dostęp otwarty
Tom 16, Nr 3 (2019)
Neurologia
Opublikowany online: 2019-09-24
Pobierz cytowanie
Rozpoznawanie ostrego niedokrwienia mózgu u pacjentów z zawrotami głowy
Kamil Kowalczyk, Dariusz Gąsecki
DOI: 10.5603/ChSiN.2019.0026
·
Choroby Serca i Naczyń 2019;16(3):165-171.
dostęp otwarty
Tom 16, Nr 3 (2019)
Neurologia
Opublikowany online: 2019-09-24
Streszczenie
Przypuszczalnie w Polsce każdego roku na oddziały ratunkowe i do izb przyjęć z powodu zawrotów głowy zgłasza się około 157 tys. pacjentów. Diagnostyka różnicowa tego schorzenia jest szeroka, przy czym groźne przyczyny dotyczą około 15% przypadków, w tym u 2,2% pacjentów jest to ostre niedokrwienie mózgu. Najnowsze podejście do diagnostyki zawrotów głowy polega na zastosowaniu algorytmu TiTrATE (ang. Timing, Triggers, And Targeted Examinations), który umożliwia wyróżnienie sześciu zespołów, z których cztery mają istotne znaczenie w kontekście ostrego niedokrwienia mózgu. Przyczyną prowokowanego epizodycznego zespołu przedsionkowego (napady zawrotów głowy wyzwalane przez określone czynności i zdarzenia) rzadko jest udar mózgu (zlokalizowany w tylnej jamie czaszki), częściej natomiast łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy czy hipotonia ortostatyczna. Jedną z najczęstszych groźnych przyczyn spontanicznego epizodycznego zespołu przedsionkowego stanowi przemijający atak niedokrwienny. Prowokowany ostry zespół przedsionkowy może być spowodowany rozwarstwieniem tętnicy kręgowej. Wzorcową przyczyną spontanicznego ostrego zespołu przedsionkowego jest zapalenie nerwu przedsionkowego, którego różnicowanie z udarem mózgu stanowi duże wyzwanie, zwłaszcza dlatego, że badania obrazowe (nawet rezonans magnetyczny) są stosunkowo mało przydatne w ostrej fazie choroby. Najlepszym badaniem pozwalającym na odróżnienie tych dwóch schorzeń jest test HINTS (test pchnięcia głową — oczopląs — zbaczanie skośne gałek ocznych). O uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego świadczy obecność co najmniej jednej z następujących cech: nieprawidłowy wynik testu pchnięcia głową, oczopląs zmiennokierunkowy/pionowy/krężny lub zbaczanie skośne gałek ocznych.
Streszczenie
Przypuszczalnie w Polsce każdego roku na oddziały ratunkowe i do izb przyjęć z powodu zawrotów głowy zgłasza się około 157 tys. pacjentów. Diagnostyka różnicowa tego schorzenia jest szeroka, przy czym groźne przyczyny dotyczą około 15% przypadków, w tym u 2,2% pacjentów jest to ostre niedokrwienie mózgu. Najnowsze podejście do diagnostyki zawrotów głowy polega na zastosowaniu algorytmu TiTrATE (ang. Timing, Triggers, And Targeted Examinations), który umożliwia wyróżnienie sześciu zespołów, z których cztery mają istotne znaczenie w kontekście ostrego niedokrwienia mózgu. Przyczyną prowokowanego epizodycznego zespołu przedsionkowego (napady zawrotów głowy wyzwalane przez określone czynności i zdarzenia) rzadko jest udar mózgu (zlokalizowany w tylnej jamie czaszki), częściej natomiast łagodne napadowe położeniowe zawroty głowy czy hipotonia ortostatyczna. Jedną z najczęstszych groźnych przyczyn spontanicznego epizodycznego zespołu przedsionkowego stanowi przemijający atak niedokrwienny. Prowokowany ostry zespół przedsionkowy może być spowodowany rozwarstwieniem tętnicy kręgowej. Wzorcową przyczyną spontanicznego ostrego zespołu przedsionkowego jest zapalenie nerwu przedsionkowego, którego różnicowanie z udarem mózgu stanowi duże wyzwanie, zwłaszcza dlatego, że badania obrazowe (nawet rezonans magnetyczny) są stosunkowo mało przydatne w ostrej fazie choroby. Najlepszym badaniem pozwalającym na odróżnienie tych dwóch schorzeń jest test HINTS (test pchnięcia głową — oczopląs — zbaczanie skośne gałek ocznych). O uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego świadczy obecność co najmniej jednej z następujących cech: nieprawidłowy wynik testu pchnięcia głową, oczopląs zmiennokierunkowy/pionowy/krężny lub zbaczanie skośne gałek ocznych.
Pobierz cytowanie
Słowa kluczowe
zawroty głowy; udar niedokrwienny; przemijający atak niedokrwienny
Informacje o artykuleTytuł
Rozpoznawanie ostrego niedokrwienia mózgu u pacjentów z zawrotami głowy
Czasopismo
Numer
Strony
165-171
Data publikacji on-line
2019-09-24
DOI
10.5603/ChSiN.2019.0026
Rekord bibliograficzny
Choroby Serca i Naczyń 2019;16(3):165-171.
Słowa kluczowe
zawroty głowy
udar niedokrwienny
przemijający atak niedokrwienny
Autorzy
Kamil Kowalczyk
Dariusz Gąsecki
Referencje (37)- Newman-Toker DE, Hsieh YH, Camargo CA, et al. Spectrum of dizziness visits to US emergency departments: cross-sectional analysis from a nationally representative sample. Mayo Clin Proc. 2008; 83(7): 765–775.
- Pomoc doraźna i ratownictwo medyczne w 2017 r. https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5513/14/2/1/pomoc_dorazna_i_ratownictwo_medyczne_w_2017_r.pdf (03.02.2019).
- Saber Tehrani AS, Kattah JC, Kerber KA, et al. Diagnosing Stroke in Acute Dizziness and Vertigo: Pitfalls and Pearls. Stroke. 2018; 49(3): 788–795.
- Newman-Toker DE, Moy E, Valente E, et al. Missed diagnosis of stroke in the emergency department: a cross-sectional analysis of a large population-based sample. Diagnosis (Berl). 2014; 1(2): 155–166.
- Kerber KA, Callaghan BC, Telian SA, et al. Dizziness Symptom Type Prevalence and Overlap: A US Nationally Representative Survey. Am J Med. 2017; 130(12): 1465.e1–1465.e9.
- Bisdorff A, Von Brevern M, Lempert T, et al. Classification of vestibular symptoms: towards an international classification of vestibular disorders. J Vestib Res. 2009; 19(1-2): 1–13.
- Newman-Toker DE, Edlow JA. TiTrATE: A Novel, Evidence-Based Approach to Diagnosing Acute Dizziness and Vertigo. Neurol Clin. 2015; 33(3): 577–99, viii.
- von Brevern M, Radtke A, Lezius F, et al. Epidemiology of benign paroxysmal positional vertigo: a population based study. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2007; 78(7): 710–715.
- Parnes LS, Agrawal SK, Atlas J. Diagnosis and management of benign paroxysmal positional vertigo (BPPV). Can Med Assoc J. 2003; 169: 681–93.
- Fife TD, Iverson DJ, Lempert T, et al. Quality Standards Subcommittee, American Academy of Neurology. Practice parameter: therapies for benign paroxysmal positional vertigo (an evidence-based review): report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology. 2008; 70(22): 2067–2074.
- von Brevern M, Bertholon P, Brandt T, et al. Benign paroxysmal positional vertigo: Diagnostic criteria. J Vestib Res. 2015; 25(3-4): 105–117.
- Johkura K. Central paroxysmal positional vertigo: isolated dizziness caused by small cerebellar hemorrhage. Stroke. 2007; 38(6): e26–7; author reply e28.
- Dunniway HM, Welling DB. Intracranial tumors mimicking benign paroxysmal positional vertigo. Otolaryngol Head Neck Surg. 1998; 118(4): 429–436.
- Lempert T. Recurrent Spontaneous Attacks of Dizziness. Contin Lifelong Learn Neurol. 2012; 18: 1086–1101.
- A Classification and Outline of Cerebrovascular Diseases II. Stroke. 1975; 6(5): 564–616.
- Hoshino T, Nagao T, Mizuno S, et al. Transient neurological attack before vertebrobasilar stroke. J Neurol Sci. 2013; 325(1-2): 39–42.
- Paul NLM, Simoni M, Rothwell PM, et al. Oxford Vascular Study. Transient isolated brainstem symptoms preceding posterior circulation stroke: a population-based study. Lancet Neurol. 2013; 12(1): 65–71.
- Gottesman RF, Sharma P, Robinson KA, et al. Clinical characteristics of symptomatic vertebral artery dissection: a systematic review. Neurologist. 2012; 18(5): 245–254.
- von Campe G, Regli F, Bogousslavsky J. Heralding manifestations of basilar artery occlusion with lethal or severe stroke. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2003; 74(12): 1621–1626.
- Flossmann E, Rothwell PM. Prognosis of vertebrobasilar transient ischaemic attack and minor stroke. Brain. 2003; 126(Pt 9): 1940–1954.
- Moubayed SP, Saliba I. Vertebrobasilar insufficiency presenting as isolated positional vertigo or dizziness: a double-blind retrospective cohort study. Laryngoscope. 2009; 119(10): 2071–2076.
- Navi BB, Kamel H, Shah MP, et al. Application of the ABCD2 score to identify cerebrovascular causes of dizziness in the emergency department. Stroke. 2012; 43(6): 1484–1489.
- Amarenco P, Labreuche J, Lavallée PC. Patients with transient ischemic attack with ABCD2 <4 can have similar 90-day stroke risk as patients with transient ischemic attack with ABCD2 ≥4. Stroke. 2012; 43(3): 863–865.
- Tarnutzer AA, Berkowitz AL, Robinson KA, et al. Does my dizzy patient have a stroke? A systematic review of bedside diagnosis in acute vestibular syndrome. CMAJ. 2011; 183(9): E571–E592.
- Kattah JC, Talkad AV, Wang DZ, et al. HINTS to diagnose stroke in the acute vestibular syndrome: three-step bedside oculomotor examination more sensitive than early MRI diffusion-weighted imaging. Stroke. 2009; 40(11): 3504–3510.
- Kerber KA, Burke JF, Brown DL, et al. Does intracerebral haemorrhage mimic benign dizziness presentations? A population based study. Emerg Med J. 2012; 29(1): 43–46.
- Hwang DY, Silva GS, Furie KL, et al. Comparative sensitivity of computed tomography vs. magnetic resonance imaging for detecting acute posterior fossa infarct. J Emerg Med. 2012; 42(5): 559–565.
- Ozono Y, Kitahara T, Fukushima M, et al. Differential diagnosis of vertigo and dizziness in the emergency department. Acta Otolaryngol. 2014; 134(2): 140–145.
- Newman-Toker DE, Kerber KA, Hsieh YH, et al. HINTS outperforms ABCD2 to screen for stroke in acute continuous vertigo and dizziness. Acad Emerg Med. 2013; 20(10): 986–996.
- Saber Tehrani AS, Kattah JC, Mantokoudis G, et al. Small strokes causing severe vertigo: frequency of false-negative MRIs and nonlacunar mechanisms. Neurology. 2014; 83(2): 169–173.
- Edlow JA, Newman-Toker DE, Savitz SI. Diagnosis and initial management of cerebellar infarction. Lancet Neurol. 2008; 7(10): 951–964.
- Newman-Toker DE, Kattah JC, Alvernia JE, et al. Normal head impulse test differentiates acute cerebellar strokes from vestibular neuritis. Neurology. 2008; 70(24 Pt 2): 2378–2385.
- Kim JS, Calan LR. Vertebrobasilar Disease. In: Grotta J, Albers G, Broderick J, et al. ed. Stroke Pathophysiology, Diagnosis, and Management. 6th Edition. Elsevier Inc. 2016: 413–448.
- Brodsky MC, Donahue SP, Vaphiades M, et al. Skew deviation revisited. Surv Ophthalmol. 2006; 51(2): 105–128.
- Fuller G. Badanie neurologiczne. To proste. IV. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2008.
- Kuruvilla A, Bhattacharya P, Rajamani K, et al. Factors associated with misdiagnosis of acute stroke in young adults. J Stroke Cerebrovasc Dis. 2011; 20(6): 523–527.
- Wijdicks EFM, Sheth KN, Carter BS, et al. American Heart Association Stroke Council. Recommendations for the management of cerebral and cerebellar infarction with swelling: a statement for healthcare professionals from the American Heart Association/American Stroke Association. Stroke. 2014; 45(4): 1222–1238.