. Diabetes and hypertension: a position statement by the American Diabetes Association. Diabetes Care. 2017; 40(9): 1273–1284.
    CrossRefPubMed
  36. European Society of Hypertension-European Society of Cardiology Guidelines Committee. 2003 European Society of Hypertension-European Society of Cardiology guidelines for the management of arterial hypertension. J Hypertens. 2003; 21(6): 1011–1053.
    CrossRefPubMed
  37. Mancia G, De Backer G, Dominiczak A, et al. 2007 Guidelines for the management of arterial hypertension: the Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension (ESH) and of the European Society of Cardiology (ESC). Eur Heart J. 2007; 28(12): 1462–1536.
    CrossRefPubMed
  38. Mancia G, Fagard R, Narkiewicz K, et al. Task Force for the Management of Arterial Hypertension of the European Society of Hypertension and the European Society of Cardiology. 2013 ESH/ESC Practice guidelines for the management of arterial hypertension. Blood Press. 2014; 23(1): 13–16.
    CrossRefPubMed
  39. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2005. Diabetol Prakt. 2004; 5(Suppl D): D13–D15.
  40. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2006. Diabetol Prakt. 2006; 7(Suppl A): A14–A16.
  41. Czech A, Grzeszczak W, Gumprecht J, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2007. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Prakt. 2007; 8(Suppl A): A16–A18.
  42. Grzeszczak W, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2018. Diabetol Prakt. 2008; 9(Suppl A): A16–A17.
  43. Czech A, Cypryk K, Czupryniak L, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Prakt. 2009; 10(Suppl A): A10–A11.
  44. Grzeczak W, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2010. Diabetol Prakt. 2010; 11(Suppl A): A15–A16.
  45. Grzeszczak W, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2011. Diabetol Prakt. 2011; 2012(Suppl A): A17–A18.
  46. Czupryniak L, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2012. Diabetol Klin. 2012; 1(Suppl A): A17–A19.
  47. Czupryniak L, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2013. Diabetol Klin. 2013; 2(Suppl. A): A19–A21.
  48. Czech A, Cypryk K, Czupryniak L, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2014. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Klin. 2014; 3(Suppl A): A20–A22.
  49. Czech A, Cypryk K, Czupryniak L, et al. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2015. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Klin. 2015; 4(Suppl A): A20–A22.
  50. Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Budzyński A, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2016. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Klin. 2016; 5(Suppl A): A21–A23.
  51. Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Budzyński A, et al. 2017 Guidelines on the management of diabetic patients. A position of Diabetes Poland. Diabetol Klin. 2017; 6(Suppl A): A24–A26.
    CrossRef
  52. Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Budzyński A, et al. Zespół ds. Zaleceń. Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Prakt. 2018; 4(1): A29–A31.
  53. Araszkiewicz A, Bandurska-Stankiewicz E, Budzyński A, et al. The Writing Group. 2019 Guidelines on the management of diabetic patients. A position of Diabetes Poland. Clin Diabetol. 2019; 8(1): A29–A31.
    CrossRef
  54. Grodzicki T, Gryglewska B, Tomasik T, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego oraz Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce. Nadciś Tętn. 2008; 12(5): 317–342.
  55. Widecka K, Grodzicki T, Narkiewicz K, et al. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2011 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciś Tętn. 2011; 15(2): 55–82.
  56. Tykarski A, Narkiewicz K. ea. Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym — 2015 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego. Nadciś Tętn Prakt. 2015; 1(1): 1–70.
  57. Czech A, Rubiec A, Bernas M. Praktyczne aspekty niefarmakologicznego leczenia cukrzycy typu 2. Przew Lek. 2003; 6(4): 66–77.
  58. Viberti G, Wheeldon NM. MicroAlbuminuria Reduction With VALsartan (MARVAL) Study Investigators. Microalbuminuria reduction with valsartan in patients with type 2 diabetes mellitus: a blood pressure-independent effect. Circulation. 2002; 106(6): 672–678.
    CrossRefPubMed
  59. Bakris GL, Sarafidis PA, Weir MR, et al. ACCOMPLISH Trial investigators. Renal outcomes with different fixed-dose combination therapies in patients with hypertension at high risk for cardiovascular events (ACCOMPLISH): a prespecified secondary analysis of a randomised controlled trial. Lancet. 2010; 375(9721): 1173–1181.
    CrossRefPubMed
  60. Brzezińska U, Tykarski A. Nadciśnienie tętnicze u pacjentów z cukrzycą — kiedy i jaki b-adrenolityk? Nadciś Tętn. 2005; 9(5): 400–411.
  61. Gaciong Z, Wolf J, Narkiewicz K. Obturacyjny bezdech senny i nadciśnienie tętnicze. Pneumonol Alergol Pol. 2007; 75(Suppl 1): 57–61.
  62. Wulffelé MG, Kooy A, de Zeeuw D, et al. The effect of metformin on blood pressure, plasma cholesterol and triglycerides in type 2 diabetes mellitus: a systematic review. J Intern Med. 2004; 256(1): 1–14.
    CrossRefPubMed
  63. Tikkanen I, Narko K, Zeller C, et al. EMPA-REG BP Investigators. Empagliflozin reduces blood pressure in patients with type 2 diabetes and hypertension. Diabetes Care. 2015; 38(3): 420–428.
    CrossRefPubMed
  64. Weber MA, Mansfield T, Cain V, et al. Blood pressure and glycaemic effects of dapagliflozin versus placebo in patients with type 2 diabetes on combination antihypertensive therapy: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 3 study. Lancet Diabetes Endocrinol. 2016; 4(3): 211–220.
    CrossRefPubMed
  65. Neal B, Perkovic V, Mahaffey KW, et al. CANVAS Program Collaborative Group. Canagliflozin and cardiovascular and renal events in type 2 diabetes. N Engl J Med. 2017; 377(7): 644–657.
    CrossRefPubMed
  66. Perkovic V, Jardine MJ, Neal B, et al. CREDENCE Trial Investigators. Canagliflozin and renal outcomes in type 2 diabetes and nephropathy. N Engl J Med. 2019; 380(24): 2295–2306.
    CrossRefPubMed
  67. von Eynatten M, Gong Y, Emser A, et al. Efficacy and safety of linagliptin in type 2 diabetes subjects at high risk for renal and cardiovascular disease: a pooled analysis of six phase III clinical trials. Cardiovasc Diabetol. 2013; 12: 60.
    CrossRefPubMed
  68. Robinson LE, Holt TA, Rees K, et al. Effects of exenatide and liraglutide on heart rate, blood pressure and body weight: systematic review and meta-analysis. BMJ Open. 2013; 3(1).
    CrossRefPubMed
  69. Marso SP, Daniels GH, Brown-Frandsen K, et al. LEADER Steering Committee, LEADER Trial Investigators. Liraglutide and cardiovascular outcomes in type 2 diabetes. N Engl J Med. 2016; 375(4): 311–322.
    CrossRefPubMed

Informacje o plikach cookie

Niezbędne pliki cookie

Zawsze aktywne

Te pliki cookie są niezbędne do prawidłowego wyświetlania i działania strony internetowej. Zablokowanie ich może spowodować nieprawidłowe działanie strony.

Analityczne pliki cookie

W ramach naszej strony internetowej korzystamy z narzędzi analitycznych, takich jak Google Analytics, które umożliwiają nam weryfikację ruchu na stronie internetowej. Narzędzia te mogą wymagać użycia plików cookie.

Społecznościowe pliki cookie

Są to pliki cookie powiązane z portalami społecznościowymi, z których korzystamy. Zaakceptowanie ich pozwoli na powiązanie Twojej wizyty na stronie z naszymi profilami w mediach społecznościowych.

Marketingowe pliki cookie

Są to pliki cookie odpowiedzialne za prowadzenie działań reklamowych i marketingowych - zgoda na ich wykorzystanie pozwoli nam kierować do Ciebie reklamy, bazujące na podstawie Twoich wcześniejszych aktywności w ramach naszej stronie internetowej.

Copyright © 2023-2024 Via Medica Regulamin Polityka cookies Polityka prywatności Nota prawna